مطالب بیشتر
کشته شدن محمد مقیسه و علی رازینی، دو قاضی بلندپایه دیوان عالی کشور و از بزرگترین ناقضان حقوق بشر در ایران، واکنشهای بسیاری را، بهويژه در میان زندانیان سیاسی پیشین، برانگیخته است.
شیرین عبادی، حقوقدان و برنده جایزه صلح نوبل، در اینستاگرام خود نوشت: «قتل آنها امروز نتیجه رفتار، رویهها و سرکوبهای دستگاه قضایی است. هر آنکه باد میکارد، طوفان درو میکند.»
محمود امیریمقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران، در مصاحبه با ایراناینترنشنال گفت رازینی و مقیسه در طول بیش از چهار دهه حکومت جمهوریاسلامی، نقش مهمی در ارتکاب جنایات این حکومت ایفا کردند.
او افزود: «ما همیشه به این فکر میکردیم که این افراد در دادگاهی عادلانه در برابر جنایتهایی که انجام دادهاند و در برابر خانوادههای دادخواه قرار خواهند گرفت، اما زودتر کشته شدند.»
مقیسه و رازینی ساعت ۱۰:۴۵ صبح شنبه ۲۹ دی در محل کار خود در دیوان عالی کشور با تیر جنگی هدف قرار گرفتند و کشته شدند.
به گزارش رسانهها در ایران، این حادثه یک زخمی نیز بر جای گذاشت که در مورد هویت او هنوز اطلاعات دقیقی منتشر نشده است.
خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، نوشت ضارب، آبدارچی دیوان عالی کشور بود و با سلاح کلت به قضات شلیک کرد.
بر اساس این گزارش، ضارب پس از هدف قرار دادن مقیسه و رازینی، اقدام به خودکشی کرد.
واکنش مقامهای جمهوری اسلامی
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، در پیامی به مناسبت کشته شدن دو قاضی دیوان عالی کشور، رازینی را «عالم مجاهد» و مقیسه را «قاضی شجاع» خواند و «شهادت» آنها را تبریک گفت.
مسعود پزشکیان، رییس دولت جمهوری اسلامی، حمله به رازینی و مقیسه را «اقدام تروریستی ناجوانمردانه و غیرانسانی» توصیف کرد.
پزشکیان گفت: «راه و مسیر روشن این قضات پرتلاش و باسابقه دیوان عالی کشور که همه عمر خود را وقف تحقق مقابله با جرایم گوناگون علیه امنیت ملی و دفاع از حقوق ملت کردند، با قوت تداوم خواهد یافت.»
غلامحسین محسنی اژهای، رییس قوه قضاییه، دو قاضی کشتهشده را «از مومنان راستین به انقلاب» دانست و تاکید کرد آنها در محاکمه و مجازات متهمان، «دچار سستی و فترت نشدند».
مصطفی پورمحمدی، وزیر پیشین دادگستری و قائم مقام اسبق وزارت اطلاعات با اشاره به هدفدار بودن کشته شدن محمد مقیسه و علی رازینی، دو قاضی دیوان عالی کشور، در صداوسیما گفت: «بسیاری از توطئهها شناسایی و سرکوب شده و عوامل آنها مجازات شدند، این مقدار زد و خورد و تاوان طبیعی است، این طور نمیشود که ضربه بزنید و ضربه نخورید.»
اصغر جهانگیر، سخنگوی قوه قضاییه، هم گفت «افرادی» در رابطه با حمله به مقیسی و رازینی، «شناسایی، دستگیر و احضار» شدهاند.
مقیسی و رازینی از برجستهترین ناقضان حقوق بشر در ایران بودند و بهطور مستقیم در صدور احکام اعدام و حبسهای طولانیمدت برای فعالان سیاسی و مدنی، بهائیان، روزنامهنگاران، کارگران و معترضان دست داشتند.
افرادی که تجربه حضور در دادگاه قاضی مقیسه را داشتند، از فحاشیهای مکرر و رفتارهای خشن او بهعنوان بخشی جداییناپذیر از روند معمول جلسات محاکمه یاد کردهاند.
رازینی نیز از دهه ۶۰ در سمتهای ارشد قوه قضاییه و دادگاه ویژه روحانیت فعالیت داشت. او در سال ۱۳۶۷ حکم اعدام بسیاری از زندانیان سیاسی، از جمله اعضای سازمان مجاهدین خلق، را صادر کرد.
زندانیان سیاسی پیشین از دو قاضی کشتهشده گفتند
شمار زیادی از فعالان مدنی و سیاسی که سابقه حضور در دادگاههای این دو قاضی را داشتند، به شرح برخوردهای همراه با توهین و تحقیر آنها در جلسات محاکمه پرداختند.
آتنا دائمی، زندانی سیاسی پیشین، در ایکس نوشت: «به یاد ۱۴ سال حبسی که مقیسه برایم صادر کرد، افتادم و به لحظهای که گفت هرزه فاحشه، تو مخالف اعدام و حکم خدایی؟ انشاالله پدرت را بکشند، ببینم چه کار میکنی.»
دائمی با اشاره به کشته شدن این دو قاضی اضافه کرد: «غمگینم که فرصت محاکمه آنها از بین رفت و حتی مرگشان التیامی بر زخمهای ما نیست. آرزویم نابودی جمهوری اسلامی و محاکمه تکتک عاملان و آمران جنایتهاست.»
مهدیه گلرو، فعال سیاسی، در مصاحبه با ایراناینترنشنال گفت: «مقیسه بسیار بددهن بود و سعی میکرد متهمان را تحقیر کند، از کلمات رکیک استفاده میکرد و دادگاههایی بسیار بسیار کوتاه با احکام سنگین داشت.»
به گفته گلرو، هنگام محاکمه متهمان زن در دادگاههای مقیسه، رفتار او بهطور آشکاری تحت تاثیر نگاه مردسالارانه قرار داشت.
عباس شنبهزاده، برادر حسین شنبهزاده، ویراستار و زندانی سیاسی، هم در ایکس نوشت: «مادرم از مقیسه تقاضا کرد او را به جلسه دادگاه راه بدهد و او در جواب هر چه میتوانست بار مادر پیرم کرد و رفت و گفت در را ببندند.»
رضا اکوانیان، روزنامهنگار و فعال حقوق بشر، در گفتوگو با ایراناینترنشنال در خصوص پیامدهای کشتهشدن علی رازینی و محمد مقیسه، از قضات دیوان عالی کشور، گفت دستگاه قضایی جمهوری اسلامی بارها و بارها نشان داده از هر جایی که ضربه خورده برای انتقام رفته و یقه زندانیهای سیاسی را گرفته است.
اکوانیان با ذکر نمونههایی از اعدام زندانیان سیاسی پس از حمله اسرائیل به جمهوری اسلامی و بازداشت شهروندان پس از کشتهشدن قاسم سلیمانی، گفت: «با توجه به شناختی که از جمهوری اسلامی داریم، ابتدا ممکن است به سراغ بازداشت مردم بروند و حتی بیایند یک اتهام توهین به مقیسه و رازینی هم به دادگاههایشان اضافه بکنند، مثل اتهام توهین به رئیسی که به دادگاهها اضافه کردند و برخی به خاطر آن حکم حبس گرفتند.»
این فعال حقوق بشر با اشاره به اینکه در حال حاضر حکم اعدام ۵۴ زندانی سیاسی صادر یا تایید شده و احکام برخی از آنها به دست محمد مقیسه و علی رازینی در دیوان عالی تایید شده است، گفت: «باید بیش از پیش هوشیار و صدای زندانیان سیاسی باشیم.»
او هشدار داد: «ممکن است جمهوری اسلامی برای انحراف افکار عمومی به سراغ زندانیان برود و برای پاسخ به مرگ این دو قاضی بدنام صادر کننده و تاییدکننده حکم مرگ، بخواهند یک واکنش شدید نشان بدهند.»
معین خزائلی، حقوقدان، در گفتوگو با ایراناینترنشنال گفت: «علی رازینی و محمد مقیسه، سمبل و الگوی صدور احکام غیرقانونی هستند؛ احکامی که تماما بر اساس پروندهسازی، سناریونویسی و اتهامات واهی صادر میشدند.»
خزائلی با تاکید بر این نکته که این دو نفر خودشان بارها به صراحت و با افتخار اعلام کردند اساسا هیچ اعتقادی به رعایت اصول و قوانین دادرسی عادلانه، حق دفاع، حق بهرهمندی متهم از وکیل و امکان دفاع از خود نداشتند، گفت که آنها اجازه نمیدادند متهمان از این حقوق بهرهمند بشوند.
این حقوقدان با استناد به روایتها و شهادتها علیه مقیسه گفت که او حتی افراد را به دلیل نسبت خانوادگی هم مجازات کرده است.
او با اشاره به اینکه مقیسه به همسر یکی از فعالان حقوق زنان گفته بود «تو به دلیل اینکه شوهر فلانی هستی، این جرم است و من برای شما حکم زندان صادر می کنم»، گفت: «در بیدادگاههایی که مقیسه و رازینی حکم صادر میکردند، اساسا چیزی به عنوان حقوق متهم و حقوق انسانی جایی نداشت و هدف صرفا و صرفا سرکوب بود.»
مهدی اصلانی، نویسنده و زندانی سیاسی دهه ۶۰، درباره کارنامه قضایی و امنیتی محمد مقیسه به ایراناینترنشنال گفت: «او در آن زمان در زندان گوهردشت در سمت دادیار زندان مشغول جنایت بود و بارها از سوی حمید نوری اسمش در دادگاه آورده شد و بعد از آن لقبش را قاضی مرگ گذاشتند.»
اصلانی درباره دیدههایش از مقیسه در زندان گوهردشت نیز گفت: «مقیسه آن زمان عبا و عمامه نداشت و همه او را حاجی ناصریان صدا میزدند. همیشه یک پیراهن گشاد میپوشید تا برآمدگی شکمش را پنهان کند و چشمهایش قی کرده بودند.»
این زندانی سیاسی دهه ۶۰ درباره سمت گرفتن «حاجی ناصریان» و تبدیل شدن او به قاضی مقیسه در سیستم جمهوری اسلامی گفت: «مقیسه پاداش جنایتهایش در دهه ۶۰ را با گرفتن سمت ریاست در دادگاه انقلاب اسلامی دریافت کرد و از حاجی ناصریان به قاضی مقیسه تبدیل شد.»
اصلانی حذف مقیسه و رازینی را مایه خوشحالی دانست و افزود: «این دو قتل را تقدیس کردند و مرگشان نمیتواند موجب شادمانی من و بیشمار خانواده دادخواه نباشد. بیشک جهان و به ویژه وطن غارتشده ما، با مرگ این دو نفر جای بهتری است.»
آتنا دائمی، زندانی سیاسی پیشین، درباره کشته شدن علی رازینی و محمد مقیسه در شبکه ایکس نوشت: «به یاد ۱۴ سال حبسی که مقیسه برایم صادر کرد افتادم و به لحظهای که گفت هرزه فاحشه، تو مخالف اعدام و حکم خدایی؟ انشاالله پدرت را بکشند ببینم چه کار میکنی. قاتلش را قصاص میکنی یا نه؟»
این فعال حقوق بشر با تاکید بر این که از زمستان سال ۱۳۹۳ تاکنون هرگز نتوانسته است «آن دادگاههای ۱۰ دقیقهای کذایی» را فراموش کند، نوشت: «نه فراموش کردم و نه بخشیدم.»
او با ابراز خوشحالی از مرگ مقیسه نوشت: «غمگینم که فرصت محاکمه آنها از بین رفت و حتی مرگشان التیامی بر زخمهای ما نیست. آرزویم نابودی جمهوری اسلامی و محاکمه تکتک عاملان و آمران جنایتهاست.»
