مطالب بیشتر
برنا، خبرگزاری وزارت ورزش و جوانان، اعلام کرد جواد نکونام پس از جلسه امروز با مدیران هلدینگ خلیج فارس، مالک باشگاه استقلال، برای یک فصل دیگر روی نیمکت آبیپوشان پایتخت مینشیند. روز گذشته ایسنا مدعی شده بود مراجع نظارتی مجوز کار نکونام را صادر نخواهند کرد.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد با ابراز نگرانی از رشد آمار اعدامها در ایران، اعلام کرد در سال ۲۰۲۳ دستکم ۸۳۴ نفر در کشور اعدام شدند که این عدد در مقایسه با سال پیش از آن، افزایشی ۴۳ درصدی نشان میدهد.
گزارش سالانه جدید سازمان ملل درباره وضعیت حقوق بشر در ایران به پنجاه و ششمین نشست شورای حقوق بشر این سازمان ارائه شده است.
این گزارش بر اساس قطعنامهای که در مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب رسیده بود، تهیه شد.
در این قطعنامه از دبیرکل سازمان ملل خواسته شده بود گزارش خود را درباره وضعیت حقوق بشر در ایران به شورای حقوق بشر ارائه کند.
این گزارش بازه زمانی اول اوت ۲۰۲۳ تا ۳۱ مارس ۲۰۲۴ را پوشش میدهد و بر اساس گزارشهای سازمانهای غیردولتی، رسانهها و همچنین مشاهدات ساز و کارهای حقوق بشر سازمان ملل تهیه شده است.
در این گزارش آمده است شمار اعدامها در ایران در سال ۲۰۲۲، دستکم ۵۸۲ مورد برآورد شده بود.
ایران به نسبت جمعیت خود بالاترین آمار اعدام در جهان را دارد.
پیشتر نیز سازمان حقوق بشر ایران در گزارش سالانه خود اعدام ۸۳۴ نفر را در سال ۲۰۲۳ در ایران تایید کرده بود.
بر اساس این گزارش، دبیر کل سازمان ملل همچنان نگران افزایش اعمال مجازات اعدام در جمهوری اسلامی برای طیف وسیعی از جرایم مطابق با قانون مجازات اسلامی است؛ از جمله جرایم حدود (مانند قتل و زنا)، قصاص، و جرایم تعزیری مانند جرایم مربوط به مواد مخدر.
گوترش در این گزارش افزود از مجموع اعدامها در سال ۲۰۲۳، حداقل ۴۷۱ مورد (۵۶ درصد) مربوط به جرایم مرتبط با مواد مخدر بوده است.
این رقم در مقایسه با ۲۵۶ اعدام گزارش شده در سال ۲۰۲۲ در ارتباط با مواد مخدر، ۸۴ درصد افزایش نشان میدهد.
گوترش تاکید کرد سال ۲۰۲۳ بالاترین میزان اعدام در ایران برای جرایم مرتبط با مواد مخدر در سالهای پس از ۲۰۱۵ بوده است.
به گفته دبیرکل سازمان ملل، در بازه زمانی مورد بررسی این گزارش، «با وجود کاهش کلی اعدام کودک-مجرمان، مجازات اعدام با سرعت نگرانکنندهای از جمله در مورد کودک-مجرمان» اعمال شده است.
اعمال تبعیض در ایران ادامه دارد
بر اساس گزارش دبیرکل سازمان ملل، مقامهای جمهوری اسلامی به طرح اتهامات مرتبط با امنیت ملی و صدور احکام حبس طولانی مدت برای مدافعان حقوق بشر، روزنامهنگاران و هنرمندان در ارتباط با کار خود ادامه دادهاند.
در گزارش سالانه دبیرکل آمده که کمیساریای حقوق بشر این سازمان همچنان گزارشهایی در مورد تبعیضهای نهادینهشده مبتنی بر جنسیت در ایران دریافت کرده و مقامهای جمهوری اسلامی به شدت زنان و دختران را از دستیابی به برابری و حقوق اساسی خود، از جمله مشارکت برابر در زندگی اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و برابری در برابر قانون محروم کردهاند.
این گزارش با اشاره به سرکوب حکومت ایران علیه زنان در زمینه پوشش افزود: «دبیرکل سازمان ملل از گزارشهایی مبنی بر تبعیض، آزار و مجازاتی که زنان و دختران در ایران روزانه با آنها روبهرو میشوند، عمیقا ناراحت است.»
در این گزارش از جمله به برخورد حکومت با صدیقه وسمقی، اسلامشناس و منتقد سیاست حجاب اجباری، اشاره شده است.
وضعیت نقض حقوق کودکان، بازداشت دوتابعیتیها و شهروندان خارجی و نقض حقوق اقلیتها در ایران از دیگر بخشهای گزارش سالانه جدید گوترش درباره وضعیت حقوق بشر در ایران است.
در پایان این گزارش، دبیر کل سازمان ملل ابراز تاسف کرد که جمهوری اسلامی اجازه دسترسی گزارشگر ویژه در مورد وضعیت حقوق بشر ایران و اعضای هیات حقیقتیاب به ایران را نمیدهد و با این دو ساز و کار حقوق بشری همکاری نمیکند.
هیات حقیقتیاب شورای حقوق بشر سازمان ملل پس از خیزش «زن، زندگی، آزادی» و اعتراضات سراسری در واکنش به کشته شدن مهسا ژینا امینی شکل گرفت.
کمی پیش از ارائه گزارش سالانه گوترش، جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران، در پنجاه و ششمین جلسه شورای حقوق بشر در ژنو با ارائه گزارشی از اعدام زندانیان سیاسی در سالهای ۱۳۶۰ و ۱۳۶۷ در ایران و کشتار بهائیان ایرانی در دهه ۶۰، این دو جنایت را مصداق «جنایت علیه بشریت» و «نسل کشی» خواند.
هزاران زندانی سیاسی در دهه ۶۰ و به ویژه در سال ۱۳۶۰ و تابستان ۱۳۶۷ به بهانه عضویت در سازمانهایی مانند سازمان مجاهدین خلق ایران و دیگر احزاب عمدتا چپ یا حمایت از آنان اعدام شدند.
جاوید رحمان در گزارش خود تایید کرد اعدامهای تابستان ۶۷ با فتوا و تایید روحالله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی و در تهران و کرج از طریق هیاتی چهار نفره معروف به «هیات مرگ» که ابراهیم رئیسی هم یکی از اعضای آن بود، انجام شد.
حسینعلی نیری، حاکم شرع، مرتضی اشراقی، دادستان و مصطفی پورمحمدی، نماینده وزارت اطلاعات، دیگر اعضای هیات مرگ بودند.
بر اساس گزارش رحمان، تحقیقات او نشان میدهد این هیات چهار نفره از جمله پورمحمدی، نامزد فعلی انتخابات ریاستجمهوری، «مرتکب جنایت علیه بشریت و نسلکشی» شدهاند.
گروهی از زندانیان پیشین فرانسوی-ایرانی و یک انجمن حقوق بشری شکایتی را از بشیر بیآزار، مدیر پیشین صداوسیمای جمهوری اسلامی تنظیم کرده و ضمن ارائه به دادستانی عمومی پاریس خواستار توقف حکم اخراج او از فرانسه شدند. بیآزار در حال حاضر به دلیل تهدید جدی نظم عمومی در بازداشت است.
یووان سورباتوویچ، دبیرکل فدراسیون فوتبال صربستان، با اعلام شکایت این فدراسیون به یوفا بابت شعارهای نژادپرستانه تماشاگران دو تیم کرواسی و آلبانی در جریان بازی این دو تیم، خبر داد که در صورت در نظر نگرفتن مجازات برای این دو تیم، از رقابتهای یورو ۲۰۲۴ کنار میکشند.
در جریان بازی شب گذشته کرواسی برابر آلبانی، تماشاگران هر دو تیم به سردادن شعار «بُکش، بکش، صربها را بکش» اقدام کردند.
تهدید یوفا از سوی فدراسیون فوتبال صربستان در شرایطی صورت گرفته که رفتار هواداران صربستانی در جریان بازی برابر انگلستان و سردادن شعارهای نژادپرستانه با اعتراض رسمی فدراسیون فوتبال کوزوو به یوفا همراه شده بود.
تروریستی دانستن سپاه پاسداران از سوی کانادا، با استقبال چهرههای سیاسی مخالف جمهوری اسلامی و خشم مقامهای حکومت ایران مواجه شده است. مخالفان جمهوری اسلامی این اقدام را دستاوردی برای جنبش دادخواهی و دموکراسیخواهی ایران خواندند و خواستار اقدام مشابه اتحادیه اروپا شدند.
علی باقری کنی، سرپرست وزارت خارجه امور جمهوری اسلامی، تروریستی شناخته شدن سپاه پاسداران از سوی کانادا را هدیهای به اسرائیل خواند و روز پنجشنبه ۳۱ خرداد در رسانه اجتماعی ایکس نوشت: «اقدام غیرقانونی کانادا تحرکی بدسگالانه و ناقض قواعد حقوق بینالملل است.»
او در ادامه «مسئولیت عواقب این تصمیم» را بر عهده کانادا گذاشت.
کاظم غریبآبادی، معاون و دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه نیز در شبکه ایکس با محکوم کردن تروریستی اعلام شدن سپاه پاسداران از سوی کانادا، این اقدام را «خصمانه» خواند و نوشت: «طنز تلخی است کشوری که خود از ناقضان عمده حقوق بشر و از حامیان تروریسم است، نام سپاه را در فهرست تروریستی قرار داده است.»
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، تروریستی اعلام شدن سپاه پاسداران از سوی کانادا را «حرکتی خصمانه، مغایر با موازین حقوق بینالملل» و «مصداق تعرض به حاکمیت ملی ایران» خواند.
ناصر کنعانی اقدام کانادا را «غیرمسئولانه و تحریکآمیز» دانست و گفت که ایران حق «پاسخ متناسب و متقابل» را برای خود محفوظ میداند.
شب گذشته و در واکنشی دیرهنگام و کوتاه به این خبر، جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا، در حساب کاربری خود در شبکه ایکس، تنها نوشت: «سپاه پاسداران اکنون در لیست گروههای تروریستی کانادا است.»
ملانی جولی، وزیر امور خارجه کانادا هم ضمن بازنشر پست ایکس اداره دولتی مشاوره سفر کانادا، با هشدار اینکه تروریست شناختن سپاه خطر بازداشت خودسرانه شهروندان کانادایی را در ایران افزایش میدهد، به شهروندان این کشور به طور موکد توصیه کرد از سفر به ایران خودداری کنند و یا اگر در ایران به سر میبرند، هر چه زودتر این کشور را ترک کنند.
گارنت جنیوس، عضو پارلمان کانادا، با انتقاد از طول کشیدن تصمیمگیری برای تروریستی اعلام کردن سپاه از سوی دولت این کشور گفت در سالهای گذشته سپاه قادر بود جمعآوری پول، جذب و همراهسازی افراد برای عملیاتهایش در کانادا را ادامه دهد که در نتیجه افراد بسیاری جانشان را از دست دادند.
سازمان اتحاد علیه ایران هستهای هم با استقبال از اقدام دولت کانادا در تروریست شناختن سپاه، در بیانیهای گفت که این اقدام میتواند از تبلیغات و فعالیتهای سپاه در گسترش تروریسم جلوگیری کند و به مردم کانادا این امکان را میدهد که برای شناسایی و جلوگیری از افراطیگری سپاه ضمانتهای لازم را داشته باشند.
سناتور کلر چندلر، رئیس کمیته مراجع امور خارجی، دفاع و تجارت مجلس سنای استرالیا نیز در واکنش به تروریستی اعلام شدن سپاه از سوی کانادا، در حساب ایکس خود نوشت: «در حالی که کانادا عمل می کند، در استرالیا، دولت آلبانیزی (نخست وزیر استرالیا) حتی از بررسی تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران خودداری می کند. بهانههای دولت استرالیا تمام شده است. سپاه پاسداران یک گروه تروریستی است و باید رسماً به این عنوان شناخته شود.»
انجمن یهودیان استرالیا هم با انتشار بیانیهای ضمن استقبال از اقدام کانادا و با اشاره به اقدامهای مخرب سپاه در سراسر جهان و اینکه دولت استرالیا «ضعیف ترین حلقه در غرب در مورد ایستادگی در برابر تروریسم و سرکوب رژیم جمهوری اسلامی» است از این دولت خواست همین اقدام را انجام دهد.
یسرائیل کاتز، وزیر خارجه اسرائیل، هم با استقبال از اقدام دولت کانادا در تروریست شناختن سپاه، این نهاد را «بزرگترین سازمان تروریستی جهان» خواند و بر ادامه تلاشها برای تروریست شناختن سپاه در سطح جهان تاکید کرد و خواستار پاسخگو کردن جمهوری اسلامی در ارتباط با «جنایتهایی که مرتکب شده و تروریسمی که در خاورمیانه و جهان گسترش میدهد» شد.
انجمن خانوادههای جانباختگان پرواز اوکراینی هم در بیانیهای ضمن اشاره به فساد و سرکوب سپاه از تروریستی اعلام کردن آن از سوی کانادا استقبال کرد و نوشت بر اقدام قضایی بینالمللی درباره شلیک سپاه به هواپیما اصرار دارد و افزود قاتلان فرزندان ایران را «نه فراموش میکنیم و نه میبخشیم.»
حامد اسماعیلیون، از چهرههای مخالف جمهوری اسلامی و یکی از اعضای انجمن خانوادههای جانباختگان پرواز اوکراینی هم با استقبال از اقدام دولت کانادا، سپاه را عامل «سرکوب وحشیانه جوانان ایران» دانست و گفت این نهاد نظامی نه تنها امنیت ایران، بلکه امنیت خاورمیانه و سراسر جهان را به خطر انداخته است.
کاوه شهروز، حقوقدان و فعال حقوق بشر هم در گفتوگو با ایران اینترنشنال با استقبال از این تصمیم و ابراز امیدواری برای اینکه عوامل مرتبط با سپاه در کانادا محاکمه و یا اخراج شوند، پیشبینی کرد از این به بعد دولت و نهادهای امنیتی کانادا با سپاه برخورد جدیتری انجام دهند و داراییهای مرتبط با آن را توقیف کنند.
کایلی مور گیلبرت، زندانی سابق استرالیایی-بریتانیایی در ایران، با اشاره به اینکه هزاران ایرانی استرالیایی قربانی ترور سپاه خواستار ، انجام اقدام مشابه در استرالیا هستند در ایکس نوشت: «استرالیا دیگر بهانه ای ندارد. اگر آمریکا و کانادا بتوانند مسیرهای قانونی درستی را برای تروریستی خواندن سپاه پیدا کنند، ما نیز میتوانیم.»
علیرضا آخوندی، نماینده ایرانیتبار پارلمان سوئد هم با اشاره به ادامه مبارزه علیه جمهوری اسلامی، در شبکه ایکس نوشت: «اگر به مبارزه ادامه دهید، در نهایت به نتیجه میرسید. دولت کانادا بالاخره تصمیم گرفت سپاه پاسداران را در فهرست سازمانهای تروریستی قرار دهد. با تشکر از همه شما در کانادا که برای تحقق این امر مبارزه کردید. مبارزه برای آزادی ادامه دارد.»
نازنین بنیادی، فعال حقوق بشر، هم در شبکه ایکس با بازنشر پست حامد اسماعیلیون نوشت از او برای تلاشهایش برای قراردادن سپاه پاسداران در فهرست سازمان های تروریستی در کانادا سپاسگزاری میکند.
مسیح علینژاد، روزنامهنگار ، هم با تشکر از حامد اسماعیلیون و همه کسانی که برای قرار گرفتن سپاه در فهرست تروریستی کانادا فعالیت کردهاند و با استقبال از این تصمیم دولت کانادا در شبکه ایکس از کشورهای گروه هفت خواست در این زمینه از آمریکا و کانادا پیروی کنند.
او در این مورد نوشت: «این گام درست در مبارزه جهانی علیه تروریسم است و ۷۰۰عضو سپاه که هماکنون در کانادا زندگی میکنند، باید از این کشور اخراج شوند.»
عبدالله مهتدی، دبیرکل حزب کومله کُردستان ایران، هم تروریستی اعلام شدن سپاه پاسداران از سوی دولت کانادا را «خبری دلگرمکننده» خواند و در شبکه ایکس نوشت این اقدام «تسلای خاطری برای خانوادههای همه قربانیان جنایتهای رژیم» و دستاوردی برای جنبش دادخواهی است.
شاهزاده رضا پهلوی هم با استقبال از این تصمیم دولت کانادا، آن را گامی مهم اما دیرهنگام برای پاسخگو کردن رژیم «جنایتکار» جمهوری اسلامی و پیشبرد جنبش دموکراتیک مردم خواند و در شبکه ایکس نوشت که اروپا نیز باید همین روند را دنبال کند.
در مقابل، کاظم غریبآبادی، معاون امور بینالملل قوه قضاییه در شبکه ایکس با محکوم کردن تروریستی اعلام شدن سپاه پاسداران از سوی دولت کانادا آن را «اقدام خصمانه» خواند و نوشت که سپاه «مسئولیت پاسداری از امنیت ملی و مقابله با تروریسم در منطقه را بر عهده دارد».
خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه، هم در واکنش به این تصمیم، دولت کانادا را «دولتی تروریستی» خواند که در سالهای اخیر «سیاست دشمنی با ایران» را در پیش گرفته است و از حامیان اصلی «گروههای تروریستی و پناهگاه مجاهدین و اختلاسگران» محسوب میشود.
دولت کانادا روز چهارشنبه ۳۰ خرداد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست گروههای تروریستی خود قرار داد.
دومینیک لوبلان، وزیر امنیت عمومی کانادا در نشست خبری اعلام این تصمیم با اشاره به نقض مکرر حقوق بشر در داخل و خارج از ایران و همچنین برهم زدن نظم و قوانین بینالمللی از سوی جمهوری اسلامی گفت: «این اقدام حامل این پیام قدرتمند است که کانادا از تمام ابزارهای در اختیار خود برای مبارزه با ماهیت تروریستی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استفاده خواهد کرد.»
