در شرایطی که اقتصاد ایران با بحران گسترده، بهویژه افزایش شدید نرخ ارزهای خارجی و تورم فزاینده روبهروست، محمدرضا فرزین، رییس کل بانک مرکزی، از سمت خود کنار رفت. معاون ارتباطات و اطلاعرسانی دفتر رییسجمهوری خبر داد عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی خواهد شد.
مهدی طباطبایی، دوشنبه هشتم دی ماه در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «با نظر و تصمیم رییسجمهور، عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی خواهد شد.»
همتی در آغاز دولت مسعود پزشکیان، وزیر امور اقتصادی و دارایی بود که با رای نمایندگان مجلس، استیضاح و از کار برکنار شد.
او به غیر از سمتهای مختلفی که در بیش از چهار دهه گذشته داشته است، از سال ۹۲ تا ۹۵ رییس کل بانک مرکزی بود.
مقامهای جمهوری اسلامی اظهارات متناقضی درباره زمان استعفا و موافقت با درخواست فرزین مطرح کردهاند.
طباطبایی هشتم دی از استعفای فرزین خبر داد و گفت ممکن است رییس دولت با این درخواست موافقت کند.
او افزود: «راه کنترل نرخ ارز که لزوما تغییر رییس کل بانک مرکزی نیست، ولی دولت یک تمهیداتی اندیشیده است. یک بخش افزایش قیمت دلار هم تابع شرایطی است که در اقتصاد کشور حاکم است و یک بخشی از آن هم مربوط به هیجانات است.»
دقایقی پس از انتشار این خبر، خبرگزاری مهر به نقل از منابعی از بانک مرکزی نوشت استعفای فرزین که در روزهای پایانی آذر مطرح شده بود، «موضوع جدیدی نیست» و امروز هم اتفاق جدیدی در این زمینه رخ نداده است.
روابط عمومی بانک مرکزی نیز هشتم دی از جلسه تیم اقتصادی دولت پزشکیان با حضور فرزین و وزیران اقتصادی کابینه در بانک مرکزی خبر داد.
طی دو روز گذشته خبرهای متناقضی درباره استعفا، برکناری یا ابقای فرزین منتشر شده بود.
همشهری آنلاین پیشتر به نقل از علی شریعتی، فعال رسانهای جریان موسوم به اصلاحطلب، نوشت کمیته گزینش سوم دی از چند چهره اقتصادی برای انتخاب جانشین فرزین برنامه خواسته است.
همزمان خبر دیگری مبنی بر مخالفت با این استعفا و «ابقای فرزین در ریاست بانک مرکزی با تصمیم سران قوا» منتشر شد، اما سردبیران خبرگزاری قوه قضاییه جمهوری اسلامی (میزان) و سایت حکومتی مشرق آن را تکذیب کردند.
مرکز رسانه قوه قضاییه هشتم دی اعلام کرد خبر منتشرشده درباره تصمیم سران قوا برای ابقای فرزین صحت ندارد و «این موضوع در حیطه اختیارات رییسجمهور است».
در ماههای اخیر، تورم افسارگسیخته و بر نگرانیها از وخامت اوضاع اقتصادی ایران افزوده است.
بقایی دوشنبه هشتم دی در نشستی خبری گفت: «سفیر و کارکنان سفارت جمهوری اسلامی ایران در ونزوئلا با جدیت مشغول انجام وظایف خود هستند و سفارت ما بسیار فعال است. صحبتهایی که در خصوص خروج سفارت ایران یا کارکنان آن مطرح میشود، صرفا بخشی از جنگ روانی است.»
او گزارشها درباره خروج یکی از پیمانکاران ایرانی از پروژه ساخت متروی کاراکاس را «خبر کهنه» خواند.
بقایی همچنین اقدامات آمریکا علیه ونزوئلا را «در تناقض با معیارها و موازین بینالمللی» توصیف کرد و آن را تلاشی در راستای «استعمار جدید» دانست؛ اقدامی که به گفته او، پیامدهایی «بسیار گسترده و دامنهدار» برای مناسبات بینالمللی به همراه دارد.
دولت ترامپ ماههاست حملات مرگباری علیه قایقهای مظنون به قاچاق مواد مخدر در سواحل ونزوئلا و همچنین سواحل اقیانوس آرام انجام میدهد و حتی تهدید کرده که این حملات میتواند به خاک ونزوئلا نیز کشیده شود.
کاخ سفید سوم دی به نیروهای نظامی ایالات متحده دستور داد دستکم طی دو ماه آینده تمرکز خود را «تقریبا بهطور انحصاری» بر اجرای «قرنطینه» نفتی علیه ونزوئلا بگذارند.
واکنش بقایی به گزارشها درباره سربازگیری روسیه از ایران
بقایی در ادامه نشست خبری به گزارشها درباره سربازگیری روسیه از ایران پرداخت و اعلام کرد سفارت جمهوری اسلامی در مسکو در حال پیگیری این موضوع است.
او با اشاره به وضعیت آرش دربندی، عکاس ۳۴ ساله اهل اهواز که به گزارش یک رسانه اوکراینی، برای روسیه جنگید و در اوکراین به اسارت درآمد، گفت وزارت خارجه تاکنون از این موضوع بیاطلاع بوده و اخبار آن را در فضای مجازی دیده است.
بقایی افزود: «اگر مشخص شود که حقی از هموطنان ما ضایع شده یا آنها دچار مشکل شدهاند، وظیفه ماست که پیگیری کنیم.»
۱۸ آذر، پایگاه خبری رویداد۲۴ تصویر شبنامهای را منتشر کرد که به منظور سربازگیری در نزدیکی سفارت روسیه در تهران پخش شده بود.
جمهوری اسلامی که از متحدان نزدیک مسکو محسوب میشود، پهپادهای انتحاری شاهد را برای استفاده روسیه در جنگ اوکراین در اختیار این کشور قرار داده است.
خبرگزاری رویترز اسفند ۱۴۰۲ گزارش داد جمهوری اسلامی همچنین صدها موشک بالستیک زمین به زمین را به روسیه داده است.
بقایی در این نشست خبری ارسال موشک برای روسیه را رد کرد و گفت روابط تهران و مسکو یک «رابطه دیرپا، مبتنی بر منافع متقابل و احترام متقابل» است و شامل حوزههای دفاعی نیز میشود.
او افزود: «این رابطه به هیچ عنوان علیه هیچ کشور ثالثی نیست.»
حمایت نظامی حکومت ایران از کرملین با واکنشهای گستردهای در غرب روبهرو شده و بهویژه نارضایتی شدید کشورهای اروپایی را در پی داشته است.
انتقاد مجدد از گروسی
سخنگوی وزارت خارجه در بخش دیگری از نشست خبری گفت اروپا در موضوع پرونده هستهای ایران، خود را به «ابزاری برای آمریکا» تبدیل کرده است.
بقایی بار دیگر اعتراض کرد که چرا رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی و شورای حکام حملات آمریکا و اسرائیل به تاسیسات اتمی جمهوری اسلامی در جریان جنگ ۱۲ روزه را محکوم نکردهاند.
در روزهای اخیر، گمانهزنیها درباره احتمال حمله مجدد اسرائیل و ایالات متحده به ایران بالا گرفته است.
هفتم آذر، ایراناینترنشنال به نقل از منابع آگاه گزارش داد واشینگتن آغاز مجدد مذاکرات با تهران را منوط به برچیدن کامل برنامه هستهای، انحلال گروههای نیابتی و محدود شدن برنامه موشکی جمهوری اسلامی کرده است.
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، هشتم دی گفت دیپلماسی حکومت ایران بر مبنای «مقاومت» شکل گرفته و در همین مسیر به حرکت خود ادامه میدهد.
او تاکید کرد تهران به «حمایت اخلاقی، سیاسی و قانونی» خود از «گفتمان مقاومت» ادامه خواهد داد.
«محور مقاومت» عنوانی است که مقامها و رسانههای جمهوری اسلامی برای گروههای مسلح مورد حمایت تهران در منطقه، نظیر حماس، جهاد اسلامی، حزبالله، حشد شعبی و حوثیهای یمن، استفاده میکنند.
این روند در پی بازگشت تحریمهای سازمان ملل و تاکید مقامهای جمهوری اسلامی بر ادامه برنامههای هستهای و موشکی شدت گرفته است.
در ادامه شیب تند افزایش قیمت ارز و طلا در بازار ایران، هفتم دی قیمت هر سکه طلای طرح جدید، موسوم به «امامی»، به رقم بیسابقه ۱۶۹ میلیون تومان نزدیک شد و نرخ دلار نیز در بازار آزاد از ۱۴۴ هزار تومان فراتر رفت.
برخی مقامهای جمهوری اسلامی در هفتههای اخیر کوشیدهاند بحران ساختاری اقتصاد ایران را که از سیاستهای کلان حکومت ناشی میشود، به تصمیمگیریهای دولتها و روسای بانک مرکزی تقلیل دهند.
دوم دی و در زمان ارائه لایحه بودجه ۱۴۰۵ از سوی پزشکیان به مجلس، گزارشهایی مبنی بر تنش در جلسه غیرعلنی پیش از آن و مشاجره میان نمایندگان مجلس و فرزین منتشر شد.
پایگاه خبری تجارتنیوز در آن زمان نوشت فرزین در این جلسه توضیح و راهکار جدیدی برای حل مشکلات ارزی نداشت و مانند همیشه گفت ارز به بانک مرکزی نمیرسد تا او بتواند روند تخصیص را مدیریت کند.
همشهریآنلاین هفتم دی به نقل از یک منبع آگاه گزارش داد فرزین دو هفته پیش استعفای خود را بهصورت حضوری به پزشکیان تحویل داده و تیمی برای تعیین جایگزین او تشکیل شده است.
بر اساس این گزارش، در نهایت قرار شده فرزین با اعمال تغییرات در سه معاونت بانک مرکزی، در مسئولیت خود باقی بماند.
همشهریآنلاین افزود این تصمیم مصوبه سران قوا نبوده است.
فرزین در دولت ابراهیم رئیسی نیز رییس بانک مرکزی بود.
