مطالب بیشتر
به گزارش پنجشنبه پنجم تیر خبرگزاری رویترز، دونالد ترامپ خواهان افزایش حقوق نظامیان، تقویت زرادخانه موشکی و گسترش ناوگان پهپادی است اما در عوض، بودجه کمتری برای خرید جنگندههای نسل پنجم و ساخت ناو در نظر گرفته است.
به نوشته رویترز، ترامپ در بودجه دفاعی سال ۲۰۲۶ خود با رقم ۸۹۲.۶ میلیارد دلار، در پی بازتعریف اولویتهای نظامی آمریکاست. بودجهای که در مقایسه با سال جاری افزایش چشمگیری نداشته اما جهتگیری سیاسی دولت او را بهخوبی بازتاب میدهد.
کاهش خرید جنگنده و ناو، افزایش پهپاد و موشکهای برد بلند
در بودجه دفاعی مورد نظر ترامپ، خرید جنگندههای اف-۳۵ ساخت شرکت لاکهید مارتین کاهش یافته و تنها سه فروند ناو جنگی در لیست خرید باقی ماندهاند.
نیروی دریایی آمریکا اعلام کرده است خرید زیردریایی کلاس ویرجینیا (ساختهشده بهوسیله جنرال دینامیکس و هانتینگتون اینگالز) و ۱۵ شناور دیگر، در یک لایحه تامین مالی جداگانه گنجانده خواهد شد.
در مقابل، وزارت دفاع تمرکز بیشتری بر تجهیز به موشکهای دوربرد هوابهسطح و ضد کشتی نشان داده است. سلاحهایی که از نظر پنتاگون برای مقابله با تهدیدات احتمالی در اقیانوس آرام حیاتیاند.
این موشکها برد بلندتری دارند و میتوانند از فاصلهای امنتر به اهداف حمله کنند.
در بخش دیگری از این بودجه، خرید موشکهای پرسیشن سترایک (یا موشکهای ضربت دقیق - Precision Strike) که جایگزین «سامانه موشکی تاکتیکی ارتش» (به اختصار اَتَکمس - ATACMS) در ارتش آمریکا میشوند، کاهش یافته است.
همه این موشکها - چه آنها که خریدشان افزایش یافته و چه آنها که کاهش یافتهاند - بهوسیله شرکت لاکهید مارتین ساخته میشوند.
همچنین، بودجه جدید افزایش محسوسی در سرمایهگذاری بر روی پهپادهای کوچک و کمهزینه داشته است.
این سیاست تحت تاثیر تجربه جنگ اوکراین اتخاذ شده است. جایی که پهپادها بهعنوان ابزاری ارزان اما موثر، نقشی کلیدی در میدان نبرد ایفا کردهاند.
کاهش نیرو در نیروی دریایی، افزایش حقوق نظامیان
در بودجه پیشنهادی ترامپ، افزایش ۳.۸ درصدی حقوق نیروهای مسلح گنجانده شده اما در کنار آن، برای صرفهجویی، کنار گذاشته شدن برخی تجهیزات قدیمی و پرهزینه نیز در دستور کار قرار گرفته است.
نیروی دریایی اعلام کرده که بر اساس این بودجه، حدود هفت هزار و ۲۸۶ نیروی غیرنظامی از شغل خود کنار گذاشته خواهند شد.
در مقایسه با بودجه پیشنهادی جو بایدن برای سال ۲۰۲۵ که خواستار خرید ۶۸ فروند اف-۳۵ بود، ترامپ در بودجه ۲۰۲۶ تنها خواستار ۴۷ فروند از این جنگندهها شده است. با این حال، در کنگره آمریکا، کمیته تخصیص بودجه مجلس نمایندگان در نسخه پیشنویس خود برای سال مالی ۲۰۲۶، خرید اف-۳۵ را به ۶۹ فروند افزایش داده؛ حتی یک فروند بیشتر از خواست بایدن در سال گذشته.
درخواست تفصیلی بودجه در حالی ارائه شده که جمهوریخواهان در میانه بحثی گسترده بر سر اولویتهای هزینهکرد دفاعی خود هستند. اولویتهایی که در قالب یک بسته دفاعی عظیم به ارزش ۱۵۰ میلیارد دلار در قانون در دست تصویب «یک لایحه بزرگ و زیبا» گنجانده شده است. این قانون پیش از این در مجلس نمایندگان به تصویب رسیده و قرار است در گام نخست، ۲۵ میلیارد دلار به سامانه دفاع موشکی جنجالی ترامپ موسوم به «گنبد طلایی» اختصاص دهد.
کاخ سفید اعلام کرده است اولویتهای این بودجه «بازدارندگی در برابر تجاوز چین در منطقه ایندو-پاسیفیک» و «احیای پایه صنعت دفاعی ایالات متحده» است.
همچنین بخشی از منابع این بودجه صرف فعالیتهای مرتبط با تسلیحات هستهای در وزارت انرژی و تقویت امنیت داخلی خواهد شد.
هزینههای دفاعی معمولا حدود نیمی از بودجه اختیاری دولت فدرال را تشکیل میدهند و نیمه دیگر به بخشهایی مانند حملونقل، آموزش، دیپلماسی و دیگر وزارتخانهها اختصاص مییابد.
به گزارش فایننشال تایمز، پس از پایان دور تازهای از درگیری نظامی میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، دو طرف مشغول ارزیابی تلفات و خسارات واردشده به زیرساختهای دفاعی، اطلاعاتی و هستهای خود هستند.
گزارشهای اولیه حاکی از آن است که هزینه حملات در ایران بسیار بالا بوده است. سامانههای پدافند هوایی این کشور از کار افتاده، بسیاری از فرماندهان ارشد نظامی کشته شدهاند و برنامه هستهایاش دستکم با آسیبهایی جدی مواجه شده است.
فایننشال تایمز نوشت که در سوی دیگر، خسارات واردشده به اسرائیل همچنان در هالهای از ابهام است: «بخشی به دلیل سانسور نظامی در داخل این کشور و بخشی نیز بهسبب نبود تصاویر ماهوارهای مستقل از مناطق هدف قرار گرفته.»
حملات ناموفق ایران، تلفات بالای غیرنظامی در اسرائیل
در نخستین روزهای درگیری، گزارشهایی مبنی بر کشته شدن اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران منتشر شد اما او پس از پایان این درگیری نظامی، در تجمعی در مرکز تهران حضور یافت که به گفته مقامات جمهوری اسلامی، به مناسبت «پیروزی در دفع حملات اسرائیل» برگزار شد.
ظهوری که بهنوعی نشانهای از پیچیدگی روایتها و عدم شفافیت وضعیت میدانی دو طرف تلقی میشود.
تهران گفته است در حملات به اسرائیل موفق به هدف قرار دادن مقر موساد در منطقه گلیلوت، ستاد فرماندهی ارتش اسرائیل در تلآویو و چند مرکز مهم اطلاعاتی و انرژی شده است اما تصاویر ماهوارهای و ویدیوهای در دسترس عموم، عمدتا نشاندهنده خطا در اصابت موشکها و خسارات وارد شده به مناطق مسکونی بودهاند.
برای نمونه، موشکهایی که گفته میشد به سمت پارک فنآوری ارتش اسرائیل در بئرشبع شلیک شده بودند، یک ساختمان مسکونی در نزدیکی آن را هدف قرار دادند.
چهار موشک ایرانی نیز که به سوی مقر موساد پرتاب شده بودند، به ساختمانی در آن سوی اتوبان برخورد کردند. مقامات اسرائیلی اعلام کردند محل اصابت، یک پارکینگ اتوبوس خالی بوده است.
همچنین یکی از موشکها در فاصله ۳۰۰ متری از ساختمان کریا، مرکز فرماندهی ارتش اسرائیل، فرود آمد.
با وجود پیشرفته بودن پدافند اسرائیل، ارتش این کشور اعلام کرده که این سامانهها «غیرقابل نفوذ نیستند».
در مجموع، اسرائیل توانسته است حدود ۹۰ درصد از ۵۵۰ موشک شلیکشده از سوی ایران را رهگیری کند.
با این حال، دستکم ۲۸ نفر در اسرائیل کشته و بیش از هزار و ۴۰۰ نفر (اغلب بهصورت سطحی) مجروح شدند.
هزاران خانه و خودرو نیز آسیب دیده یا ویران شدهاند.
جیم لمسون، تحلیلگر سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) و پژوهشگر مرکز مطالعات منع گسترش تسلیحات هستهای جیمز مارتین معتقد است: «در مورد ایران، مشکل اصلی دقت است.»
به گفته او، موشکهای ایران در آزمایشهای کنترلشده دقتی در چند ده متر دارند اما عملکرد آنها در میدان نبرد بسیار ضعیفتر بوده است.
حملات دقیق اسرائیل، کشته شدن فرماندهان ارشد و آسیب به تأسیسات هستهای
برخلاف حملات پراکنده و غیرمؤثر جمهوری اسلامی، حملات اسرائیل به ایران هم دقیقتر و هم ویرانگرتر بودند.
بنا بر گزارش مقامهای محلی، در تهران حدود ۱۲۰ ساختمان بهطور کامل تخریب و حدود ۵۰۰ ساختمان دیگر بهشدت آسیب دیدند.
برخی از این ساختمانها در اطراف فرودگاه مهرآباد و دانشگاه رجایی قرار داشتهاند.
بنا بر اعلام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در ایران، در جریان این حملات ۶۲۷ نفر کشته و چهار هزار و ۸۷۰ نفر مجروح شدند.
بخشی از این حملات شامل عملیات هدفمند برای کشتن فرماندهان ارشد نظامی و عوامل برنامه هستهای بوده است. در میان کشتهشدگان، نامهایی چون محمد باقری، رییس ستاد کل نیروهای مسلح، حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران و امیرعلی حاجیزاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران، دیده میشود.
در میانه درگیری، اسرائیل دامنه هدفگیری خود را از زیرساختهای هستهای و موشکی به نمادهای حاکمیتی گسترش داد و از جمله صداوسیمای جمهوری اسلامی و زندان اوین را هدف گرفت.
یکی از جنجالیترین حملات، حمله به اوین بود.
در حالی که آمریکا و اسرائیل تاکید کردند هدف اصلیشان (تخریب توانایی تهران برای تولید سلاح هستهای) تا حد زیادی محقق شده، گزارشهای اولیه نهادهای اطلاعاتی چندان قطعی نبودهاند.
گزارشی مقدماتی از آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا میگوید که برنامه هستهای ایران «کمتر از شش ماه» عقب افتاده است و بمبها اگرچه ورودیها و سیستم تهویه تأسیسات را بستهاند اما سالنهای زیرزمینی غنیسازی را کاملا تخریب نکردهاند.
با این حال، کمیسیون انرژی اتمی اسرائیل چهارشنبه اعلام کرد حمله آمریکا به سایت فُردو باعث نابودی زیرساختهای حیاتی و «از کار افتادن کامل» این مرکز غنیسازی شده است.
تصاویر ماهوارهای از سایت فردو که در عمق نیمکیلومتری زمین قرار دارد، ورودیهای پُر شده با خاک و حفرههایی را نشان میدهند که ممکن است محل اصابت بمبهای هدایتشونده ۳۰ هزار پوندی آمریکا باشند.
همچنین، راههای دسترسی به این سایت آسیب دیدهاند.
تهران اعلام کرده تأسیسات فردو و نطنز از مدتها پیش تخلیه شده بودند و آسیبی جدی ندیدهاند. سرنوشت بیش از ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای بالا (که در صورت تصمیم سیاسی میتواند به چند بمب اتمی تبدیل شود)، همچنان نامعلوم است.
در اصفهان نیز تصاویر ماهوارهای حاکی از تخریب چند ساختمان در مرکز تحقیقات هستهای جمهوری اسلامی است.
محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی، سهشنبه وعده داد که زیرساختهای هستهای در ایران بازسازی خواهند شد. تأسیساتی که تهران بر «صلحآمیز بودن» فعالیت آنها تاکید دارد.
به دنبال حملات اسرائیل، سامانههای پدافند هوایی و برنامه موشکهای بالستیک جمهوری اسلامی نیز آسیب جدی دیدهاند.
بهگفته لمسون، بیش از نیمی از انبارهای موشکهای بالستیک در مناطق غربی و مرکزی ایران آسیب دیدهاند. یک مقام نظامی اسرائیلی هم گفته است دستکم ۵۰ درصد از پرتابگرهای موشک بالستیک ایران از بین رفتهاند.
فایننشال تایمز نوشت که یکی از مراکز بزرگ ذخیره و پرتاب موشک در نزدیکی کرمانشاه که بهعنوان پایگاه لجستیکی موشکهای فاتح و ذوالفقار شناخته میشود، نابود شده است.
در تبریز نیز حمله به یک کارخانه ساخت پهپاد وابسته به نیروی هوافضای سپاه پاسداران باعث انفجارهای زنجیرهای و آتشسوزیهای چندساعته شد.
جاستین برانک، کارشناس آکادمی سلطنتی خدمات متحد بریتانیا گفت: «واضح است که شبکه پدافند هوایی ایران بهشدت تضعیف شده، تا حدی که نیروی هوایی اسرائیل میتواند روزانه جنگندههای تاکتیکی و حتی پهپادهای ارتفاع متوسط را وارد آسمان ایران کند.»
او افزود: «این وضعیت باعث میشود که هم برنامه دفاع هوایی و هم برنامه هستهای در ایران، در آینده در برابر حملات احتمالی اسرائیل آسیبپذیر باقی بمانند.»
