کارشناسان و مجریان صداوسیمای جمهوری اسلامی در نخستین واکنش به اعلام حمله به تاسیسات اتمی جمهوری اسلامی از سوی آمریکا در برنامه زنده تلویزیونی گفتند: معمولا ترامپ بلوف میزند. باید بررسی شود که میزان خسارت چقدر بوده است. صنعت هستهای جمهوری اسلامی با بمباران از بین نمیرود.
سیامک آرام، تحلیلگر سیاسی، به ایران اینترنشنال گفت: «سه نقطهای که امشب بمباران شد، حاصل میلیونها دلار هزینه از جیب مردم ایران است، آن هم بدون اینکه نظرشان پرسیده شود. کشور در موقعیتی قرار گرفته که مردم بیشترین میزان آسیب را متحمل میشوند.»
او ادامه داد: «خبرگزاریهای داخلی در ایران با توجه به قطعی اینترنت تلاش میکنند خبر بمباران تاسیسات هستهای را یا نادیده بگیرند یا بسیار کوچک جلوه دهند تا تحقیر جمهوری اسلامی کمتر عیان شود.»
آرام با اشاره به سابقه استفاده از بمبافکنهای بی-۲ گفت: «این بمبافکنها پیشتر در یوگوسلاوی، افغانستان، عراق و لیبی استفاده شدهاند و در هر چهار مورد، یا رژیمها ساقط شدهاند یا بهشدت تضعیف.»
او در پایان تاکید کرد: «در مورد جمهوری اسلامی نیز بعید میدانم که استثنائی در کار باشد؛ روندی که آغاز شده ممکن است به نتایجی مشابه منجر شود.»
شایان سمیعی کارشناس امنیت ملی در گفتوگو با ایراناینترنشنال گفت ترامپ با سیاستهای تهاجمی خود، بسیاری از تاسیسات جمهوری اسلامی را نابود کرده است. حالا وقتی صحبت از «صلح» میشود، باید دید منظور چیست. به نظر من، در ذهن ترامپ، صلح همان چیزیست که چند روز پیش هم بهوضوح بیان شد: تسلیم کامل جمهوری اسلامی.
او گفت اگر بخواهیم واقعبین باشیم، جمهوری اسلامی سالها فرصت داشت تا بر سر برنامه هستهایاش به توافق برسد، اما با پافشاری بیمنطق بر حق غنیسازی، آن را به بنبست کشاند. این ادعای «حق مسلم» دیگر چیزی برای جمهوری اسلامی باقی نگذاشته است، چون حتی اگر همین حالا اعلام کند که غنیسازی را متوقف کرده، وقتی تاسیساتش نابود شده و زیرساختهایش از بین رفته، دیگر هیچ اقدامی عملی برایش باقی نمانده است.
تنها گزینهای که برای جمهوری اسلامی باقی مانده، پذیرش یک روند گذار است، گذاری از وضعیت فعلی به ساختاری جدید. این روند یا میتواند از داخل، با خیزش خودجوش مردم و حذف جمهوری اسلامی رقم بخورد، یا آنطور که برخی گزارشها نشان میدهند، از طریق توافق با برخی چهرههای پیشین حکومت که بتوانند دوران گذار را مدیریت کنند.
سمیعی با اشاره به سطح بینالمللی هم گفت این گفتوگو در جریان است: اول اینکه جمهوری اسلامی اصلاحناپذیر است؛ دوم باید از آن عبور کرد؛ و سوم چطور میتوان به این گذار رسید، بهگونهای که هم کمهزینهتر برای مردم ایران باشد، و هم آیندهای باثباتتر برای کشور تضمین کند.
او گفت در نتیجه، «صلح» موردنظر ترامپ نه صلح با جمهوری اسلامی، بلکه صلح پس از جمهوری اسلامی است، آرامشی که در نبود این حکومت قابل تحقق است.

دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا گفت ارتش این کشور به سه سایت هستهای ایران در فردو، نطنز و اصفهان حمله کردند و آنها را بهطور کامل نابود کردند.
این حمله، آغاز ورود آمریکا به جنگ اسرائیل و جمهوریاسلامی است که از جمعه گذشته آغاز شد. ترامپ پیش از این به مقامات جمهوری اسلامی دو هفته فرصت داده بود که تسلیم شوند اما این حمله پیش از پایان آن مهلت انجام شد.
مقامات ایران این حملات را تایید کردند.
ترامپ در یک سخنرانی بعد از این حملات آنها را از «موفقیتی خارقالعاده» خواند و گفت «ایران، قلدر خاورمیانه، اکنون باید صلح را بپذیرد. اگر نپذیرد، حملات بعدی بسیار گستردهتر و آسانتر خواهند بود.»
تاسیسات هستهای فردو در عمق ۸۰ تا ۹۰ متری زمین قرار دارند. به گفته کارشناسان نظامی، بمبهای عظیم سنگرشکن آمریکا که توسط بمبافکنهای رادارگریز «بی دو» قابل حمل هستند، تنها تسلیحاتی هستند که می توانند فردو را نابود کنند. جنگافزارهایی که اسرائیل در اختیار ندارد.
شبکه فاکسنیوز نوشت آمریکا در حمله به تاسیسات فردو از شش بمب سنگرشکن استفاده کرد و همچنین ۳۰ موشک تاماهاوک از زیردریاییهای آمریکایی برای هدف قرار دادن تأسیسات نطنز و اصفهان شلیک شدند.
حمله «موفق»
سیانان به نقل از منابع آگاه گفت ترامپ امیدوار است حمله به سه سایت هستهای، تهران را به میز مذاکره بازگرداند و فعلا برنامهای برای اقدام نظامی بیشتر ندارد.
شبکه خبری سیبیاش گزارش داد که ایالات متحده شنبه از مسیر دیپلماتیک با ایران تماس گرفته و اعلام کرده که این حملات، تنها اقدام برنامهریزیشده از سوی آمریکا بودند و واشینگتن هیچ طرحی برای تغییر رژیم در ایران ندارد.
ترامپ دقایقی پس از سخنرانیاش در شبکه اجتماعی تروثسوشیال نوشت: «هرگونه اقدام تلافیجویانه ایران علیه ایالات متحده آمریکا با نیرویی بهمراتب بزرگتر از آنچه امشب مشاهده شد، پاسخ داده خواهد شد.»
واکنشها
سازمان انرژی اتمی ایران در بیانیهای حمله آمریکا به تاسیسات هستهای در فردو، نطنز و اصفهان را مغایر با قوانین بینالمللی، به ویژه معاهده عدم اشاعه سلاحهای اتمی (انپیتی) دانست.
این سازمان گفت: «این اقدام مغایر با قوانین بینالمللی متأسفانه در سايه بیتفاوتی و بلکه همراهی آژانس بینالمللی انرژی اتمی انجام شده است.»
نتانیاهو در پیامی ویديویی از حمله نظامی ایالات متحده به تاسیسات هستهای در ایران تمجید کرد و آن را اقدامی «تاریخساز» خواند.
او تاکید کرد: «پرزیدنت ترامپ، امروز نقطه عطفی تاریخی را رقم زدید که میتواند خاورمیانه و فراتر از آن را به سوی آیندهای پر از صلح و رفاه هدایت کند. ما بارها با هم گفتهایم: صلح از راه قدرت. نخست قدرت میآید، سپس صلح.»
نتانیاهو گفت حمله آمریکا به تاسیسات هستهای ایران با هماهنگی کامل با اسرائیل انجام شد.
چندین سناتور و عضو مجلس نمایندگان آمریکا نیز از این اقدام ترامپ تمجید کردند و آن را اقدامی درست خواندند.
لیزا مککلین، عضو مجلس نمایندگان گفت «ترامپ با قدرت، صلح را به ارمغان میآورد؛ ماموریت موفق امروز توان هستهای ایران را نابود کرد، جان آمریکاییها را حفظ کرد.»
مایک لاولر، عضو مجلس نمایندگان آمریکا گفت حکومت ایران به سختترین شکل ممکن آموخت که قدرتمندترین ارتش جهان کدام است.

حمله به سایتهای دیگر هستهای
شنبه در نهمین روز جنگ میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، حملات اسرائیل به مواضع نظامی و هستهای جمهوری اسلامی در مناطق مختلف ایران ادامه یافت.
همزمان اسرايیل به یک سایت تولید سانتریفیوژ در اصفهان هم حمله کرد.
رسانههای ایران هم گزارش دادند ایثار طباطبایی قمشه، از دستاندرکاران برنامه هستهای جمهوری اسلامی، به همراه همسرش در حملات اسرائیل کشته شده است.
امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، شنبه با انتشار پستی به فارسی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: رئیسجمهوری ایران، با من تماس گرفت. در ابتدا بار دیگر خواسته قاطع خود را مجددا به او اعلام کردم: «سسیل کوهلر» و «ژاک پاریس» باید آزاد شوند. بازداشت غیرانسانی آنها ناعادلانه است. من منتظر بازگشت آنها به فرانسه هستم.
همچنین نگرانی عمیق خود را درباره برنامه هستهای ایران به او ابراز کردم. در این مورد نیز موضع من سختگیرانه است: ایران هرگز نباید به سلاح هستهای دست یابد، و بر عهده ایران است که تضمینهای کامل درباره ماهیت صلحآمیز اهداف خود ارائه دهد.
من معتقدم که راهی برای خروج از جنگ و جلوگیری از خطرات بزرگتر وجود دارد. برای رسیدن به این هدف، ما مذاکراتی را که فرانسه و شرکای اروپاییاش با ایران آغاز کردهاند، شتاب خواهیم بخشید.
در واکنش به نوشته مکرون، محمد البرادعی، رئیس پیشین آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز در پستی در ایکس نوشت: «برای ثبت: ضمانتهایی مبنی بر اینکه ایران سلاحهای هستهای تولید نمیکند، بهطور کامل و صلحآمیز تحت «توافق هستهای» ۲۰۱۵ (برجام) پیشبینی شده بود تا زمانی که آمریکا در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد. اکنون ما در عوض در تلاش هستیم تا چرخ را از طریق یک جنگ وحشتناک که میتواند کل منطقه را درگیر کند، دوباره اختراع کنیم...»
امید معماریان، روزنامهنگار و تحلیلگر سیاسی، در مصاحبه با ایراناینترنشنال در ارزیابی تازهای از تحولات منطقه، تأکید کرد پیام اصلی حملات اسرائیل به زیرساختهای ایران روشن است: این جنگ به سادگی پایان نخواهد یافت و ممکن است در آینده حتی دامنگیر خود اسرائیل نیز شود.
معماریان در عین حال، حملات جمهوری اسلامی به اهداف غیرنظامی را نقض صریح قوانین بینالمللی خواند و هشدار داد که کشاندن غیرنظامیان به دل جنگ، چه از سوی حکومت ایران و چه از سوی اسرائیل، نمیتواند از نظر حقوقی بیپاسخ بماند.
معماریان با اشاره به نظر کارشناسان سازمان ملل و با استناد به منشور سازمان ملل توضیح داد که دفاع مشروع سه شرط دارد: وجود تهدید فوری و قابل اثبات، نبود راهحل صلحآمیز، و تناسب در واکنش نظامی.
به گفته او، اسرائیل در هر سه زمینه با چالشهای حقوقی روبهروست، بهویژه با توجه به این که پیش از آغاز حملات، مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا ادامه داشته است. او تأکید کرد که اثبات مشروعیت حمله پیشدستانه از منظر حقوق بینالملل، نیازمند مدارک روشن و سنجش دقیق تناسب است.
او همچنین به محاسبات داخلی در تهران و تلآویو اشاره کرد. از نظر او، رهبران جمهوری اسلامی، از جمله علی خامنهای، تمایل دارند بحران را در سطح داخلی و تحت کنترل نگه دارند و مانع گسترش آن به یک جنگ منطقهای تمامعیار شوند. در مقابل، اسرائیل تلاش میکند اقدامات نظامیاش را با استناد به تهدیدهای امنیتی توجیه کند، اما در نبود شواهد قوی، این توجیهها میتواند در نهادهای بینالمللی با تردید روبهرو شود.
معماریان در بخشی از این مصاحبه به نقش کلیدی دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، اشاره کرد و گفت که تصمیمگیری نهایی درباره تداوم یا توقف جنگ ممکن است در کاخ سفید رقم بخورد. هرچند ترامپ اختیار تشدید درگیری را دارد، افکار عمومی آمریکا، از جمله بسیاری از حامیان خود او، با ورود به جنگی جدید مخالفاند. به اعتقاد این تحلیلگر، اگر جنگ به مرحله فرسایشی برسد، حتی افزایش فشارهای دیپلماتیک نیز نمیتواند به تنهایی مسیر درگیری را تغییر دهد.






