اعضای شورای امنیت سازمان ملل در جریان نشست جمعه ۳۰ شهریور خواستار تحقیق در مورد انفجار همزمان پیجرها و بیسیمهای نیروهای حزبالله شدند.
در این عملیاتها که بهطور گسترده به اسرائیل نسبت داده شده است، دستکم ۳۷ نفر از جمله دو کودک کشته شده و بیش از ۳ هزار نفر زخمی شدند.
منتقدان این عملیات که محکومیتهای گستردهای هم به بدنبال داشت، میگویند ماهیت این حملات که اشیای معمولی را به سلاح تبدیل کرده، زنگ خطر را برای همه به صدا درآورده است.
ولکر ترک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، در این نشست به اعضای شورا گفت: «این حملات نشاندهنده تحول جدیدی در جنگها هستند، جایی که ابزارهای ارتباطی به سلاح تبدیل میشوند و به طور همزمان در بازارها، گوشههای خیابان و خانهها منفجر میشوند.»
او در ادامه با اشاره به اینکه این عملیاتها باعث «وحشت گسترده و هراس» در بین مردم لبنان شده است، گفت اکنون هر دستگاه الکترونیکی میتواند این مردم را بترساند و از آن احساس خطر کنند.
کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل با تاکید بر اینکه «این نمیتواند به حالت عادی جدید تبدیل شود»، و این حملات قوانین جنگ و حقوقبشر را نقض کرده است، خواستار انجام تحقیقات «مستقل، شفاف و کامل» در مورد این حملات و پاسخگویی عاملان آن شد.
عبدالله بو حبیب، وزیر خارجه لبنان، در سخنرانی خود در این شورا هشدار داد که پس از انفجار پیجرها و بیسیمها در کشورش، هیچکس در جهان در امان نخواهد بود و این موج انفجار دستگاههای ارتباطی را «حمله تروریستی» نامید.
او هشدار داد: «اگر شورای امنیت این حمله تروریستی را محکوم نکند و اگر عامل آن مشخص نشود و اگر شما نتوانید عامل آن را محکوم کنید و او را وادار به توقف چنین تجاوزاتی کنید، اعتبار این شورا و حقوق بینالملل و حقوق بشر به خطر خواهد افتاد.»
دنی دانون، سفیر اسرائیل در پاسخ به این سخنان، بو حبیب را مورد انتقاد قرار داد که چرا از حزبالله مورد حمایت ایران در اظهاراتش نام نبرده است.
دانون در سخنرانی خود در شورای امنیت، حزبالله را به نقض قوانین بینالمللی متهم کرد. او گفت که اسرائیل به دنبال یک درگیری گسترده منطقهای نیست، اما اجازه نخواهد داد این گروه به آنچه او «تحریکات» نامید، ادامه دهد.
پاسکال باریسوئیل، نماینده سوئیس در سازمان ملل هم، نگرانی عمیق خود را در مورد این دستگاههای انفجاری ابراز کرد و این تحولات را «بسیار نگرانکننده» دانست. او ضمن بر اهمیت و ضرورت «روشن شدن شرایط و مسئولیتها» در این مورد، یادآوری کرد که «جنگ هم قوانین خود را دارد.»
به همین ترتیب، عمار بنجامعه، نماینده الجزایر هم که خواستار برگزاری این جلسه شده بود، گفت این حملات «بیسابقه» جعبه پاندورای خطرناکی را باز کرده است.
در نشست شورای امنیت برخی از اعضای شورا به جای تمرکز بر موضوع انفجارها، به نقش حزبالله در تشدید تنشها و همچنین نقش حامیان آن در ایران پرداختند.
رابرت وود، معاون سفیر آمریکا در سازمان ملل با اشاره به اینکه انتظار میرود همه طرفهای درگیر قوانین بشردوستانه بینالمللی را رعایت کنند، گفت: «شورای امنیت نمیتواند ریشههای این درگیری بین اسرائیل و حزبالله را نادیده بگیرد.»
او در ادامه استدلال کرد که این حزبالله بود که با شروع حملات به مرز شمالی اسرائیل، همبستگی خود را با حماس پس از حمله ۷ اکتبر که منجر به جنگ غزه شد، اعلام کرد و ثبات منطقه را از بین برد.
جیمز کاریوکی، نماینده بریتانیا در سازمان ملل هم رویکرد مشابهی را اتخاذ کرد و گفت: «حزبالله در ۸ اکتبر ۲۰۲۳ حملهای بیدلیل به اسرائیل آغاز کرد» و افزود بریتانیا «قاطعانه» از «حق اسرائیل برای دفاع از شهروندانش» حمایت میکند.
هر دو نماینده بریتانیا و آمریکا همچنین ایران را به دلیل تشدید تنشها از طریق مسلح کردن حزبالله مقصر دانستند و آن را به تضعیف امید مردم لبنان برای زندگی در صلح متهم کردند.
با این حال، همه اعضای شورا دستکم در یک موضوع هم نظر بودند: درخواست برای خویشتنداری از همه طرفهای درگیر به منظور جلوگیری از تشدید جنگ که میتواند منجر به یک جنگ منطقهای شود.
ابراهیم عقیل که با نام باسم تحسین هم شناخته میشود در اوائل دهه ۱۹۸۰از اعضای اصلی گروه «جهاد اسلامی» بود. گروهی که ، یکی از هستههای وابسته به حزبالله لبنان مسئولیت انفجار سفارت آمریکا در بیروت در آوریل سال ۱۹۸۳ وانفجار پایگاه تفنگداران نیروی دریایی آمریکا در اکتبر سال ۱۹۸۳ در این شهر را بر عهده گرفت.
در انفجار نخست ۶۳ نفر نیروی امنیتی سفارت، دیپلمات، کارمند و شهروند عادی و در انفجار دوم هم ۲۴۱ نیروی نظامی آمریکایی کشته شدند.
این گروه که به حزبالله وابسته بود در نیمه دوم دهه ۸۰ میلادی به طور کامل در حزبالله جذب شد و از بین رفت. بنا بر اعلام وزارت خارجه آمریکا، عقیل در هر دو انفجار مسئولیت داشت و بعدتر هم فرماندهی عملیات به گروگان گرفتن شهروندان آمریکایی و آلمانی در لبنان را بر عهده داشت.
بنا بر اعلام ارتش اسرائیل، این فرمانده ارشد حزبالله، از سال ۲۰۰۴، بهعنوان رئیس واحد عملیات حزبالله فعالیت میکرد و مسئول بمبگذاریها، حملات ضد تانک، پدافند هوایی و سایر جنبههای نظامی این گروه بوده است.
ارتش اسرائیل میگوید عقیل پس از کشتهشدن شُکر، فرماندهی نیروی ویژه رضوان را نیز بر عهده داشت، که در حال برنامهریزی برای حمله به اسرائیل بود.
عقیل در سالهای اخیر به عنوان عضو ارشد شورای جهاد، بالاترین نهاد نظامی حزبالله، فعالیت میکرد. این شورا ۸ عضو دارد و در ماههای اخیر و پس از کشتهشدن فواد شکر، ارشدترین عضو آن، ابراهیم عقیل بود.
وزارت خارجه آمریکا نام ابراهیم عقیل را از ۲۱ ژوئیه ۲۰۱۵ در فهرست افراد تحت تعقیب خود قرار داد و برای بازداشت یا گرفتن اطلاعاتی از محل اختفای او ۷ میلیون دلار جایزه تعیین کرد و از ۱۹ سپتامبر سال ۲۰۱۹هم نام او را به فهرست «تروریسم» اضافه کرد.
این چهارمین فرمانده عالیرتبه نظامی گروه حزبالله است که اسرائیل هدف گرفته است و هر چهار نفر به خاطر انفجارهای بیروت در اوائل دهه هشتاد میلادی تحت تعقیب آمریکا بودند.
نخستین فرمانده عماد مغنیه، فرمانده ارشد وقت حزبالله بود که در فوریه ۲۰۰۸ در عملیات منسوب به اسرائیل در کفر سوسه در دمشق کشته شد.
دومین فرد و جانشین او، مصطفی بدرالدین بود که در عملیات منسوب به اسرائیل در بهار سال ۲۰۱۶ در نزدیکی فرودگاه دمشق، پایتخت سوریه، کشته شد.
سومین فرمانده، فواد شُکر بود که ۳۰ ژوئیه سال جاری در بیروت هدف اسرائیل قرار گرفت و کشته شد.
اکنون با کشته شدن ابراهیم عقیل و شماری دیگر از فرماندههای نظامی حزبالله مشخص نیست چه کسی جای او را خواهد گرفت و این ضربه تا چه اندازه ادامه حملات حزبالله به اسرائیل را دچار مشکل خواهد کرد.
حزبالله تایید کرد ابراهیم عقیل، رئیس عملیات نظامی این گروه و فرمانده موقت نیروهای ویژه «رضوان»، جمعه ۳۰ شهریور در حمله هوایی اسرائیل به بیروت کشته شده است. در بیانیهای که این گروه منتشر کرده، گفته شده زندگی عقیل «سرشار از مبارزه، عمل، زخمها و فداکاریها» بود و او «که از چهرههای کلیدی نظامی» بود «دستاوردها و پیروزیهای» زیادی داشته است.
وزارت بهداشت لبنان با اشاره به اینکه ممکن است تعداد کشتهای حمله هوایی اسرائیل افزایش یابد، اعلام کرده علاوه بر عقیل، ۱۳ نفر دیگر هم کشته شدهاند.
ارتش اسرائیل در بیانیهای اعلام کرد در این عملیات علاوه بر عقیل، سایر فرماندهان ارشد حزبالله و رهبری نیروی رضوان نیز کشته شدهاند.
بر اساس این بیانیه، عقیل و دیگر فرماندهانی که کشته شدهاند، از معماران «طرح اشغال جلیل» بودند. بر اساس این طرح حزبالله قصد داشت به قلمرو اسرائیل حمله کند، جوامع جلیل را اشغال کند و اتفاقی شبیه ۷ اکتبر را رقم بزند.
بیبیسی گزارش داد دیوید لمی، وزیر امور خارجه بریتانیا، روز جمعه ۳۰ شهریور ریاست جلسه کمیته اضطراری دولت، موسوم به جلسه «کُبرا» را بر عهده داشت.
این جلسه برای بررسی اوضاع در لبنان و خاورمیانه تشکیل شد.
بیبیسی با اشاره به این جلسه نوشت دولت بریتانیا میخواهد از آمادگی کافی برخوردار باشد تا در صورت لزوم، شهروندان این کشور را از لبنان تخلیه کند.
یک سخنگوی وزارت امور خارجه بریتانیا هم گفت: «امنیت شهروندان بریتانیایی اولویت شماره یک ما است.»
