برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی زیر ذره‌بین اسرائیل و خطر درگیری پابرجاست
با گذشت بیش از دو هفته از پایان نخستین دور درگیری گسترده مستقیم میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، تهران همچنان در وضعیت آماده‌باش به‌سر می‌برد و بنابر گزارش روزنامه هاآرتص، بیم آن می‌رود که اسرائیل به‌دنبال ازسرگیری جنگ باشد.
جنگی که اگرچه از سوی دولت بنیامین نتانیاهو به‌عنوان یک «پیروزی کامل» معرفی شد، اما به‌گفته کارشناسان، تاثیر آن بر برنامه هسته‌ای حکومت ایران هنوز محل تردید است.
در روزهای گذشته، نخست‌وزیر اسرائیل در گفت‌وگو با رسانه‌های آمریکایی، تلویحا از احتمال حملات مجدد سخن گفته است. با این حال، ارزیابی‌ها درباره میزان واقعی خسارت وارده به زیرساخت‌های هسته‌ای ایران متفاوت است.
برخی تحلیل‌گران اطلاعاتی هشدار داده‌اند که اگر رهبر جمهوری اسلامی تصمیم بگیرد، بازگشت ایران به مسیر برنامه هسته‌ای امکان‌پذیر خواهد بود؛ خصوصا اگر خامنه‌ای فتوای پیشین خود در ممنوعیت ساخت سلاح هسته‌ای را کنار بگذارد.
بر اساس ارزیابی‌های نهادهای اطلاعاتی اسرائیل، دو عامل اصلی نگرانی تل‌آویو در شرایط کنونی عبارت‌اند از: احتمال تلاش حکومت ایران برای بازیابی ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم ۶۰ درصدی که گمان می‌رود از حملات جان سالم به‌در برده باشد، و همچنین احیای سایر بخش‌های برنامه موشکی و هسته‌ای این کشور.
به گزارش هاآرتص، حمله تازه به ایران می‌تواند به دلایل داخلی نیز برای دولت نتانیاهو سودمند باشد؛ از جمله برای کاهش فشار احزاب افراطی مذهبی در اسرائیل جهت تصویب قانون معافیت طلاب از خدمت سربازی، که در هفته‌های گذشته به چالشی جدی برای ائتلاف حاکم تبدیل شده است.
مقامات دفاعی اسرائیل می‌گویند حملات اخیر نه‌تنها به‌دلیل ترور مقام‌های بلندپایه جمهوری اسلامی بلکه به‌واسطه نمایش ضعف آشکار پدافند هوایی جمهوری اسلامی ایران، حاکمیت تهران را تضعیف کرده است. در جریان این حملات، جنگنده‌های اسرائیلی در روز روشن وارد آسمان تهران شدند و بمب‌هایی در پایتخت فرود آوردند، در حالی‌که سامانه‌های دفاعی ایران واکنش مؤثری نشان ندادند.
اگرچه تاکنون تغییری در مواضع رسمی حکومت ایران مشاهده نشده، اما برخی محافل اطلاعاتی معتقدند که پیامدهای حملات و همچنین ترور گردانندگان برنامه هسته‌ای، ممکن است محاسبات رهبر جمهوری اسلامی را تغییر دهد و تهران را به‌سمت برنامه تسلیحات هسته‌ای سوق دهد؛ اقدامی که از نگاه تحلیل‌گران می‌تواند بیش از هر زمان دیگری برای بقا حیاتی تلقی شود.
هزینه ۶ میلیارد دلاری جنگ و تشدید بحران بودجه در اسرائیل
در حالی‌که هنوز فضای سیاسی اسرائیل تحت تاثیر تبعات جنگ با حکومت ایران است، بحران جدیدی در حوزه بودجه دفاعی اسرائیل آغاز شده است. به‌نوشته هاآرتص، دور نخست جنگ ایران برای دولت اسرائیل ۲۰ میلیارد شِکِل (حدود ۶ میلیارد دلار) هزینه در بر داشته و عملیات اخیر در غزه نیز با عنوان رسمی «ارابه‌های گیدئون» بالغ بر ۳۵ میلیارد شِکِل دیگر به بودجه نظامی تحمیل کرده است.
در ابتدای سال، وزارتخانه‌های دارایی و دفاع اسرائیل برآورد کرده بودند که جنگ در غزه و لبنان به‌زودی فروکش خواهد کرد و احتمال درگیری گسترده با حکومت ایران اندک است. همچنین تصور می‌شد خدمت وظیفه باردیگر از دو سال و هشت ماه به سه سال افزایش یابد.
اما با گسترش عملیات نظامی و عدم تصویب قانون تمدید سربازی، ارتش مجبور شد از سربازان وظیفه در قالب نیروهای ذخیره استفاده کند؛ اقدامی پرهزینه که موجب نارضایتی وزارت دفاع شده است.
بر اساس این گزارش، سامانه دفاع موشکی پیکان اکنون به‌طور اقتصادی و محدود مدیریت می‌شود و طرح‌های خرید پهپاد، موشک‌های هوا به هوا، تانک و خودروهای زرهی نیز یا متوقف شده یا با تاخیر مواجه‌اند. در همین حال، ده‌ها تانک به‌دلیل نیاز به تعویض موتور از رده خارج شده‌اند و تامین مجدد مهمات و سوخت نیز در اولویت ارتش قرار دارد.
بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی اسرائیل، که هم‌زمان به‌عنوان «وزیر وابسته به وزارت دفاع» دفتر دومی در طبقه پانزدهم این وزارتخانه دارد، هنوز به توافقی با وزیر دفاع اسرائیل کاتز، که یک طبقه پایین‌تر مستقر است، نرسیده است. منابع نظامی می‌گویند وزارت دارایی مانع از تصویب هزینه‌هایی شده که ارتش آن‌ها را «حیاتی» می‌داند.
در این میان، استدلال تازه‌ای در دولت اسرائیل در حال شکل‌گیری است: با توجه به موفقیت‌های نظامی اخیر علیه حکومت ایران و حزب‌الله، تهدیدات کاهش یافته و نیازی به افزایش انبارهای نظامی نیست. با این حال، به‌نوشته هاآرتص، این دیدگاه با موضع وزیر دارایی که خواستار «پیروزی کامل» در همه جبهه‌ها و اشغال دائمی غزه است، در تضاد قرار دارد.
در حالی‌که انتظار می‌رود نشست جدیدی میان نخست‌وزیر، وزارت دفاع و وزارت دارایی به‌زودی برگزار شود، منابع ارتش اسرائیل هشدار داده‌اند که هرگونه تاخیر در تامین منابع، می‌تواند آمادگی نظامی این کشور را در صورت آغاز احتمالی دور دوم جنگ با جمهوری اسلامی تحت‌تأثیر قرار دهد.