رسانههای ایران از وقوع زمینلرزه در تهران و قم خبر دادند. بنا بر گزارشها، بزرگی این زمینلرزه ۳.۴ بوده است. مرکز این زلزله قم گزارش و اشاره شده که شهروندان در شهرهای دیگر نیز آن را حس کردهاند. هنوز جزییاتی از خسارات احتمالی فیزیکی و یا انسانی این زلزله گزارشی منتشر نشده است.
او افزود ابوالفضل مهرآبادی، سرپرست دفتر حفاظت منافع ایران در واشینگتن در فرودگاه مبدا به آنها گفته ۲۵۰۰ ایرانی تحت بازداشت اداره مهاجرت آمریکا هستند و انتظار میرود با پروازهای اختصاصی به ایران بازگردانده شوند.
این شهروند ایرانی که خواست نامش فاش نشود، به ایراناینترنشنال گفت که هفتم مهر سه زن و ۱۱۷ مرد با پرواز چارتر و تحت نظارت ماموران امنیتی از آمریکا به ایران بازگردانده شدند. به گفته او، پرواز آنها سهشنبه ۸ مهر وارد ایران شد.
حسین نوشآبادی، مدیرکل پارلمانی و کنسولی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، سهشنبه هشتم مهر در پاسخ به پرسشی درباره بازگرداندن این گروه از ایرانیها از آمریکا گفته بود: «اداره مهاجرت آمریکا قصد دارد نزدیک به ۴۰۰ ایرانی را به ایران بازگرداند.»
منابع فدرال در ایالاتمتحده هشتم تیرماه سال جاری به شبکه فاکسنیوز گفته بودند ماموران اداره مهاجرت و گمرک آمریکا (ICE) طی یک هفته ۱۳۰ تبعه ایرانی را در نقاط مختلف این کشور بازداشت کرده بودند.
به گفته این منابع، با احتساب بازداشتهای تازه، شمار شهروندان ایرانی در بازداشتگاههای این نهاد فدرال در آن تاریخ به ۶۷۰ نفر رسیده بود.
بنا بر اعلام وزارت امنیت داخلی آمریکا، اداره مهاجرت و گمرک آمریکا ۱۱ تبعه ایرانی را در هشت ایالت بازداشت کرده که یکی از بازداشتشدگان، عضو پیشین سپاه پاسداران است و به گفته مقامهای آمریکایی، به ارتباط با حزبالله لبنان اعتراف کرده است.
شرایط دشوار بازداشت و محرومیت از حقوق پناهجویی
این شهروند ایرانی در تشریح شرایط بازداشت خود به ایراناینترنشنال گفت: «شرایط بسیار سخت بود. من پنج ماه برای مشکل معدهام درخواست درمان دادم، اما هیچ توجهی نشد. بیماران دیابتی و یا دارای مشکلات روحی، دارو و غذای مناسب دریافت نمیکردند. نهایت درمان، داروهای سادهای مثل تایلنول (استامینوفن) یا ایبوپروفن بود. حتی برای سرماخوردگی شدید فقط یک قرص میوسنیکس میدادند.»
به گفته این فرد، نحوه انتقال بازداشتیها نیز با سختگیری شدید همراه بود: «ما را با پابند و دستبند به هم زنجیر میکردند و ساعتها در همان وضعیت بدون دسترسی به آب یا سرویس بهداشتی مینشستیم. هیچ توجهی به نیازهای انسانی ما نمیشد.»
او گفت: «زن و شوهرها را از هم جدا کردند، حتی کودکانی که در آمریکا متولد شده بودند از والدینشان جدا شدند. بسیاری از ما هنوز دادگاه مهاجرت را ندیده بودیم. من خودم پروندهام در مرحله تجدیدنظر بود، اما هیچ توجهی نشد.»
علی هِریسچی وکیل مهاجرتی در آمریکا، به ایراناینترنشنال گفت: «در ابتدای ریاست جمهوری آقای ترامپ اعلام شد که ایالات متحده دیگر درخواست پناهندگی افراد را در مرز قبول نخواهد کرد و این برخلاف معاهدات بینالمللی حقوق پناهندگان است. این در شرایطی است که باید به آنان حق شنیده شدن دفاعیاتشان داده میشد، روندی که اکنون کلا حذف شده است.»
هِریسچی با اشاره به شکایتهای انجام شده درباره این روند، گفت هرچند در برخی ایالات مانند تگزاس جلو این دستور گرفته شده است اما شاکیان هنوز نتوانستهاند حکم نهایی را در این خصوص بگیرند تا به طور کامل مانع اجرای دستور ترامپ شوند.
به گفته این وکیل مهاجرتی، در دادگاهها تنها فرصتی ۱۰ دقیقهای برای مصاحبه به پناهنده داده میشود و هرچند اگر بگوید در صورت بازگشت به ایران شکنجه میشود، به کشورش بازگردانده نخواهد شد، اما هنوز امکان اخراجش به کشور دیگری به جز ایران وجود دارد و پناهنده حق درخواست تجدیدنظر ندارد.
هِریسچی گفت برخی از پناهجویان ماههاست در زندان نگهداری میشوند و این در شرایطی است که برخی از آنان نوکیش مسیحی هستند.
تلاش برای خودکشی در آستانه پرواز
شهروند ایرانی اخراجشده از آمریکا که با ایراناینترنشنال صحبت کرد با اشاره به همراهی حکومت ایران با آمریکا در این پروسه گفت «اگر دولت ایران با پرواز اختصاصی موافقت نمیکرد، آمریکا نمیتوانست ما را به زور برگرداند. در حالت عادی، برای کسانی که مدرک مسافرتی داشتند بلیط پرواز مسافری میگرفتند. اما وقتی پرواز چارتر هماهنگ شد، حتی کسانی که نمیخواستند برگردند مجبور شدند سوار شوند.»
او گفت: «اگر پرواز اختصاصی نبود، بسیاری از ما امکان مقاومت داشتیم. اما ما را با دست و پای بسته روی دوش ماموران کشاندند و به زور روی صندلیها نشاندند.»
این پناهجوی ایرانی با یادآوری صحنههایی «تکاندهنده» از ساعتی پیش از پرواز گفت: «یکی از بازداشتیها برای اینکه به ایران برنگردد، با تیغ رگ دستش را زد و دهها قرص خورد. ماموران او را در حالی که تشنج داشت با برانکارد بردند. شخص دیگری هم دستهایش را برید، اما دست او را باندپیچی کردند و با همان وضعیت با همین پرواز به ایران بازگرداندند.»
به گفته او، پرواز از فرودگاه الکساندریا در لوئیزیانا آغاز شد، سپس در پورتوریکو و مصر توقف داشت و در نهایت در پایگاه نظامی قطر به زمین نشست: «در آنجا ماموران قطری با شوکر برقی و با استفاده از زور ما را سوار هواپیمای ایرانی کردند. آنها کسانی را که مقاومت میکردند روی زمین میکشیدند و با فحاشی به زور داخل هواپیما نشاندند.»
ورود به ایران؛ ترس و شگفتی
این شهروند ایرانی گفت همه بازداشتیهایی که با این پروزا به ایران بازگرانده شدند، با ترس از شیوه برخورد و واکنش جمهوری اسلامی وارد فرودگاه «امام خمینی» تهران شدند: «ما تصور میکردیم رفتار بسیار بدی با ما شود، اما برخلاف انتظار، برخوردها محترمانه بود. فرمهای بازجویی محرمانه از طرف اطلاعات سپاه به ما دادند تا علت حضورمان در آمریکا را بنویسیم، بعد مدارک سفر و پاسپورتها را به ما برگرداندند و حتی برای کسانی که پول یا خانواده نداشتند تاکسی رایگان و بلیت اتوبوس تهیه کردند.»
او اضافه کرد: «این رفتار در ابتدا ما را شگفتزده کرد. بسیاری از ما تصور میکردیم بازداشت میشویم، اما چنین نشد.»
هِریسچی با اشاره به سابقه این نوع برخوردها در ابتدای سفر به ایران یا بازگشت به آن، تاکید کرد که بر اساس پروندههایی که در گذشته شاهد آنها بوده است، حکومت جمهوری اسلامی ایران بعدتر «به طور قطع» با این پناهندگان اخراجی برخورد خواهد کرد.
اتهام «مدرکسازی» اداره مهاجرت علیه پناهجویان
شهروند ایرانی که با ایراناینترنشنال گفتوگو کرد، با اشاره به تجربهاش در اداره مهاجرت آمریکا گفت: «به شخصه شاهد مدرکسازی اداره امنیت داخلی علیه پناهجویان بودم. مکالمههای تلفنی من تحریف شد و نسخه اصلی به دادگاه ارائه نشد. متن ساختگی به عنوان مدرک علیه من استفاده شد. خیلی از ما قربانی همین جعل اسناد شدیم.»
او تاکید کرد: «ما هزینههای سنگینی پرداختیم؛ برخی تا ۵۰ هزار دلار خرج کرده بودند تا خودشان را از جنگلهای پاناما و کشورهای آمریکای لاتین به آمریکا برسانند. اما هیچکس به خواسته ما توجه نکرد. حتی کسانی که واقعا پناهنده بودند، فرصت ارائه مدارک خود را پیدا نکردند.»
اتابکزاده شامگاه پنجشنبه دهم مهر گفت: «در جریان این تیراندازی یک مامور پلیس مجروح شد و یک شهروند که در حال تردد بود مورد اصابت گلوله قرار گرفت و کشته شد.»
این مقام انتظامی افزود: «تلاش برای دستگیری عامل یا عوامل این جنایت ادامه دارد و نتیجه اقدام به اطلاع خواهد رسید.»
همزمان حالوش در گزارشی درباره این حادثه نوشت که افراد کشته و زخمی شده «دو نیروی اطلاعاتی و لباس شخصی» بودند.
به گفته منابع حالوش، «دو نیروی لباس شخصی اطلاعات که برای خرید به داخل یک مغازه در محله گونگان در حوالی فلکه شهرداری قصرقند رفته بودند از سوی افراد مسلح هدف تیراندازی قرار گرفتند که یک نفر از آنان در دم کشته و یک نفر دیگر بهشدت مجروح شده است و حال او وخیم است.»
این منابع افزودند: « پس از این اقدام شمار زیادی نیروی امنیتی در محل حاضر شدهاند.»
هنوز اطلاعاتی درباره هویت افراد کشته و زخمی شده و همچنین مهاجمان منتشر نشده است.
تیراندازی در اطراف پایگاه سپاه کریمآباد زاهدان
حالوش همچنین گزارش داد که شامگاه پنجشنبه «صدای شدید تیراندازی در اطراف پایگاه سپاه منطقه کریمآباد زاهدان» شنیده شد.
بر اساس این گزارش، این تیراندازی دستکم ۳۰ دقیقه به طول کشید و «از داخل پایگاه سپاه با دوشکا نیز شلیک میشد.»
نهم مهرماه، برخی منابع محلی از حضور گسترده نیروهای نظامی با خودروهای جنگی و زرهی در خیابانها و معابر زاهدان و دیگر شهرهای استان سیستان و بلوچستان در سومین سالگرد «جمعه خونین» زاهدان خبر دادند.
حالوش به نقل از شهروندان بلوچ نوشت سالگرد جمعه خونین همواره برای مردم یادآور یکی از خونبارترین سرکوبهای سالهای اخیر است و حکومت با امنیتی کردن شهرها میکوشد مانع برگزاری هرگونه تجمع یا مراسم یادبودی شود.
هشتم مهر ۱۴۰۱ که به جمعه خونین زاهدان مشهور است، تجمعی از سوی نمازگزاران در اعتراض به تجاوز یک فرمانده انتظامی در چابهار به یک دختر ۱۵ ساله بلوچ شکل گرفت.
در واکنش، ماموران نظامی و عوامل جمهوری اسلامی از جمله با تکتیراندازهای مستقر بر پشتبامها، با گلولههای جنگی تجمعکنندگان و دیگر شهروندان را در مصلای زاهدان هدف قرار دادند.
در جریان این حمله، دستکم ۱۰۵ شهروند شامل ١٧ کودک و نوجوان کشته و حداقل ۳۰۰ تن دیگر قطع نخاع، نابینا، مجروح و نقص عضو شدند.
