مسعود پزشکیان، نماینده تبریز، با اشاره به مشکلات معیشتی گفت: «بسیاری از جوانان نان شب خودشان را نمیتوانند پیدا کنند.» او افزود: «حال اینها ازدواج کنند چگونه خانه با این کرایهها پیدا کنند. حتی آنهایی که کار دارند نمیتوانند زندگی کنند.»
مردم شهرهایی از استان سیستان و بلوچستان پس از شرکت در نماز جمعه شهرهای خود به خیابانها آمده و علیه جمهوری اسلامی شعار دادند. معترضان همچنین خواهان آزادی مولوی فتحی محمد نقشبندی، امام جمعه دستگیرشده شهرستان راسک و دیگر زندانیان سیاسی شدند.
شهروندان معترض روز جمعه سوم شهریور در زاهدان، راسک، سرباز، خاش، سیب و سوران تجمع کردند.
مردم زاهدان در چهلوهفتمین جمعه اعتراضی خود، پس از نماز جمعه راهپیمایی کرده و با سر دادن شعارهایی خواستار آزادی مولوی فتحی محمد نقشبندی شدند.
آنان شعارهایی مانند «جمهوری اعدامی نمیخواهیم، نمیخواهیم» سر دادند.
یکی از ویدیوهای منتشر شده از زاهدان نشان میدهد مردم این شهر روز جمعه در راهپیمایی خود فریاد «مرگ بر دیکتاتور» سر دادند.
«میکشم میکشم، آنکه برادرم کشت» یکی دیگر از شعارهای تجمعکنندگان در زاهدان بود.
علاوه بر زاهدان، در «خاش» هم شهروندان پس از نماز جمعه روز سوم شهریور در اعتراض به بازداشت امام جمعه دستگیر شده راسک به خیابانها آمدند.
معترضان بلوچ در شهرستان «سرباز» هم محورهای مواصلاتی شهر را در اعتراض به بازداشت مولوی نقشبندی مسدود کرده و شعارهای اعتراضی سر دادند.
مردم «راسک» نیز با سر دادن شعارهایی خواستار آزادی امام جمعه دستگیر شده شهر خود شدند.
در پی این اعتراضها، سایت حالوش که خبرهای استان سیستان و بلوچستان را پوشش میدهد، از برقراری جو امنیتی شدید در راسک و خاش خبر داد و نوشت که خودروهای نظامی و شخصی، همراه موتورسواران نظامی در حال گشتزنی در معابر سطح شهر هستند.
معترضان به بازداشت مولوی فتحی محمد نقشبندی در شهرستان «سیب و سوران»، جاده این شهر به خاش را مسدود کردند.
«مرگ بر خامنهای» و «خمینی لعین» از شعارهای معترضان در این منطقه بود.
پیشتر و در شامگاه سیام مرداد هم شماری از شهرهای استان سیستان و بلوچستان مانند زاهدان، سرباز، راسک، دشتیاری و ...، شاهد تجمعهای خیابانی در اعتراض به بازداشت مولوی فتحی محمد نقشبندی بود.
این معترضان با آتش زدن لاستیک خودرو، راههای ارتباطی را به منطقهای که در آن تجمع کرده بودند مسدود کرده و خواستار آزادی مولوی نقشبندی شدند.
این در حالی است که از روز یکشنبه و پس از بازداشت امام جمعه راسک، فضای امنیتی شدیدی نه تنها در این شهر و اطراف آن مانند سرباز، بلکه در زاهدان نیز حاکم شده و خودروهای ضد شورش علاوه بر استقرار در مسیر ورودی و خروجی، در داخل شهر هم گشتزنی میکنند.
روز ٢٩ مرداد، مولوی فتحی محمد نقشبندی همراه فرزند خود و چند تن دیگر در حال رفتن به چابهار بودند که از سوی نیروهای نظامی با «توهین و تحقیر» بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شدند.
او که پدر مولوی عبدالغفار نقشبندی، امام جمعه پیشین راسک و از مخالفان جمهوری اسلامی است، یک هفته قبل و در روز ۲۲ مرداد هم از سوی اداره اطلاعات، اطلاعات سپاه و دفتر نماینده علی خامنهای، به زاهدان احضار و مورد بازجویی قرار گرفته بود.
در پی شدت گرفتن اعتراضهای مردمی به این بازداشت، روابط عمومی دادگستری استان سیستان و بلوچستان اطلاعیهای صادر کرد و مدعی شد امام جمعه اهل سنت راسک در ماههای اخیر مواضع «تند، تحریککننده و همسو با مخالفان امنیت و آرامش کشور» داشته است.
در این اطلاعیه آمده است که به مولوی فتحی محمد «در فضایی صمیمی» تذکر دادهاند اما او با «پافشاری بر مواضع خود»، بیان کرده که قصد دارد بر همین منوال و «همراستا با جریانات معارض و معاند» پیش برود و برای همین او را به اتهام «تشویش اذهان عمومی از طریق سخنرانیهای کذب» بازداشت کردند.
«تهمت و افترا [زدن] به نظام جمهوری اسلامی» و «اقدام علیه امنیت ملی» از دیگر اتهاماتی است که نهادهای امنیتی بر اساس آن برای مولوی فتحی محمد، پرونده قضایی تشکیل دادهاند.
این بازداشت دو روز پس از خطبههای انتقادی روز ۲۷ مرداد او اتفاق افتاد. مولوی فتحی محمد در این خطبهها هشدار داده بود که در صورت تداوم فشارها، بسیاری از «ناگفتهها و بیعدالتیهایی» را که در طول چند سال اخیر رخ داده، فاش خواهد کرد.
او پس از احضار و تهدید در روز ٢٣ مرداد در دفتر نماینده خامنهای در شهر زاهدان، انتقادات تندی علیه نهادهای امنیتی و رژیم جمهوری اسلامی مطرح کرد و پیش از دستگیری گفت که با زندان رفتن یا کشته شدن او، «بسیاری از حقایق فاش میشود».
مادر حنانه کیا، معترض کشتهشده در خیزش انقلابی در نوشهر، در اینستاگرامش از دیوارکشی آرامستان محل مزار دخترش برای جلوگیری از فرار شهروندان از سرکوب ماموران حکومت خبر داد و نوشت: «شما با آن مغزهای پوسیدهتان روی یزید و معاویه را سفید کردهاید، شما بویی از انسانیت نبردهاید.»
احمد علمالهدی، نماینده خامنهای در خراسان رضوی گفت: «در کنار تمام موفقیتها، مردم از دولت مطالبه فرهنگی دارند، در این کشور کشف حجاب معنایی ندارد.» او افزود: «دولت باید با استفاده از ظرفیتهای مقتدرانه خود این مشکل فرهنگی را حل کند.»
مولوی عبدالحمید در خطبههای نماز جمعه روز سوم شهریور با اشاره به مشکلات اقتصادی مردم، به انتقاد از هزینههای هنگفت حکومت برای مراسم اربعین و جنگ کشورهای دیگر پرداخت. او همچنین بازداشت و احضار خانوادههای دادخواه را «دردآور» و تهدید معترضان را به «سکوت»، غیرعاقلانه توصیف کرد.
امام جمعه اهل سنت زاهدان در خطبههای امروز خود بار دیگر بر فشارهای اقتصادی که به مردم ایران تحمیل شده اشاره کرد و گفت: «ملت ما شرایط دشواری را از نظر معیشت تجربه میکنند. کسب و کار، کشاورزی، بهداشت و درمان و سایر بخشهای کشور با چالش روبهروست و اصناف مختلف مرتب اعتراض میکنند.»
مردم شکم خود را هم نمیتوانند سیر کنند چه برسد به اینکه دوباره بچهدار شوند
او در واکنش به سخنان فرمانده سازمان بسیج درباره «بحران عدم فرزندآوری» گفت: «عقل هم چیز خوبی است؛ اول جیب مردم را پر کنید و بعد این را بخواهید. مردم برای سیر کردن شکم خود مشکل دارند چه برسد به اینکه بخواهند فرزندان بیشتری بیاورند.»
مولوی عبدالحمید با تاکید بر اینکه مسوولان باید شرایط کنونی کشور را دریابند و تمرکز را بر مردم ایران بگذارند، گفت: «این اموال عمومی است نه متعلق به حاکم و دولت. هیچ حکومتی نمیتواند سرمایه ملی را در جای دیگری غیر از کشورش خرج کند؛ به خصوص در چنین شرایطی. اما امروز میبینیم که حکومت برای برخی مراسم مذهبی هزینههای سنگینی میکند که در صدر اسلام هم سابقه نداشته است.»
حکومت هزاران میلیارد از جیب مردمِ فقیر برای یک مراسم مذهبی هزینه میکند
او بدون نام بردن از مراسم حکومتی «پیادهروی اربعین»، هزینه کردن «هزاران میلیارد برای یک مراسم مذهبی از بیتالمال و جیبِ ملت محتاج ایران» را نادرست خواند و گفت: «آنقدر درد و مشکل در کشور هست که باید به حال بعضی از مردم نشست و خون گریه کرد .... در این شرایط میلیاردها تومان برای غذا، دارو و راه یک مراسم هزینه میکنند.»
عبدالحمید اسماعیلزهی ادامه داد: «در کشوری که خود مردم دارو پیدا نمیکنند و گرسنه هستند، آیا منصفانه است که این همه برای یک مراسم مذهبی هزینه شود؟»
حکومت با شرکت در منازعات بیرونی، برای جنگ کشورهای دیگر هزینه میکند
او در ادامه به سخنان حشمتالله فلاحتپیشه، رییس پیشین کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی درباره طلب ۳۰ میلیارد دلاری ایران از سوریه اشاره کرد و گفت: «ظاهرا هیچ امیدی به برگشت این پولها نیست و تازه دولت میگوید که قصد دارد در کشورهای دیگر بیمارستان بسازد. وقتی ملت ایران محتاج و نیازمند است چرا این پول باید در خارج از کشور خرج شود؟»
اشاره امام جمعه اهل سنت زاهدان به مصاحبه اردیبهشت ماه فلاحتپیشه با تجارتنیوز درباره «بدهی ۳۰ میلیارد دلاری سوریه به ایران» است که گفته بود دولت سوریه در بازپرداخت هزینههایی که ایران در این کشور انجام داده است «بدعهدی» کرده اما روسیه توانسته طلب خود را از سوریه بگیرد.
مولوی عبدالحمید همچنین بدون نام بردن از کشوری خاص، به انتقاد از صرف هزینه جمهوری اسلامی در جنگهای خارجی پرداخت و گفت: «سرمایههای هنگفت ایران نباید در کشورهای دیگر به ویژه برای جنگ هزینه شود اما امروز در منازعات بیرونی شرکت داریم و برایش هزینه میکنیم که نتیجهاش نیازمند و محتاج شدن مردم و شهروندان ایرانی است.»
او خطاب به حکومت، تصریح کرد: «عاقلانه و منصفانه نیست بیرون هزینه کنیم و ملت خود را از دست بدهیم. آن پولهای قبلی که برنمیگردد اما از پولهای جدید فروش نفت و دیگر درآمدها، برای ملت خودمان خرج کنید.»
حکومت بهجای رسیدگی به مردم، تمام فکر و ذکرش را بر مذهب گذاشته
او در بخش دیگری از این خطبهها به انتقاد از حکومت «صرفا مذهبی» جمهوری اسلامی پرداخت و گفت: «هیچ حکومت و دولت مذهبی صرف در دنیا جواب نداده است. کاش از همان ابتدا برای حکمرانی به "ملی و مذهبی" بودن حکومت فکر میکردند.»
مولوی عبدالحمید تاکید کرد «اینکه حکومت تمام هم و غم و فکر و ذکر خود را بر مذهب گذاشته، جواب نمیدهد» و خطاب به مقامهای حکومت گفت: «بهجای مذهب، باید برای مردم هزینه کنید. مهم است که به ملت رسیدگی کنید.»
بازداشت خانوادههای دادخواه دردآور است
امام جمعه اهل سنت زاهدان همچنین تاکید کرد که به خاطر جریان سالگرد خیزش انقلابی، اخیرا بازداشتها در کشور زیاد شده است: «دستگیریهای اخیر انسان را رنج میدهد؛ به خصوص بازداشت کسانی که در خیزش اخیر تلفات دادند و عزیزان و فرزندانشان کشته شدند.»
او بازداشت، احضار و دادگاهی کردن خانوادههای دادخواه را از سوی حکومت، «دردآور» خواند.
تهدید معترضان به «سکوت» عاقلانه نیست
مولوی عبدالحمید از اخراج، تعلیق و بازنشستگی اجباری «استادهای مجرب و کارکشته دانشگاهها» و نیز سرکوب بسیاری از دانشجویان معترض انتقاد کرد و آن را «خسارتی غیرقابل جبران» توصیف کرد.
او همچنین رانده شدن شخصیتهای برجسته علمی و متخصصان را از فضای علمی کشور، بالاترین نقصان خواند و با اشاره به پر کردن جای این استادها با نیروهای سهمیهای یادآور شد: «این کار، سطح علمی دانشگاهها را به شدت کاهش میدهد و علم و دانش ضربه میخورد.»
اسماعیلزهی در ادامه با تاکید بر اینکه «بازداشتها جواب نمیدهد» گفت: «وقتی دردی در بدن مریض هست و مینالد، تهدید کردن او به سکوت، عاقلانه نیست، چون هر چه بزنید و بگیرید، وقتی درد هست، ناله و فریاد خاموش نمیشود.»
حرف زیاد داریم اما آنهایی را میگوییم که حکومت تحمل کند
اسماعیلزهی دستگیری «بعضی از علما و روحانیون» به ویژه در میان اهل سنت را «نگرانکننده» خواند و از «مولانا عبدالمجید»، «ماموستا خضرنژاد» و «مولوی فتحی محمد نقشبندی» یاد کرد و گفت این بازداشتها اثر منفی داشته و مردم را نگران کرده است.
مدیر دارالعلوم زاهدان در ادامه گفت: «بعضی اساتید مدرسه دینی ما را هم بازداشت و از ایران اخراج کردند در حالی که برخی از آنها همه زندگیشان را در ایران گذرانده و سرسخت معتقدند که متولد و اهل ایران هستند.»
او بازداشت ائمه جمعه را به دلیل انتقادهای «ملایم» نادرست خواند و خطاب به جمهوری اسلامی گفت: «تازه ما دست روی نبض شما میگذاریم و حرف میزنیم. حرف خیلی زیاد است اما حرف تندی نمیگوییم که نبض شما تیز نشود و تحملش کنید. ما خیلی چیزها را پنهان میکنیم و در این مدت "همه" حرف حق را بیان نکردهایم. حرفها را ملایم شده بیان میکنیم.»
امام جمعه اهل سنت زاهدان همچنین نارضایتیای را که امروز در ایران وجود دارد، «عمومی» خواند و گفت که دیگر حتی برای شنیدن صدای معترضان هم از سوی حکومت دیر شده است.
او با وجود این مشکلات، ایرانیان را بسیار «صبور» دانست و گفت: «در جمعه خونین این همه مردم مفت و مجانی تلف شدند اما حتی یک نفر از قاتلان زندانی نشد. با این حال مردم صبور بودهاند. آفرین بر این مردم، مخصوصا خانواده شهدا و مجروحان که به امید دادرسی و حقخواهی نشستهاند.»
مولوی عبدالحمید در پایان خواهان آزادی همه زندانیان سیاسی و معترضان در بند شد.
مولوی عبدالحمید، امامجمعه اهل سنت زاهدان، در واکنش به سخنان فرمانده بسیج که گفته بود کشور تنها «بحران فرزندآوری و ازدواج آسان» دارد گفت که «عقل هم چیز خوبی است، اول جیب مردم را پر کنید، مردم برای سیر کردن شکم خود مشکل دارند، چه اینکه بخواهند فرزند بیاورند.»
