دولت بریتانیا در ارزیابی تازهای جمهوری اسلامی را «یک تهدید امنیتی پیچیده، گسترده و مستمر» معرفی کرده و دشمنی با اسرائیل را بخشی از ماهیت حکومت ایران خوانده است. در این گزارش همچنین به اقدامات جمهوری اسلامی در خاک بریتانیا از جمله تهدید کارکنان ایراناینترنشنال پرداخته شده است.
در این گزارش که پنجشنبه ۱۳ شهریور منتشر شده، بریتانیا تاکید کرده ایران از زمان اعتراضات پس از مرگ مهسا امینی دستکم ۲۰ طرح برای ترور یا ربایش مخالفان در بریتانیا تدارک دیده است.
گزارش دولت بریتانیا در پاسخ به گزارش کمیته اطلاعاتی و امنیتی پارلمان این کشور درباره تهدیدهای جمهوری اسلامی نوشته شده است.
کمیته اطلاعات و امنیت پارلمان بریتانیا در گزارشی که پنجشنبه ۱۹ تیر منتشر کرد، به افزایش چشمگیر تمایل تهران برای انجام «ترور، جاسوسی و حملات سایبری» در خاک بریتانیا اشاره و از دولت خواست تا در راهبرد خود نسبت به جمهوری اسلامی، «بازنگری اساسی» انجام دهد.
تهدیدات مستقیم تهران شامل حمایت از گروههای شبهنظامی، عملیات اطلاعاتی، فعالیتهای سایبری و تلاش برای حذف فیزیکی مخالفان عنوان شده است.
دشمنی ژنتیکی با اسرائیل
بر اساس ارزیابی دولت بریتانیا، رهبر جمهوری اسلامی تصمیمگیر نهایی در سیاست داخلی و خارجی است و دشمنی ایدئولوژیک با اسرائیل بخشی از «دیانای رژیم» محسوب میشود.
در این گزارش تاکید شده که رقابت و خودمختاری در میان نهادهای اطلاعاتی و امنیتی، سپاه و وزارت اطلاعات، موجب بیثباتی و غیرقابل پیشبینی شدن رفتار جمهوری اسلامی شده است.
اهداف منطقهای ایران نیز شامل تبدیل شدن به قدرت برتر، مقابله با نفوذ غرب و حمایت از شیعیان و اماکن مذهبی است.
ایوت کوپر، وزیر کشور بریتانیا، اردیبهشت گذشته در بیانیهای رسمی در مجلس عوام این کشور، جمهوری اسلامی را تهدیدی امنیتی دانست و از بازداشت و تفهیم اتهام سه تبعه ایرانی تحت قانون امنیت ملی ۲۰۲۳ خبر داد. این سه نفر نخستین اتباع ایرانی هستند که بر اساس این قانون، با «اتهامات امنیتی» روبهرو شدهاند.
در گزارش دولت بریتانیا گفته شده که حکومت ایران، بریتانیا را «روباه مکار» و دشمن میداند و در پی تضعیف روابط لندن با واشینگتن و تلآویو و کاهش حضور نظامی بریتانیا در خاورمیانه است.
طراحی قتل و آدمربایی
همزمان روابط نزدیک با روسیه پس از جنگ اوکراین و اتکای اقتصادی به چین به همراه شبکه گروههای نیابتی چون حزبالله و حوثیها، از ابزارهای نفوذ جمهوری اسلامی معرفی شده است.
به گفته دولت بریتانیا، از سال ۲۰۲۲ تاکنون دستکم ۱۵ تلاش ایران برای قتل یا ربودن مخالفان، روزنامهنگاران رسانههای فارسیزبان و همچنین جامعه یهودی و اسرائیلی در خاک بریتانیا شناسایی شده است.
ایران حتی از باندهای تبهکار اروپایی مانند شبکه فاکستورت (Foxtrot) برای اجرای عملیات استفاده کرده است.
دن جارویس، معاون امنیتی وزیر کشور بریتانیا اسفند گذشته اعلام کرد هر شخصی که در خاک بریتانیا برای حکومت ایران کار میکند، در صورت عدم اعلام و معرفی و ثبت مشخصات خود، با مجازات زندان مواجه خواهد شد. بریتانیا هشدار داده است اقدامات خصمانه جمهوری اسلامی بدون پاسخ نخواهد ماند.
در حوزه هستهای، گزارش تاکید دارد تهران در آستانه توانایی ساخت سلاح هستهای قرار دارد و ذخایر اورانیوم غنیشده آن توجیه غیرنظامی ندارد.
لندن تاکید کرده ایران هرگز نباید به سلاح هستهای دست یابد و تنها راه پایدار را دیپلماسی میداند.
باربارا وودوارد، نماینده بریتانیا در شورای امنیت سازمان ملل هشت شهریور پس از پایان نشست این نهاد پشت درهای بسته درباره فعالسازی مکانیسم ماشه علیه جمهوری اسلامی، گفت که طبق گزارش آژانس، ایران تنها کشوری بدون سلاح اتمی است که در حال تولید اورانیوم غنیشده با سطح بالا است.
او افزود جمهوری اسلامی از سال ۲۰۱۹ تقریبا تمام تعهدات برجامی خود را رها کرده است.
ارزیابی جدید دولت بریتانیا همچنین حکومت ایران را یک بازیگر سایبری «پرخاشگر و کارآمد» معرفی میکند که از مراکز فرهنگی و مذهبی در بریتانیا برای جذب نیرو و تبلیغ ایدئولوژی بهره میبرد.
تهدیدهای ایران علیه رسانهها و مخالفان در لندن
بر اساس این گزارش محور اصلی عملیات مداخلهجویانه جمهوری اسلامی در بریتانیا تلاش برای ارعاب مخالفان و روزنامهنگاران، بهویژه کارکنان رسانههایی چون ایراناینترنشنال است.
این فشارها تاثیر محسوسی بر جامعه ایرانیان مقیم بریتانیا گذاشته است؛ بسیاری از فعالان تماسهای اجتماعی خود با ایرانیان را محدود کرده، انتقاداتشان را کاهش داده و از فعالیتهای علنی درباره موضوعات حساس ایران پرهیز کردهاند.
دولت بریتانیا تاکید کرده بهرغم این تهدیدها، بازگشت ایراناینترنشنال به لندن مورد حمایت است اما این نگرانی وجود دارد که فضای بریتانیا هنوز برای عملیات ایران بیش از حد «آسان» باشد.
مقامها هشدار دادهاند که باید اقدامات پیشگیرانه بیشتری برای حفاظت از رسانههای مستقر در بریتانیا انجام گیرد.
دولت با اشاره به همکاری نزدیک با پلیس متروپولیتن در سال ۲۰۲۳ اعلام کرد در پی افزایش تهدیدها، طیف گستردهای از تدابیر امنیتی، از جمله استقرار نیروهای مسلح در اطراف دفتر این شبکه، برای ایراناینترنشنال و کارکنانش برقرار شد.
این اقدامات به دستگیری و محکومیت یک تبعه اتریشی چچنتبار، منجر شد که به جرم جاسوسی از دفتر ایراناینترنشنال در لندن به زندان افتاد.
به گفته دولت، بریتانیا هیچگونه تهدید یا ارعاب علیه افراد مقیم این کشور را تحمل نخواهد کرد و تمامی ابزارهای اطلاعاتی و پلیسی برای مقابله با تهدیدات ایران به کار گرفته خواهد شد.
پلیس بریتانیا ۲۷ اردیبهشت اعلام کرد سه تبعه ایرانی در لندن به همکاری با نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی متهم شدهاند و حکومت ایران به عنوان تهدید امنیت ملی بریتانیا به دادگاه معرفی شده است. پایش و شناسایی با هدف یافتن خبرنگاران مرتبط با ایراناینترنشنال از جمله اقدامات این افراد بوده است.
دولت بریتانیا اعلام کرده بودجه و منابع اطلاعاتی برای مقابله با حکومت ایران تا سال ۲۰۲۹ به ۵.۴ میلیارد پوند افزایش مییابد و همکاری با آمریکا و متحدان کلیدیترین ابزار لندن در این زمینه خواهد بود.
دولت بریتانیا اعلام کرد بیش از ۵۰۰ فرد و ۱۱۰۰ نهاد ایرانی تحت تحریم قرار گرفتهاند و به جای قرار دادن رسمی سپاه پاسداران در فهرست گروههای تروریستی، یک سازوکار قانونی تازه موسوم به «ابزار مشابه تروریستی برای تهدیدات دولتی» طراحی کرده است.
این چارچوب جدید به بریتانیا اجازه خواهد داد با تهدیدات ناشی از اقدامات دولتی به شکلی مشابه با تهدیدات تروریستی برخورد کند.
این ناو هواپیمابر هستهای، شناور اصلی کلاس «نیمیتز» در نیروی دریایی آمریکا محسوب میشود. نیمیتز در ماه ژوئن به خاورمیانه منتقل شد و از زمان آغاز درگیری اسرائیل و جمهوری اسلامی در آبهای خلیج عمان حضور داشته است.
اهمیت حضور نیمیتز
نیوزویک در گزارشی در همین زمینه نوشت که حضور این ناو نشانگر استمرار استقرار نیروی دریایی آمریکا در منطقه و آمادگی آن برای شرایط پیشبینینشده است.
خاورمیانه همچنان تحت تاثیر جنگ غزه است و شبهنظامیان حوثی مورد حمایت جمهوری اسلامی حملات به کشتیها در دریای سرخ را از سر گرفتهاند.
از زمان آتشبس شکننده میان تهران و تلآویو، جمهوری اسلامی همچنان بر «حق خود برای برنامه هستهای صلحآمیز» تاکید میکند و گفتوگوهای دیپلماتیک متوقف مانده است. دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، تهدید کرده در صورت ادامه غنیسازی اورانیوم، بار دیگر ایران را هدف بمباران قرار خواهد داد.
جزییات ردیابی ماهوارهای
تصاویر ماهوارههای «سنتینل-۲» متعلق به آژانس فضایی اروپا دوشنبه ۱۰ شهریور نیمیتز را در بندر دقم نشان داد.
اوایل اوت، نیمیتز در نخستین بازدید یک ناو هواپیمابر آمریکایی از بحرین پس از پنج سال به این کشور رفت. این ناو هواپیمابر در حالی که ناوشکنهای موشکانداز «یواساس گریدلی» و «یواساس لنا ساتکلیف هیگبی» آن را همراهی میکردند، پیشتر نیز هنگام عبور از تنگه هرمز در مسیر شمالی به خلیج فارس مشاهده شده بود.
ناوشکن «یواساس فارست شرمن» در دریای سرخ و ناو رزمی ساحلی «یواساس کانبرا» در خلیج فارس دیگر شناورهای آمریکایی در منطقه هستند.
سهشنبه ۱۱ شهریور گزارش شد که گروه رزمی نیمیتز در حال انجام عملیاتهای عادی در شمال دریای عرب است.
پیشتر نیز نیروی دریایی آمریکا اعلام کرده بود: «نیروی دریایی ایالات متحده همچنان به ارائه کنترل دریا و نمایش قدرت ادامه میدهد و به امنیت دریایی منطقهای، آزادی کشتیرانی، شرکا و حضور پیشرو متعهد است. گروه رزمی نیمیتز شامل ناو هواپیمابر نیمیتز، بال هوایی ۱۷ و اسکادران ناوشکن شماره ۹ است.»
کانال خبری امتداد در گزارشی از احضار، تعقیب قضایی و بازداشت بیش از ۱۰ وکیل در این استان خبر داد و محمدصالح نقرهکار، وکیل دادگستری، با ابراز نگرانی از این روند، خواستار اتخاذ تدابیر فوری برای صیانت از امنیت و استقلال وکلا شد.
او در گفتوگو با امتداد تاکید کرد امنیت وکلا در برابر بازداشتهای ناروا، تهدیدهای امنیتی و اقداماتی چون تفتیش تلفن همراه یا ورود به حریم خصوصی عقاید باید بهطور جدی وارسی شود، زیرا این اقدامات به شأن حرفهای و استقلال وکالت لطمه میزند.
شادی فلاحتی، شهرزاد شربیانی و حسام پوراحمدی، برخی از وکلای دادگستری هستند که طی این مدت در رشت بازداشت شدهاند.
پیش از این در ششم شهریور، نرگس محمدی، برنده جایزه نوبل صلح در نامهای به گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران نسبت به تشدید سرکوب وکیلان مستقل در ایران هشدار داد و آن را اقدامی برای سلب «حق بنیادین دفاع» از همه شهروندان دانسته بود.
محمدی در این نامه نوشته بود که برخوردهای غیرقانونی و سرکوبگرانه علیه وکیلان دادگستری بهطور چشمگیری افزایش یافته و اکنون به ابزاری برای خاموشکردن صدای مدافعان حقوق بشر و عدالت تبدیل شده است.
نقرهکار در بخش دیگری از گفتوگوی خود با امتداد، با اشاره به اینکه غلامحسین محسنی اژهای، رییس قوه قضاییه جمهوری اسلامی، همواره وکلا را «همکاران» خود خطاب کرده است، گفت لازم است برای حمایت از «کنشگران مستقل عدالت قضایی» نظارت و مراقبت بهموقع را اعمال کند تا شان حرفهای و استقلال وکالت آسیب نبیند.
او اضافه کرد که وکلا «دیدهبان حقوق شهروندی و حقوق عامه، حاکمیت قانون و آزادی بیان» هستند و تضمین حقوق حرفهای و تامین امنیت آنان «نهتنها یک وظیفه قانونی، بلکه ضرورتی برای ارتقای اعتماد عمومی به نظام عدالت قضایی» به شمار میرود.
آخرین وضعیت بازداشتشدگان
سایت هرانا ۱۲ شهریور در گزارشی با اشاره به اینکه فلاحتی همراه با شماری دیگر از وکلای دادگستری بازداشت شد، نوشت با گذشت بیش از یک هفته از دستگیری او، تاکنون از محل نگهداریاش اطلاعی حاصل نشده است.
هرانا به نقل از یک منبع مطلع نوشت که خانواده فلاحتی برای اطلاع از وضعیت این وکیل دادگستری به نهادهای امنیتی و قضایی مراجعه کردهاند اما اطلاعات روشنی در خصوص محل نگهداری و دلایل بازداشت او ارائه ندادهاند.
این سایت حقوقبشری ۱۱ شهریور نیز با اشاره ادامه بازداشت و بلاتکلیفی پوراحمدی در انفرادی زندان لاکان رشت، به نقل از یک منبع نزدیک به این وکیل دادگستری نوشت ماموران پس از بازداشت حساب اینستاگرامش را بازرسی کردند و مدعی شدند او در پیامهایی انتقادی علیه نظام نوشته و به همین دلیل بازداشت شده است.
کانال بيدارزنى نیز در گزارشی با اشاره به اینکه شربیانی از سوی وزارت اطلاعات و با اتهام «تبلیغ علیه نظام» بازداشت شده است، نوشت این وکیل دادگستری به زندان لاکان رشت منتقل شده و تحت بازجویی است اما از مصادیق اتهامش اطلاعی در دست نیست.
تا زمان انتشار این گزارش، مقامهای قضایی و امنیتی جمهوری اسلامی درباره دلایل احضار و بازداشت گسترده وکلای دادگستری در گیلان اطلاعرسانی رسمی نکردهاند.
بررسیها نشان میدهد که جمهوری اسلامی از آغاز روی کار آمدن خود همواره وکلای دادگستری، از جمله وکلای معترضان بازداشتشده و فعالان مدنی و سیاسی منتقد حکومت را بازداشت، شکنجه و زندانی کرده است.
مالکی پنجشنبه ۱۳ شهریور در گفتوگو با دیدهبان ایران گفت که دولت مسعود پزشکیان «مقداری اعتبارات ارزی برای برطرف کردن خسارات سامانههای پدافند هوایی در اختیار ستاد کل نیروهای مسلح قرار داده است.»
این اظهارات در شرایطی مطرح شده است که محمود موسوی، معاون عملیات ارتش جمهوری اسلامی، از نابود شدن «بخشی از سامانههای پدافندی» جمهوری اسلامی در جنگ با اسرائیل خبر داد اما گفت سامانههای آسیبدیده جایگزین و در محلهای از پیش تعیینشده مستقر شدند.
به گفته مقامات اسرائیلی، در جریان جنگ ۱۲ روزه میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، نیروهای اسرائیلی توانستند در مدت زمان کوتاهی بر آسمان بخشی از ایران از جمله تهران مسلط شوند.
در هفتههای پایانی، تمرکز کامل بر نابودی سامانههای پدافند ایران بود. اطلاعات بهدستآمده از موساد، اطلاعات ارتش و تیمی ویژه در بخش اطلاعات هوایی، به اسرائیل امکان داد تا دقیقا محل ۸۴ سامانه پدافند ایران را شناسایی و آنها را در چند شب متوالی منهدم کند.
مالکی در گفتوگوی اخیر خود درباره خرید سامانههای پدافندی از کشورهایی مثل چین و روسیه افزود: «در این خصوص توافقات خوبی با برخی کشورها صورت گرفته است که امیدواریم هرچه سریعتر عملیاتی شود.»
او گفت: «همچنین بحثهایی درباره خرید جنگنده از کشورهای خارجی انجام شده است و ستاد کل نیروهای مسلح اقداماتی در این زمینه انجام داده که قرار است در وقت مقتضی اعلام شود.»
پیشتر یک مقام ارشد جمهوری اسلامی، منصوب علی خامنهای، گفته بود که روسیه اطلاعات مربوط به پدافند هوایی ایران را در اختیار اسرائیل گذاشت تا در جنگ ۱۲ روزه از آن استفاده کند.
محمد صدر گفت روسیه حاضر شده به ترکیه که عضو ناتو است پدافند موشکی اس-۴۰۰ بدهد اما به ایران که با آن پیمان امنیتی دارد، هنوز چنین تجهیزاتی نداده است.
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تاکید کرد: «مدتهاست بحث خرید هواپیمای سوخو-۳۵ است، در حالی که روسیه مدلهای بالاتر این جنگنده را ساخته اما همین را هم به ما نمیدهد.»
پیشتر ایراناینترنشنال گزارش داد که در جریان جنگ، اسرائیل به ۸۰ سامانه پدافند هوایی جمهوری اسلامی حمله کرد.
آبان ۱۴۰۳ نیز فاکسنیوز در گزارشی خبر داد که اسرائیل در حمله تلافیجویانه بامداد شنبه به خاک ایران، سه سامانه دفاع موشکی اس-۳۰۰ ساخت روسیه را منهدم کرد.
در آن زمان، حملات هوایی اسرائیل در ایران با نام «روزهای پاسخ»، زیرساختهای حیاتی نظامی جمهوری اسلامی را هدف قرار داد که هم از نظر نمادین و هم از نظر تاکتیکی، به توان راهبردی تهران ضربه زد.
مارک روته، دبیرکل ناتو، هشدار داد که روسیه، چین، کره شمالی و جمهوری اسلامی، در حال تقویت همکاریهای دفاعی خود «در سطحی بیسابقه» هستند و این روند نشانهای از آمادگی آنها برای یک رویارویی بلندمدت با غرب است.
عبداللهی پنجشنبه ۱۳ شهریور در پیامی تاکید کرد که نیروهای مسلح جمهوری اسلامی پس از جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل «آمادهتر» از گذشته هستند و «از دستاوردهای بالاتر و بیشتری» برخوردارند.
او خطاب به مردم گفت: «نباید هیچگونه نگرانی نسبت به آینده داشته باشند.»
پیشتر، صفحه فارسیزبان منتسب به موساد در شبکه اجتماعی ایکس نوشته بود که علی عبداللهی فرمانده جدید قرارگاه خاتمالانبیا است؛ خبری که جمهوری اسلامی بهطور رسمی به آن واکنشی نشان نداده بود.
خبرگزاری تسنیم نیز پیشتر اعلام کرده بود بهدلیل نگرانیهای امنیتی، هویت فرمانده جدید این قرارگاه افشا نخواهد شد.
اسرائیل در عملیات طلوع شیران از بامداد جمعه ۲۳ خرداد، به مدت ۱۲ روز اهدافی را در ایران هدف قرار داد.
این اهداف شامل اشخاص کلیدی نظامی، امنیتی، مراکز موشکی، نظامی، هستهای و دستاندرکاران برنامه هستهای جمهوری اسلامی بودند.
ارتش اسرائیل اعلام کرده است جنگندههای این کشور هزار و ۵۰۰ بار در آسمان ایران پرواز و به هزار و ۴۸۰ هدف نظامی حمله کردند.
دستکم ۳۰ فرمانده نظامی بلند پایه جمهوری اسلامی که زنجیره فرماندهی آن را تشکیل داده بودند، در این حملات کشته شدند.
غلامعلی رشید، فرمانده پیشین قرارگاه خاتمالانبیا، یکی از فرماندهان نظامی بود که در جریان حمله ۲۳ خرداد ارتش اسرائیل کشته شد. در پی کشته شدن رشید، علی شادمانی با حکم علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، جانشین او شد.
در ادامه و در حالی که قرارگاه مرکزی خاتمالانبیا در اطلاعیهای اعلام کرد «انتقام سختی خواهیم گرفت» علی شادمانی نیز چهارم تیرماه در حملهای دیگر کشته شد.
پس از اعلام خبر مرگ شادمانی، صفحه فارسی منتسب به موساد در ایکس با انتشار پیامی نوشت که موساد فرمانده جدید قرارگاه مرکزی خاتمالانبیاء را «دقیقا» میشناسد.
این صفحه از دنبالکنندگانش خواست نام این فرمانده جدید را حدس بزنند و در پاسخ به یکی از کاربران که نام «علی عبداللهی علیآبادی» را حدس زده بود، نوشت که حدس او درست بوده و از این کاربر خواست برای دریافت جایزه با این صفحه تماس بگیرد.
علی عبداللهی علیآبادی کیست؟
علی عبداللهی علیآبادی، متولد سال ۱۳۳۸ است و پس از انقلاب ۱۳۵۷ ابتدا به کمیته انقلاب اسلامی پیوست و با شکلگیری سپاه پاسداران در اردیبهشت ۱۳۵۸ به این نهاد ملحق شد.
او پس از فتوای روحالله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی، برای مبارزه با کُردها به کردستان رفت.
عبداللهی پیش از این فرمانده لشکر ۱۶ قدس گیلان، رییس ستاد نیروی زمینی سپاه پاسداران، جانشین فرمانده نیروی هوایی سپاه پاسداران، معاون هماهنگکننده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی، جانشین فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی و سرپرست فرماندهی نیروی انتظامی، بوده است.
او در دوران فعالیت خود در سمتهای دیگری از جمله استاندار سمنان، استاندار گیلان، معاون امنیتی و انتظامی وزارت کشور، معاون آماد، پشتیبانی و تحقیقات صنعتی ستاد کل نیروهای مسلح و معاون هماهنگکننده ستاد کل نیروهای مسلح، سابقه کار داشته است.
نام این فرمانده سپاه پاسداران در دیماه ۱۳۹۸ از سوی دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری آمریکا در فهرست تحریمها قرار گرفت.
