مقام طالبان: مهاجران برگردند، جانشان در امان است
خبرگزاری ایسنا به نقل از مولوی شیر احمد عمار، رییس سازمانهای منطقهای وزارت خارجه طالبان، خطاب به مهاجران افغانستانی نوشت: «برگردید، جانتان در امان است.»
خبرگزاری ایسنا به نقل از مولوی شیر احمد عمار، رییس سازمانهای منطقهای وزارت خارجه طالبان، خطاب به مهاجران افغانستانی نوشت: «برگردید، جانتان در امان است.»
این مقام افزود طالبان به «هیچ کسی که در حکومت سابق هم بوده هیچ ضرری نمیرسانند و جان هیچ کسی در خطر نیست.»
بر اساس بیانیه دادستانی که شنبه ۱۰ آبان منتشر شد، این مرد به ظن «عضویت در یک سازمان جنایی تروریستی» و «تامین مالی یک نهاد تروریستی» تفهیم اتهام شده است.
مظنون هفته گذشته در شهر لیون بازداشت شد و سپس با حکم قضایی تا زمان برگزاری دادگاه در بازداشت موقت قرار گرفت.
در این بیانیه آمده است: «او آشکارا به ایدئولوژی جهادی پایبند است و مظنون به ارتباط با داعش خراسان است.»
به گفته دفتر دادستان ضدتروریسم فرانسه، این مرد همچنین به همکاری در «ارسال وجوه مالی» و «ترجمه و انتشار تبلیغات این سازمان تروریستی» متهم است.
شاخه خراسان دولت اسلامی (داعش خراسان)، شاخهای از گروه جهادی داعش در افغانستان است که همچنین در پاکستان و جمهوریهای سابق اتحاد جماهیر شوروی در آسیای مرکزی، از جمله ازبکستان، فعالیت دارد.
این گروه مسئول انجام حملات مرگبار در افغانستان و روسیه بوده است، از جمله حمله به یک سالن کنسرت در مسکو در مارس ۲۰۲۴ که منجر به کشته شدن ۱۵۰ نفر شد.
پیشتر در پنجم مهر، برخی منابع دیپلماتیک و امنیتی هشدار دادند گروه داعش میتواند از موج اخراج گسترده مهاجران افغانستانی از ایران و پاکستان برای اهداف خود بهرهبرداری کند.
هانس-یاکوب شیندلر، هماهنگکننده پیشین کمیته سازمان ملل برای نظارت بر گروههای شبهنظامی، در آن زمان گفت داعش خراسان از مرداد ۱۴۰۰، به جذب نیرو از میان اعضای ناراضی طالبان و نیز افغانهایی که در ساختار حکومت جدید جایی ندارند، مشغول است.
«ستایش از تروریسم»
روزنامه فرانسوی لوپاریزین ۱۰ آبان گزارش داد مرد افغان بازداشتشده چند سال پیش وارد فرانسه شده بود.
بر اساس این گزارش، او هنگام بازداشت در لیون از سوی ماموران سازمان اطلاعات داخلی فرانسه مورد بازجویی قرار گرفت.
لوپاریزین افزود این تبعه افغان پیشتر نیز به ظن «ستایش از تروریسم» تحت تحقیق قرار داشت و در شبکههای اجتماعی تیکتاک و اسنپچت به ویرایش و انتشار محتوای تبلیغاتی جهادی میپرداخت.
فرانسه در دهه گذشته بارها هدف حملات اسلامگرایانه قرار گرفته است؛ حملاتی که بیشتر آنها به دست افرادی انجام شدند که از القاعده یا داعش الهام گرفته بودند.
یک منبع دیپلماتیک اروپایی مهرماه در مصاحبه با خبرگزاری فرانسه به شرایط وخیم اقتصادی در افغانستان اشاره کرد و گفت: «برخی افغانها نه از سر اعتقاد، بلکه بهدلیل ضرورت اقتصادی به گروههای تروریستی میپیوندند.»
یاراحمدی، جمعه ۹ آبان، در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا، از برگزاری نخستین جلسه کمیسیون مشترک وزارت کشور و مجلس برای بررسی لایحه تشکیل سازمان ملی مهاجرت خبر داد.
او در این خصوص گفت: «در این جلسه حدود ۱۷ بند از ماده یک، که شامل تعاریف اساسی بود، تصویب شد. پیشبینی ما این است که طی سه ماه آینده و با برگزاری جلسات هفتگی، بررسی این لایحه به نتیجه برسد.»
معاون وزیر کشور در گفتوگو با ایلنا، با اشاره به حاشیههای اخیر درباره ازدواج زنان ایرانی با اتباع خارجی، گفت: «این موضوع مخالفین و موافقین زیادی دارد، اما فضای کلی این است که به خاطر اینکه ازدواجهای غیرقانونی مشکلاتی را برای بچهها و همچنین برای خانمها ایجاد کرده، موضوع به سمت ازدواج قانونی برود.»
رییس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور، هفتم مهرماه نیز در گفتوگو با اقتصادآنلاین، درباره ازدواج موقت زنان ایرانی با اتباع افغانستانی گفته بود: «صیغه نوعی ازدواج موقت است و قانون آن را منع نکرده، اما باید از سوءاستفاده از این ظرفیت جلوگیری شود.»
یاراحمدی در بخش دیگری از گفتوگوی خود با ایلنا، از کمکاری طالبان در کنترل مرزها انتقاد کرد و گفت: «متاسفانه این انتقاد را به کشور افغانستان داریم که تلاش ویژهای برای جلوگیری از ورود مهاجرین غیرقانونی به کشور ما انجام نمیدهد.»
او در پایان گفت جمهوری اسلامی آماده است بخشی از مهاجران افغانستانی را بهصورت قانونی و در قالب « کارگر ساده» بپذیرد.
اعزام تیمهایی از اداره آمار طالبان به ایران
خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، جمعه ۹ آبان در خبری نوشت اداره آمار و اطلاعات طالبان اعلام کرد که برای «حل مشکلات هویتی» مهاجران افغانستانی در ایران، تیمهای کاری ویژهای را به شهرهای مشهد و زاهدان اعزام کرده است.
بر اساس این گزارش، طالبان اعلام کرده که تیمهای کاری ریاست «تثبیت هویت و تنظیم آرشیو»، قرار است پس از برنامه تثبیت هویت مهاجران کارتهای ویژه سه ساله هویتی صادر کنند.
طبق اعلام طالبان، با استفاده از این کارتها، مشکلات مربوط به تحصیل، ادامه تحصیلات عالی و دریافت پاسپورت مهاجران حل خواهد شد و جمهوری اسلامی نیز با استناد به آن، روند صدور اسناد اقامتی را برای مهاجران تسهیل خواهد کرد.
یاراحمدی اول آبان نیز با اعلام اخراج یک میلیون و ۴۵۰ هزار تن از «اتباع غیرمجاز» از ایران در شش ماه نخست سال جاری گفته بود که حکومت قصد دارد در آیندهای نزدیک همین تعداد را از کشور اخراج کند.
او با اشاره به اینکه روند اخراج «اتباع غیرمجاز» به صورت «طبیعی و قانونی در حال اجراست»، تعداد اتباع خارجی در ایران در گذشته را «شش میلیون نفر»اعلام کرد و افزود: اکنون این میزان با خروج اتباع غیر مجاز به چهار میلیون و ۵۰۰ هزار نفر رسیده است.
در ماههای گذشته و همزمان با ادامه سیاستهای مهاجرستیزانه جمهوری اسلامی و شتاب گرفتن روند اخراج مهاجران افغانستانی، فشارها بر مهاجران اهل افغانستان در ایران افزایش یافته و موارد قابلتوجهی از حملات به آنها گزارش شده است.
خبرگزاری رویترز سهشنبه ششم آبان در گزارش خود درباره نشست استانبول میان طالبان و پاکستان نوشت که این گفتوگوها با هدف برقراری صلح پایدار میان افغانستان و پاکستان پس از کشته شدن دهها نفر در درگیریهای مرزی مهر ماه برگزار شد. خشونتهایی که شدیدترین موارد از زمان بازگشت طالبان به قدرت در کابل در سال ۱۴۰۰ به شمار میروند.
دو طرف ۲۶ مهر در دوحه با میانجیگری قطر به آتشبس موقت دست یافته بودند اما در دور دوم مذاکرات که با میانجیگری ترکیه و قطر در استانبول برگزار شد، نتوانستند بر سر مسائل کلیدی به تفاهم برسند.
منابع افغان و پاکستانی نزدیک به مذاکرات گفتند هر یک از طرفین، دیگری را مسئول شکست گفتوگوها میداند.
اختلاف بر سر طالبان پاکستانی
یک منبع امنیتی پاکستان گفت طالبان افغانستان حاضر نشده در قبال مهار طالبان پاکستانی تعهد بدهد.
طالبان پاکستان «گروهی شورشی» و دشمن دولت اسلامآباد دانسته میشود که به گفته مقامهای پاکستان در خاک افغانستان فعالیتی آزادانه دارد.
یک منبع افغان آشنا با روند مذاکرات اعلام کرد که گفتوگوها پس از «مباحثات پرتنش» درباره همین موضوع پایان یافته است.
او افزود هیات طالبان تاکید داشت کنترلی بر طالبان پاکستانی که طی هفتههای گذشته حملات متعددی علیه نیروهای ارتش پاکستان انجام داده است، ندارد.
حملات هوایی و تشدید تنشها
درگیریهای مرزی مهر ماه زمانی آغاز شد که پاکستان با حملات هوایی در کابل و چند منطقه دیگر، رهبر طالبان پاکستانی را هدف گرفت.
طالبان افغانستان در واکنش، پستهای نظامی پاکستان را در سراسر مرز دو هزار و ۶۰۰ کیلومتری هدف قرار داد.
شکست مذاکراتی که توجه دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا را نیز جلب کرده است، میتواند موجب تضعیف آتشبس شکننده میان افغانستان تحت کنترل طالبان و پاکستانِ مجهز به سلاح هستهای شود.
خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان، سوم آبان گفت باور دارد افغانستان خواهان صلح است اما هشدار داد در صورت عدم دستیابی به توافق در استانبول، «جنگی آشکار» در راه خواهد بود.
با وجود آتشبس، ارتش پاکستان چهارم آبان اعلام کرد در درگیریهای آخر هفته پنج سرباز پاکستانی و ۲۵ شبهنظامی طالبان پاکستانی در نزدیکی مرز افغانستان کشته شدند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، وزارت خارجه قطر بامداد یکشنبه اعلام کرد که پاکستان و طالبان افغانستان در جریان مذاکراتی که روز شنبه در دوحه برگزار شد، بر اجرای آتشبس فوری توافق کردند. این گفتوگوها با میانجیگری قطر و ترکیه و در پی یک هفته درگیری مرزی صورت گرفت که دهها کشته و صدها زخمی بر جای گذاشت.
بر اساس بیانیه وزارت خارجه قطر، دو کشور توافق کردند در روزهای آینده نشستهای پیگیری برگزار کنند تا از «پایداری آتشبس و اجرای قابل اعتماد آن» اطمینان حاصل شود.
پیش از این، هر دو طرف تایید کرده بودند که هیاتهایشان برای کاهش تنشها در دوحه حضور دارند. ذبیحالله مجاهد، سخنگوی اداره طالبان، اعلام کرده بود هیات افغان به ریاست ملا محمد یعقوب، «وزیر دفاع»، در این مذاکرات شرکت دارد. از سوی دیگر، وزارت خارجه پاکستان گفت خواجه محمد آصف، وزیر دفاع این کشور، ریاست هیات پاکستانی را بر عهده گرفته است.
اسلامآباد در بیانیهای اعلام کرد محور مذاکرات بر «اقدامات فوری برای پایان دادن به تروریسم مرزی علیه پاکستان و بازگرداندن ثبات به مناطق مرزی دو کشور» متمرکز است.
درگیریهای اخیر میان دو همسایه که زمانی با هم متحد بودند، پس از آن آغاز شد که پاکستان از کابل خواست گروههای شبهنظامی مستقر در خاک افغانستان را که از آنجا علیه نیروهای پاکستانی حمله میکنند، مهار کند. طالبان این اتهامات را رد کرده و در مقابل، پاکستان را متهم کرده است که با پناه دادن به نیروهای وابسته به داعش، امنیت افغانستان را تهدید میکند.
در سالهای اخیر، گروههای تندرو در پاکستان تلاش کردهاند تا با حملات مکرر علیه نیروهای دولتی، حکومت مرکزی را سرنگون کرده و نظامی مبتنی بر تفسیر سختگیرانه از شریعت اسلامی برقرار کنند.
جمعه، یک حمله انتحاری در نزدیکی مرز باعث کشته شدن هفت سرباز پاکستانی و زخمی شدن ۱۳ نفر شد. فردای آن، عاصم منیر، فرمانده ارتش پاکستان، در سخنرانی خود گفت: «دولت افغانستان باید نیروهای نیابتی را که از خاک آن کشور برای انجام حملات در پاکستان استفاده میکنند، کنترل کند.»
ادامه تنش پس از اعلام آتشبس
با وجود توافق اعلامشده، تنشها همچنان ادامه دارد. ذبیحالله مجاهد، سخنگوی اداره افغانستان، اعلام کرد که پاکستان ساعاتی پس از تمدید آتشبس در روز جمعه، حملات هوایی در خاک افغانستان انجام داده است. به گفته او، این حملات غیرنظامیان را هدف قرار داده و کابل حق پاسخگویی را برای خود محفوظ میداند، اما برای حفظ روند مذاکرات، به نیروهای طالبان دستور داده شد که از اقدام تلافیجویانه خودداری کنند.
در واکنش به این حملات، افغانستان از رقابت بینالمللی کریکت سهجانبه که قرار بود ماه آینده در پاکستان برگزار شود، انصراف داد. فدراسیون کریکت افغانستان گفت در این حملات سه بازیکن محلی در ولایت پکتیکا کشته شدهاند.
در مقابل، عطاالله طارَر، وزیر اطلاعرسانی پاکستان، در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد که نیروهای پاکستانی «اردوگاههای تأییدشده شبهنظامیان اسلامگرا» در مناطق مرزی را هدف قرار دادهاند و گزارشها درباره هدف قرار گرفتن غیرنظامیان را رد کرد.
او گفت در دوره آتشبس، شبهنظامیان چند تلاش ناکام برای حمله به خاک پاکستان داشتهاند. به گفته او، بیش از ۱۰۰ شبهنظامی در حملات نیروهای امنیتی کشته شدند که بیشترشان اعضای گروهی بودند که مسئول حمله انتحاری روز جمعه شناخته شده است.
رویترز تاکید کرده است که امکان تایید مستقل آمار تلفات و جزئیات عملیات وجود ندارد.
بحران در مرز و چشمانداز مبهم صلح
تحلیلگران میگویند توافق آتشبس میتواند فرصتی موقت برای کاهش تنشها ایجاد کند، اما بدون تعهد واقعی دو طرف، احتمال شکست آن بالاست. روابط پاکستان و افغانستان از زمان بازگشت طالبان به قدرت در کابل در سال ۲۰۲۱ همواره پرتنش بوده است و اتهامهای متقابل درباره پناه دادن به گروههای تروریستی، مانع از برقراری اعتماد متقابل میان دو کشور شده است.
