مطالب بیشتر
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی و وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ۱۸ شهریور در قاهره بر سر سازوکاری تازه برای ادامه همکاریها میان دو طرف به توافق رسیدند.
ایرنا، خبرگزاری دولت جمهوری اسلامی، ۲۲ شهریور در گزارشی نوشت پس از جنگ ۱۲ روزه، ادامه همکاری تهران و آژانس بر پایه ترتیبات سابق، «دیگر نه واقعبینانه بود و نه عملی» و همچنین انپیتی «دیگر کافی نبود».
بر اساس این گزارش، تفاهم تهران و آژانس مشهور به «توافق قاهره» در حقیقت یک سازوکار عملی برای همکاری ایجاد میکند که بازتاب «شرایط استثنائی» ایجاد شده در نتیجه حمله به تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی و تهدیدهای ادامهدار نسبت به آنهاست.
مقامهای جمهوری اسلامی پیشتر تهدید کرده بودند که در صورت بازگشت تحریمها، سطح همکاری با آژانس کاهش خواهد یافت و محدودیتها بر بازرسیها بیشتر میشود.
پس از حملات اسرائیل به تاسیسات هستهای ایران، مجلس شورای اسلامی قانونی را به تصویب رساند که هرگونه بازرسی را منوط به تصویب شورای عالی امنیت ملی میکند. توافق اخیر ایران و آژانس برای ازسرگیری بازرسیها نیز تاکنون پیشرفتی عملی نداشته است.
گفتوگوی غیرمستقیم تهران با آمریکا
وزیر خارجه جمهوری اسلامی یکشنبه ۱۳ مهر در دیدارش با سفرا گفت در دو ماه اخیر فقط در موضوعات هستهای با آمریکا به طور غیرمستقیم گفتوگو کردیم.
او افزود شرایط با توجه به فعال شدن مکانیسم ماشه و حمله نظامی به ایران، سختتر شده، ولی وزارت خارجه به تلاشهای خودش برای اعمال دیپلماسی ادامه خواهد داد.
طی تابستان گذشته، نمایندگان جمهوری اسلامی و آمریکا پنج دور مذاکره برگزار کردند، اما هیچکدام به نتیجه نرسیدند.
یک مقام آمریکایی به روزنامه واشینگتنپست گفت دلیل این ناکامی، نبود اختیار کافی برای تیم مذاکرهکننده جمهوری اسلامی بوده است.
پس از حمله اسرائیل به ایران در خرداد ماه، مذاکرات به حالت تعلیق درآمد و پس از آن، فضای بیاعتمادی تشدید شد. ایران نیز در پاسخ به حمله آمریکا، یک پایگاه آمریکایی در قطر را هدف قرار داد.
در طی تحولات پیشآمده بعد از جنگ و با پایان مهلت ۳۰ روزهای که در سازوکار مکانیسم ماشه قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت پیشبینی شده بود، از بامداد یکشنبه ششم مهر همه تحریمهای پیشین این نهاد علیه جمهوری اسلامی ایران دوباره برقرار شد.
عراقچی با انتقاد از غرب گفت کشورهای غربی به دلیل «زیادهخواهی» به پیشنهادهای ما پاسخ منفی دادند. او افزود سه کشور اروپایی وجاهت خود را برای مذاکره مستقیم با تهران از دست دادهاند.
در واکنش به فعال شدن مکانیسم ماشه، گروهی از نمایندگان مجلس در ایران خواستار خروج از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (انپیتی) و حتی ساخت بمب اتم شدند.
او در نشستی با عنوان «حقوق هستهای در دوران صلح، جنگ و پساجنگ»، غنیسازی را یک دستاورد «بسیار مهم» توصیف کرد که «با ما خواهد بود».
بعیدینژاد گفت تا زمانی که غنیسازی وجود دارد، باید بدانیم که بحث، مذاکره، بررسی و قرار گرفتن این موضوع در دستور کار بینالمللی ادامه خواهد داشت.
این عضو پیشین تیم مذاکرهکننده هستهای جمهوری اسلامی دستیابی به یک توافق بینالمللی را «دشوار» خواند و گفت «مذاکرات طاقتفرسایی برای رسیدن به آن لازم است».
طی تابستان گذشته، نمایندگان جمهوری اسلامی و آمریکا پنج دور مذاکره برگزار کردند، اما هیچکدام به نتیجه نرسیدند.
یک مقام آمریکایی به روزنامه واشینگتنپست گفت دلیل این ناکامی، نبود اختیار کافی برای تیم مذاکرهکننده جمهوری اسلامی بوده است.
پس از حمله اسرائیل به ایران در خرداد ماه، مذاکرات به حالت تعلیق درآمد و پس از آن، فضای بیاعتمادی تشدید شد. ایران نیز در پاسخ به حمله آمریکا، یک پایگاه آمریکایی در قطر را هدف قرار داد.
درخواست ممنوع شدن حمله به تاسیسات اتمی
بعیدینژاد در این نشست به حملات چند ماه پیش آمریکا و اسرائیل به تاسیسات اتمی جمهوری اسلامی اشاره کرد و گفت: «در ایران هیچکس تردیدی ندارد که حمله به تاسیسات هستهای باید بهعنوان یک امر مسلم ممنوع شود و مجازاتهای بینالمللی برای آن در نظر گرفته شود. اما اگر بخواهیم همین موضوع را در سطح جهانی به یک توافق مورد پذیرش تبدیل کنیم، کار بسیار دشواری پیش رو داریم.»
او همچنین با دفاع تلویحی از عملکرد تیم مذاکرهکننده وقت درباره مکانیسم ماشه گفت فرایند اسنپبک از همان روز نخست در پاسخ به خواسته تهران مطرح شد چرا که موضع جمهوری اسلامی این بود که شش قطعنامه تحریمی شورای امنیت باید از روز اول لغو شود.
بعیدننژاد افزود: «ما هرگز ادعا نکردهایم که این یک فرآیند صددرصد درست، بینقص و غیرقابلسوءاستفاده از سوی طرف مقابل بوده است، اما اگر به روند مذاکرات مراجعه کنید خواهید دید که شاید بیش از هزار ساعت از گفتوگوهای ایران و کشورهای ۱+۵ به بررسی همین موضوع اختصاص یافت.»
با پایان مهلت ۳۰ روزهای که در سازوکار مکانیسم ماشه قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت پیشبینی شده بود، از بامداد یکشنبه ششم مهر همه تحریمهای پیشین این نهاد علیه جمهوری اسلامی ایران دوباره برقرار شد.
احتمال وقوع دوباره جنگ بین ایران و اسرائیل
روزنامه واشینگتنپست ۱۰ مهر در گزارشی نوشت بازگرداندن تحریمهای موسوم به اسنپبک از سوی دولت دونالد ترامپ، فضای دیپلماتیک میان تهران و واشنگتن را مسدود کرده و همزمان نشانههایی از تحرکات نظامی جدید اسرائیل در منطقه به چشم میخورد.
در حالیکه مقامهای آمریکایی این تحریمها را اهرمی برای بازگرداندن جمهوری اسلامی به میز مذاکره توصیف میکنند، متحدان آمریکا در منطقه هشدار دادهاند که ادامه این روند ممکن است به درگیری مستقیم نظامی منجر شود.
تحریمهای اسنپبک که شامل ممنوعیت غنیسازی اورانیوم، محدودیت بر برنامه موشکی ایران، ممنوعیت فروش تسلیحات و مسدودسازی داراییهاست، عملا آخرین نشانههای باقیمانده از توافق هستهای ۲۰۱۵ را نیز از بین برده است. این تحریمها با رأیگیری اخیر شورای امنیت و با همراهی اروپا، اجرایی شدهاند.
در حالیکه تهران این تحریمها را بیاثر جلوه میدهد، اما شواهد میدانی حکایت از افزایش فشار بر اقتصاد ایران دارد. نرخ ارز در بازار آزاد ایران بار دیگر رکورد شکسته و تورم شتاب گرفته است.
