ایراناینترنشنال
هنگامه قاضیانی یکی از نخستین بازیگران حامی خیزش «زن، زندگی، آزادی» است که با وجود سرکوب هنرمندان معترض از سوی جمهوری اسلامی و تجربه فشارهای مختلف از جمله احضار، بازداشت و زندان در ۹۰۰ روز گذشته، همچنان در مسیر دادخواهی گام برمیدارد و به نمادی از مقاومت در برابر ظلم بدل شده است.
قاضیانی در نخستین هفتههای جنبش «زن، زندگی، آزادی»، جمهوری اسلامی را «حکومت بچهکش» نامید و پس از انتشار تصاویر بدون حجاب اجباری از خود در «کف خیابان»، برای مدتی زندانی شد؛ اما همچنان به مبارزات مدنیاش ادامه داد.
این بازیگر معترض در واپسین روزهای اردیبهشت و در آستانه ۵۵ سالگی، به دیدار خانوادههای دادخواه رفت و کنار آنها و هممسیر با دادخواهیشان ایستاد.
خانوادههای یلدا آقافضلی، متین نادرخانی، سپهر اعظمی و شهریار محمدی، چهار تن از جانباختگان جنبش مهسا (ژینا) امینی، برخی از کسانی هستند که قاضیانی با آنها دیدار کرد.
مینا سلطانی (دایه مینا)، مادر دادخواه شهریار محمدی، با انتشار عکسی بدون حجاب اجباری از دیدار خود با قاضیانی گفت همراهی این بازیگر با دادخواهان یکی از نشانههایی است که ثابت میکند جنبش «ژن، ژیان، ئازادی» خاموش نشده است.
هنرمندان حامی خیزش
از نخستین روزهای شکلگیری خیزش انقلابی، بسیاری از چهرههای شناختهشده عرصههای مختلف، از جمله هنرمندان، به صف مبارزه علیه جمهوری اسلامی پیوستند و صدای آزادیخواهی و اعتراض به دستگاه سرکوب را جهانی کردند.
در این میان، شماری از زنان مطرح سینمای ایران با قیچی کردن موها یا برداشتن حجاب اجباری از سر و انتشار عکسهایشان در شبکههای اجتماعی، از جنبش اعتراضی زنان با شعار «زن، زندگی، آزادی» حمایت کردند. اقدامی که بازتاب گستردهای در رسانههای بینالمللی داشت.
کتایون ریاحی جزو نخستین بازیگرانی بود که اواخر شهریور ۱۴۰۱ و بهدنبال قتل حکومتی ژینا در بازداشت پلیس گشت ارشاد، حجاب اجباری را از سر برداشت و بدون این پوشش تحمیلی با ایراناینترنشنال گفتوگو کرد.
علاوه بر ریاحی و قاضیانی، ترانه علیدوستی، افسانه بایگان، فاطمه معتمدآریا، مریم بوبانی، باران کوثری، رخشان بنیاعتماد، آبان عسکری، آناهیتا همتی، لیلا نقدیپری و آبان عسکری، برخی دیگر از زنان عضو جامعه هنری بودند که از اعتراضات مردمی پشتیبانی کردند.
در این بین، صدها هنرمند بهدلیل مخالفت با حجاب اجباری و پشتیبانی از اعتراضات مردمی، با پروندهسازی دستگاههای امنیتی و قضایی و احکامی همچون حبس، محرومیت از کار، محرومیت از فعالیت در شبکههای اجتماعی و مجازاتهای نامتعارفی چون «مراجعه به مراکز روانپزشکی» مواجه شدند.
رسول صدرعاملی، سخنگوی خانه سینما، شهریور ۱۴۰۳ از باز بودن پرونده قضایی برای ۳۰۰ سینماگر در ایران بهدنبال حمایت از اعتراضات مردمی خبر داد و گفت جشن سال خانه سینما بهدلیل عدم فعالیت این هنرمندان برگزار نمیشود.
برخی از این هنرمندان معترض با گذشت زمان و پس از تحمل مشقتهای فراوان به کار بازگشتند و شماری دیگر از جمله قاضیانی همچنان از ادامه فعالیت محرومند یا خود از شهرت و ثروت چشم پوشیدند و با دنیای حرفهای بازیگری و هنر خداحافظی کردند.
محمدمهدی اسماعیلی، وزیر ارشاد دولت ابراهیم رئیسی، فروردین ۱۴۰۲ و در چارچوب پیشبرد سیاست «توابسازی» در میان هنرمندان معترض، شرط بازگشت آنها به «فضای کار» را «اظهار پشیمانی» اعلام کرد.
با این حال، بسیاری از هنرمندان معترض «اظهار پشیمانی نکردند» و در مسیر مبارزه و دادخواهی ایستادند؛ دادخواهی کسانی همچون یلدا آقافضلی، معترض ۱۹ سالهای که با خوشحالی به دوستش گفت ماموران امنیتی و بازجویان در پروندهاش نوشتند «متهم اظهار پشیمانی نکرد» و چند روز بعد از آزادی به شکل مشکوکی جان باخت.
تولد هنرمند مردمی
قاضیانی متولد ۳۰ اردیبهشت ۱۳۴۹ و دانشآموخته رشته فلسفه غرب در مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه سان فرانسیسکو آمریکا است.
این بازیگر از سال ۱۳۷۹ در بیش از ۴۰ فیلم سینمایی، سریال و تئاتر به ایفای نقش پرداخت و بهخاطر بازی در فیلمهای «به همین سادگی» و «روزهای زندگی»، در سالهای ۱۳۸۶ و ۱۳۹۰ بهعنوان بهترین بازیگر زن سینمای ایران انتخاب شد.
او سال ۱۳۹۴ در مقام خواننده با اجرای قطعاتی با تنظیم رضا تاجبخش، کنسرت موسیقی زنان را در تالار وحدت به روی صحنه برد.
کتاب «سرزمین مرد سرخپوست، قانون مرد سفیدپوست»، نوشته ویلکومب واشبرن سال ۱۳۹۹ با ترجمه قاضیانی از سوی «نشر ثالث» منتشر شد.
خروش هنگامه و «بچهکش» نامیدن حکومت
قاضیانی یکی از نخستین بازیگرانی بود که پس از آغاز جنبش مهسا، ابتدا در شبکههای اجتماعی و سپس در خیابان با اعتراضات مردم علیه حکومت همراه شد.
این بازیگر معترض ۲۶ آبان ۱۴۰۱ و یک روز پس از کشته شدن کیان پیرفلک، در اینستاگرام خطاب به مقامهای جمهوری اسلامی نوشت: «از ظلم به بچههای فلسطین گفتید، اما به نام حکومت بچهکش نامتان در تاریخ ثبت شد.»
او اضافه کرد: «۵۲ کودک را در زمان کوتاهی به قتل رساندید... چقدر کودک و نوجوان و جوان کشتید، خون ریختن کافی نیست؟ بیزارم از نامتان، چهره کریه تاریخیتان.»
قاضیانی دو روز بعد و پس از آنکه قوه قضاییه از احضار او به دادستانی خبر داد، ویدیویی در حمایت از خیزش انقلابی مردم در اینستاگرام منتشر کرد که نشان میداد بدون حجاب اجباری در خیابان ایستاده و موهای خود را از پشت میبندد.
این زن معترض همراه با این ویدیو نوشت: «شاید این آخرین پست من باشد. از این لحظه به بعد، هر اتفاقی برایم بیفتد، بدانید که من تا آخرین نفس کنار مردم ایران هستم.»
زندان و مقاومت
قاضیانی ۲۹ آبان ۱۴۰۱ و پس از انتشار این فیلم با اتهامات «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت کشور و فعالیت تبلیغی علیه نظام» بازداشت و ششم آذر ۱۴۰۱ با سپردن وثیقه از زندان اوین آزاد شد.
پس از آن در ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۲، اعتمادآنلاین خبر داد تصویر قاضیانی، یکی از بازیگران اصلی مجموعه «آمستردام»، از تبلیغات شهری این سریال در سطح شهر حذف شده است.
او سوم آبان همان سال در واکنش به خبر ممنوع از کار شدنش از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد جمهوری اسلامی نوشت: «قبلتر در سلول انفرادی زندان اوین و قبل از اجرای حکم دادگاه با جهان بازیگری خداحافظی کردم و دوباره در پستی اینستاگرامی آن را گفتم.»
قاضیانی با یادآوری این موضوع نوشت: «حالا چرا پس از یک سال، حس این را دارید که شما مرا ممنوعالکار کردید؟ نشانه مهم شخصیت هنری من، در حفظ عزت نفس و قدرت ارادهام است.»
او دو روز بعد در ششم آبان در واکنش به قتل حکومتی «آرمیتا گراوند»، تازهترین قربانی حجاب اجباری در آن زمان، نوشت: «آبان عجیب تشنه خون است. کنار خون تنت میایستم و زمان از ما بهتر میداند قصه چیست و صبر آسمان کی به سر میرسد.»
این بازیگر مردمی در ادامه بارها به نقص حقوق شهروندان، قانون جدید حجاب اجباری و صدور احکام اعدام برای زندانیان سیاسی اعتراض کرد و با ماندن در مسیر مبارزه و ایستادن کنار دادخواهان، سمت درست تاریخ ماند.
این سومین پیروزی اتریش در تاریخ یوروویژن است. پیشتر در سال ۲۰۱۴ کونچیتا، درگ کویین اتریشی، و در سال ۱۹۶۶ اودو یورگنز این جایزه را کسب کرده بودند.
جیجی، با نام اصلی یوهانس پیتش، یک خواننده کوییر ۲۴ ساله از وین است. او موفق شد با ترکیبی از عناصر اپرا، تکنو و صداهای زیر در ترانه «عشق هدررفته»، نظر هیاتهای داوران و رایدهندگان تلفنی را به دست آورد.
جیجی پس از پیروزی بر روی صحنه گفت: «این فراتر از دیوانهوارترین رویاهای من است. باورم نمیشود.»
او گفت که هنگام نوشتن ترانه «عشق هدررفته»، تلاش داشته مخاطبان را در درونیترین افکارش شریک کند و خوشحال است که آهنگش با این تعداد از طرفداران ارتباط برقرار کرده است.
جیجی افزود: «هیچ عشقی هدر نمیرود. عشق هرگز هدر نمیرود. عشق زیادی در دنیا هست که میتونیم پخش کنیم و باید از عشق به عنوان قویترین نیروی روی کره زمین استفاده کنیم.»
کریستیان اشتوکر، صدراعظم اتریش، با استقبال از موفقیت نماینده کشورش در یوروویژن گفت: «جیجی در حال نگارش تاریخ موسیقی است.»
بئاته ماینل-رایزینگر، وزیر خارجه اتریش، نیز در پستی در ایکس نوشت: «جیجی عزیز، تو با صدای خودت اروپا را تحت تاثیر قرار دادی و نام اتریش را به مرکز توجه آوردی.»
سوئیس به دلیل پیروزی نموی، خواننده و رپر سوئیسی، در مسابقه سال گذشته در شهر مالمو سوئد، میزبان امسال شد.
حدود ۱۰۰ هزار نفر از هواداران موسیقی از سراسر اروپا و نقاط مختلف جهان به بازل سفر کردند تا در رویدادهای یوروویژن در این شهر شرکت کنند.
بازمانده حمله هفتم اکتبر برنده رتبه دوم یوروویژن
با وجود تاکید یوروویژن بر بیطرفی سیاسی، امسال نیز این رقابت با حاشیههایی همراه بود؛ از جمله به دلیل جنگ غزه. گروههای حامی فلسطین از اتحادیه پخش اروپا خواسته بودند که اسرائیل را از این رقابتها حذف کند.
با این حال، یووال رافائل، نماینده اسرائیل در این رقابتها که در حمله هفتم اکتبر ۲۰۲۳ در فستیوال موسیقی «نُوا» حضور داشت، رتبه دوم این رقابتها را به خود اختصاص داد.
حدود ۲۰۰ معترض شامگاه شنبه در بازل دست به تظاهرات زدند و دو معترض تلاش کردند در حین اجرای یووال رافائل خود را به روی صحنه برسانند، اما نیروهای امنیتی آنها را متوقف کردند.
پخشکننده عمومی اسپانیا، آرتیویای، نیز پیش از آغاز برنامه پیام تصویریای به نمایش گذاشت که در آن آمده بود: «وقتی پای حقوق بشر در میان است، سکوت جایز نیست. صلح و عدالت برای فلسطین.»
این فرد ۳۰ ساله نماینده یکی از بازیگران فیلم ژاپنی «چشمانداز کاملا نو» بود که عصر شنبه ۲۷ اردیبهشت در بلوار پرازدحام کروآزت در شهر کن، محل برگزاری جشنواره فیلم کن مجروح شد.
بر اساس اعلام برگزارکنندگان بخش مستقل «پانزده روز کارگردانان»، این مرد همچنان در بیمارستان بستری است و به دلیل آسیب به مهرههای ستون فقرات و بینی، تحت درمان تخصصی قرار خواهد گرفت.
نام فرد مجروح و بازیگری که نمایندگیاش را بر عهده دارد اعلام نشده است.
تیم رسانهای فیلم «چشمانداز کاملا نو» با بازی کودای کوروساکی، که جمعه برای نخستین بار نمایش داده شد، اعلام کرد که رویدادهای خبری و رسانهای خود را لغو کرده است.
پلیس برای اینکه مقامات بتوانند هرچه سریعتر درخت را جابجا کنند، بخشی از این مسیر ساحلی را مسدود کرد.
هریسون شیهان، فیلمساز آمریکایی، گفت که ابتدا تصور کرده است جمع شدن مردم در آن نقطه مربوط به حضور یک چهره مشهور بوده است.
او گفت: «فقط دو قدم جلوتر رفتم و دیدم مردی روی زمین افتاده و اطراف سرش پر از خون است.»
جشنواره فیلم کن که در سواحل جنوبی فرانسه برگزار میشود، هر ساله بین ۳۵ هزار تا ۴۰ هزار مهمان و شرکتکننده دارد.
هزاران نفر نیز برای دیدن سلبریتیها به محل فرش قرمز این جشنواره میآیند.
سایت حقوق بشری هرانا شنبه ۲۷ اردیبهشت به نقل از یک منبع نزدیک به خانواده این زندانی سیاسی نوشت: «جلالیان با بیماریهای چشمی، کلیوی و گوارشی مواجه است و با وجود گذشت حدود هفت ماه از انجام آزمایشها، نتایج پزشکی به او ارائه نشده است.»
این منبع آگاه با بیان اینکه جلالیان در این مدت به بیمارستان اعزام نشده است، افزود: «کارشکنی مسئولان باعث محرومیت او از رسیدگی پزشکی شده و این وضعیت، نگرانی خانوادهاش را نسبت به سلامت او افزایش داده است.»
این زندانی سیاسی کُرد حدود ۱۷ سال است که بدون حتی یک روز مرخصی در زندان به سر میبرد و طی این مدت، بارها از حق تماس تلفنی و دیدار با خانوادهاش محروم شده است.
بازداشت، شکنجه و جابهجایی پیدرپی
جلالیان هفتم اسفند ۱۳۸۶ بازداشت و در سال ۱۳۸۸ به اتهام «محاربه از طریق عضویت در گروه پژاک» از سوی دادگاه انقلاب به اعدام محکوم شد. این حکم در سال ۱۳۹۰ با یک درجه تخفیف به حبس ابد تبدیل شد.
جلالیان در این سالها بارها با رد اتهام خود تاکید کرده در زمان بازداشت به شیوههای مختلفی مانند شلاق زدن به کف پا، مشت به شکم، کوبیدن سر به دیوار و تهدید به تجاوز، مورد آزار و شکنجه قرار گرفته است.
او در دوران حبس خود با وجود مشکلات جسمی از جمله آسم، بیماری چشم و ناراحتی کلیه، بارها میان زندانهای خوی، قرچک ورامین، اوین، کرمان، دیزلآباد کرمانشاه و یزد جابهجا شده است.
پیش از این برخی نهادهای حقوق بشری شرح شکنجههای اعمالشده بر جلالیان برای گرفتن اعتراف اجباری را منتشر کردهاند.
اقدام نظاممند جمهوری اسلامی در محروم کردن زندانیان سیاسی از مراقبتهای پزشکی
۲۳ اردیبهشت همبندیهای مطلب احمدیان، زندانی محبوس در زندان اوین، با انتشار نامهای نسبت به وخامت وضعیت جسمی و محرومیت او از درمان اعتراض کردند و خواستار اجرای دستورات پزشکی قانونی و توقف اجرای حکم احمدیان شدند.
احمدرضا جلالی، مریم اکبری منفرد، عباس واحدیان شاهرودی، سیامک امینی و طاهر نقوی شماری دیگر از زندانیانی هستند که جمهوری اسلامی آنها را از مراقبتهای پزشکی محروم کرده است.
در سالهای گذشته گزارشهای متعددی درباره عدم رسیدگی پزشکی به زندانیان سیاسی در ایران و زیر پا گذاشته شدن حق دسترسی آنان به درمان مناسب از سوی مسئولان زندانها منتشر شده است.
زندانیان سیاسی زیادی طی سالهای اخیر جان خود را در دوران حبس از دست دادهاند و جمهوری اسلامی هیچ مسئولیتی در قبال مرگ آنها که بهدلیل اعمال فشار، شکنجه و ارائه ندادن خدمات پزشکی به وقوع پیوسته، نپذیرفته است.
سازمان دیدهبان حقوق بشر ۱۱ فروردین در بیانیهای هشدار داد جمهوری اسلامی از دیرباز سیاست محرومسازی زندانیان از حق درمان را، بهویژه در خصوص زندانیان سیاسی، در پیش گرفته تا آنها را «مجازات و وادار به سکوت» کند.
این سازمان از زینب جلالیان، فاطمه سپهری، راحله راحمیپور، مطلب احمدیان و وریشه مرادی بهعنوان شماری از زندانیان سیاسی یاد کرد که همچنان از دسترسی به مراقبتهای پزشکی کافی و بهموقع محروم هستند.
جهانگیر شنبه ۲۷ اردیبهشت اعلام کرد در حال حاضر در پرونده تتلو دو درخواست ثبت و در حال بررسی است و نتیجه تایید یا رد آنها متعاقبا اطلاعرسانی خواهد شد.
او از درخواست اولیه وکیل تتلو برای «لغو حکم اعدام» و «درخواست توبه» تتلو به عنوان درخواستهایی نام برد که ثبت شده و قرار است مورد بررسی قرار گیرند.
تتلو از سوی دستگاه قضایی جمهوری اسلامی به اتهام «سبالنبی» (توهین به پیامبر اسلام) به اعدام و به اتهام «تشویق به فساد و فحشا» به ۱۰ سال حبس محکوم شده است.
بیشتر بخوانید: بازداشت و ضرب و شتم هواداران تتلو در میدان آزادی تهران
مجید نقشی، یکی از وکیلان تتلو، ۲۳ اردیبهشت اعلام کرد: «درخواست ماده ۴۷۷ و خلاف شرع بودن رای صادره ثبت و دستور رسیدگی از سوی غلامحسین محسنی اژهای، رییس قوه قضاییه صادر شد.»
این وکیل دادگستری در گفتوگو با خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، درباره آخرین وضعیت پرونده موکلش گفت:«این فرآیند تنها یکبار انجام میشود و هنوز هیچ تصمیم قطعیای گرفته نشده است اما میتوان گفت که این یک گام رو به جلو در مسیر حقوقی پرونده محسوب میشود.»
سخنگوی قوه قضاییه در بخشی از صحبتهای خود با اشاره به اینکه تتلو ابتدا از سوی شعبه ۹ دادگاه کیفری یک تهران به اتهام «توهین به مقدسات» به پنج سال حبس محکوم شده بود، گفت این رای از سوی دادستانی تهران مورد اعتراض قرار گرفت و پس از نقض در دیوان عالی کشور، به شعبه شش دادگاه کیفری یک به عنوان شعبه همعرض ارسال شد.
جهانگیر با اشاره به اینکه این شعبه در نهایت حکم اعدام تتلو را به اتهام «سبالنبی» (توهین به پیامبر و مقدسات مسلمانان) صادر کرد، گفت: «این حکم مجددا مورد فرجامخواهی قرار گرفت و دیوان عالی کشور اخیرا آن را تایید کرد و برای اجرا به دادگاه اعلام شده است.
او پیش از این در ۲۷ فروردین اعلام کرد تتلو در یک پرونده از سوی دادگاه کیفری تهران به اعدام محکوم شده و در پرونده دیگر از سوی ایمان افشاری، رییس شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب به ۱۰ سال زندان محکوم شده و در حال تحمل حبس در زندان تهران بزرگ است.
نقشی و الهام رحیمیفر، دیگر وکیل مقصودلو، ۱۲ اسفند ۱۴۰۳ در نامهای خطاب به مراجع تقلید تاکید کردند موکلشان در مرحله بدوی از این اتهام تبرئه شده و در ادامه، حکم اعدام با «سختگیریهای فراقانونی» صادر شده است.
بازداشت تتلو
رسانهها در ایران آذر ۱۴۰۲ گزارش دادند تتلو که در ترکیه به علت شکایتهای خصوصی متعدد دستگیر شده بود، در مرز بازرگان به مقامهای جمهوری اسلامی تحویل داده شد.
تتلو چهار سال پیش نیز به درخواست نیروی انتظامی جمهوری اسلامی، به دست پلیس ترکیه بازداشت شد و مقامهای پلیس ایران گفتند کارهای انتقال او به کشور در حال انجام است اما یک هفته بعد آزاد شد.
احمد نوریان، سخنگوی وقت نیروی انتظامی، بهمن ۱۳۹۸ در مصاحبه با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: «به علت پروندهای قضایی که برای تتلو در ایران تشکیل شده بود، اعلان قرمز اینترپل برای این فرد اعلام و او در ترکیه بازداشت شد.»
در آن زمان، رسانههای ایران اتهام این خواننده را اهانت به شخصیتهای مذهبی شیعیان در یکی از کنسرتهایش اعلام کردند.
تتلو متولد سال ۱۳۶۶ در تهران است و کار هنری خود را در سال ۱۳۸۳ با انتشار آثارش در یک وبلاگ آغاز کرد.
