مطالب بیشتر
دیوید پرودو، سناتور پیشین جمهوریخواه و از نزدیکان دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، بهعنوان سفیر جدید این کشور در چین مامور بازسازی روابط حیاتی دو کشور شده است. این اتفاق در حالی رخ میدهد که واشینگتن و پکن پس از آتشبس تجاری اخیر، درگیر حل و فصل مسائل اقتصادی و امنیتی هستند.
خبرگزاری رویترز پنجشنبه ۲۵ اردیبهشت در گزارشی از ورود پرودو به پکن خبر داد و نوشت او قرار است جایگزین نیکلاس برنز، سفیر ایالات متحده در چین در دوران ریاستجمهوری جو بایدن، شود.
پرودو که با هدف بازسازی کانالهای ارتباطی میان دو کشور در بحبوحه تنشهای فزاینده اقتصادی و ژئوپولیتیکی به چین رفته، پیشتر در دیدار با ترامپ گفت: «میخواهم جهان بداند که من این مرد را شخصا میشناسم و خوشحالم که نماینده او در چین هستم.»
پس از توافق غافلگیرکننده آتشبس تجاری میان پکن و واشینگتن، اکنون نگاهها به عملکرد پرودو در چین دوخته شده است.
استیو دینز، سناتور جمهوریخواه، در همین رابطه گفت: «ترامپ، در حساسترین زمان، فرد درستی را برای این ماموریت انتخاب کرده است.»
تحلیلگران معتقدند که پرودو با تکیه بر رابطه نزدیکش با ترامپ میکوشد میان دو کشور اعتمادسازی کند و مسیر توافق تجاری را هموار سازد.
پیشتر در سوم اردیبهشت، اسکات بسنت، وزیر خزانهداری ایالات متحده، گفته بود سطح بالای تعرفههای تجاری میان آمریکا و چین در بلندمدت امکانپذیر نخواهد بود.
بیشتر بخوانید: جدال اقتصادی آمریکا و چین در خاورمیانه
منازعه آمریکا و چین بر سر فنتانیل
یکی از وظایف کلیدی پرودو، متقاعد کردن چین برای توقف ارسال ترکیبات پایه مواد مخدر به آمریکاست؛ موادی که در تولید فنتانیل مورد استفاده قرار میگیرند. این موضوع علت وضع ۲۰ درصد از تعرفههای باقیمانده آمریکا علیه چین به شمار میرود.
دینز در ادامه اظهارات خود اعلام کرد با پرودو درباره طرح پیشنهادی لیچیانگ، نخستوزیر چین، برای مقابله با این بحران گفتوگو کردهاند.
این طرح احتمالا میتواند محور مذاکرات آتی برای کاهش مرحلهای تعرفهها باشد.
نگاه پکن به پرودو: عملگراتر از پیشینیان
پرودو که در گذشته از حامیان جهانیسازی و برونسپاری تولید به آسیا بود، در دوره سناتوری خود به یکی از چهرههای منتقد چین تبدیل شد.
مقامات چینی امیدوارند پرودو با توجه به پیشینه تجاریاش، در رسیدگی به مسائل مشخصی چون تجارت، تبادل مردمی و دسترسی متقابل به بازارها، رویکردی عملگراتر و واقعبینانهتر از نیکلاس برنز در پیش گیرد.
وو شینبو، استاد دانشگاه فودان، در همین رابطه گفت برخلاف برنز که تمرکزش بر موضوعات «ایدئولوژیک مانند حقوق بشر» بود، پرودو میتواند نقش پل ارتباطی، اقتصادی و عملیاتی میان دو کشور را ایفا کند.
بیشتر بخوانید: چین ممنوعیت تحویل هواپیماهای بوئینگ را پس از توافق تجاری با آمریکا لغو کرد
از تجارت جهانی تا تقابل استراتژیک
پرودو در دهههای گذشته در شرکتهایی مانند «ریبوک»، «سارا لی»، «هاگر» و «دالر جنرال» مسئول گسترش تجارت در آسیا بود و از برونسپاری به چین دفاع میکرد.
اما در سالهای اخیر دیدگاه او نسبت به پکن تغییر کرده و اکنون در صف اول منتقدان سیاستهای اقتصادی و نظامی چین قرار دارد.
پرودو سال گذشته شی جینپینگ، رییسجمهوری چین، را «امپراتور مدرن» خواند و از قطع زنجیرههای تامین آمریکا از چین حمایت کرد. با این حال، در جلسه تایید صلاحیتش در سنا، او خواستار رویکردی «ظریف، فراجناحی و راهبردی» در قبال پکن شد.
یون سون، تحلیلگر مرکز استیمسون، با اشاره به آغاز به کار پرودو بهعنوان سفیر آمریکا در چین گفت: «هیچکس انتظار ندارد یک نفر جهان را تغییر دهد، اما داشتن یک ارتباطگیرنده موثر، همیشه مفید است.»
ترامپ پیشتر تعرفههای واردات از چین را به ۱۴۵ درصد افزایش داده و دلیل آن را «شیوههای تجاری غیرمنصفانه و ناتوانی پکن در مهار صادرات مواد شیمیایی مورد استفاده در تولید فنتانیل» عنوان کرده بود.
در سوی مقابل، چین نیز با وضع تعرفههای تلافیجویانه ۱۲۵ درصدی به این اقدام ترامپ واکنش نشان داده و تاکید کرده بود در برابر «امپریالیستها» و «قلدرها» تسلیم نخواهد شد.
دونالد ترامپ ساعتی پس از ورود به ابوظبی، از مسجد «شیخ زاید» بازدید کرد؛ بنایی باشکوه که میزبان بزرگترین فرش دستباف جهان بافتهشده به دست هنرمندان ایرانی است.
ترامپ تعطیلی نادر این مکان مذهبی و فرهنگی به مناسبت سفرش را «ادای احترام بزرگی به ایالات متحده» توصیف کرد.
در بخش داخلی مسجد، ترامپ از نمازخانه اصلی با تزیینات هندسی، ستونهای طلایی، چلچراغهای باشکوه و فرش عظیم دستباف بازدید کرد. این فرش که در سال ۲۰۰۷ میلادی بهعنوان بزرگترین فرش دستباف جهان در کتاب رکوردهای گینس ثبت شده، به دست هنرمندان ایرانی بافته شده و نمادی از هنر سنتی ایران در یکی از باشکوهترین بناهای مذهبی منطقه است.
ترامپ پس از مشاهده این فرش، در مرکز آن ایستاد و برای گرفتن عکس رسمی ژست گرفت.
ترامپ با اشاره به معماری و فضای مسجد گفت: «این یک فرهنگ شگفتانگیز است. به دوستانم افتخار میکنم. این اولین بار است که مسجد را برای یک روز کامل تعطیل کردهاند. این افتخاری برای ایالات متحده است، حتی بزرگتر از افتخاری که معمولا به یک کشور داده میشود.»
رییسجمهوری آمریکا همراه با مدیر مسجد، سرپرست اداره فرهنگ و دانش امارات و چند مقام دیگر از بخشهای مختلف این بنای باشکوه بازدید کرد.
حسین سلامی، فرماندهکل سپاه پاسداران، به سخنان اخیر دونالد ترامپ در سفر به عربستان سعودی، او را «قاتل» قاسم سلیمانی، فرمانده سابق سپاه قدس، خواند و افزود: «آقای رییسجمهور! ملت ایران دوستان و دشمنان خود را میشناسد و شما در کانون دشمنی ملت ایران قرار دارید.»
سلامی گفت که ترامپ «اخیرا یک عملیات روانی علیه ایران آغاز کرد که بر ملت ما یاس ایجاد کند.»
او رییسجمهور آمریکا را «قاتل» قاسم سلیمانی، فرمانده سابق سپاه قدس، خواند و افزود: «آقای رییسجمهور! ملت ایران دوستان و دشمنان خود را میشناسد و شما در کانون دشمنی ملت ایران قرار دارید.»
دونالد ترامپ با بیان اینکه «دههها بیتوجهی و سوء مدیریت در ایران، این کشور را در تاریکی فرو برده»، گفت: «در حالی که بلندترین آسمانخراشهای جهان در جده و دبی ساخته میشوند، ساختمانهای تاریخی تهران در حال فروپاشی و تبدیلشدن به آوار و خاک هستند.»
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، اعلام کرد جمهوری اسلامی «تا حدی» با شروط مورد نظر واشینگتن در مذاکرات هستهای موافقت کرده است. این اظهارنظر نشان میدهد بنبست طولانیمدت در گفتوگوهای ایران و آمریکا ممکن است بهزودی شکسته شود.
ترامپ پنجشنبه ۲۵ اردیبهشت در جریان سفر خود به قطر گفت: «ما به دستیابی به توافق بسیار نزدیک شدهایم. احتمالا امروز خبرهایی را دیدهاید مبنی بر اینکه ایران تا حدودی با شرایط مورد نظر موافقت کرده است. ما اجازه نخواهیم داد هیچگونه فعالیت هستهای در ایران صورت گیرد.»
ترامپ بار دیگر جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هستهای را خواسته اصلی دولت خود برشمرد و افزود: «آنها نباید سلاح هستهای داشته باشند. فقط همین. خیلی ساده است.»
اظهارات رییسجمهوری آمریکا در شرایطی مطرح میشوند که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ماه گذشته هشدار داد جمهوری اسلامی ذخایر کافی از اورانیوم غنیشده برای ساخت چندین کلاهک هستهای در اختیار دارد و میتواند ظرف چند ماه برای تولید سلاح اتمی اقدام کند.
تاکنون چهار دور از مذاکرات هستهای میان جمهوری اسلامی و آمریکا برگزار شده است.
ایراناینترنشنال ۱۸ اردیبهشت به نقل از منابع آگاه گزارش داد دو طرف بر سر موضوع ادامه غنیسازی در خاک ایران با یکدیگر اختلاف نظر دارند و این مساله ادامه گفتوگوها را تحتالشعاع قرار داده است.
بیشتر بخوانید: برلین: تروئیکای اروپایی در استانبول با ایران مذاکره نمیکند و تنها یک نشست خواهند داشت
ترامپ: در قبال تهران تنها دو راه باقی مانده است؛ دیپلماسی یا حمله نظامی
ترامپ در ادامه سخنان خود در دوحه مجددا تاکید کرد تنها دو گزینه در برابر حکومت ایران قرار دارد و پرونده هستهای تهران یا از مسیر دیپلماتیک یا از طریق اقدام نظامی حل خواهد شد.
او افزود ترجیح میدهد مسائل با ایران از طریق دیپلماسی حل و فصل شود: «یک راهحل بسیار بسیار خوب وجود دارد و یک راهحل خشن با خشونتی که مردم تاکنون مشابه آن را ندیدهاند. من تمایلی به انتخاب گزینه دوم ندارم، هرچند برخیها - و در واقع بسیاری - خواهان آن هستند. اما من نمیخواهم آن مسیر را بروم.»
برخی گزارشها حاکی از آن هستند که مقامهای جمهوری اسلامی با اعمال محدودیتهای چشمگیر بر برنامه هستهای تهران موافقت کردهاند.
علی شمخانی، مشاور ارشد علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، ۲۴ اردیبهشت در مصاحبه با شبکه خبری انبیسینیوز اعلام کرد تهران آماده است در صورت لغو تحریمهای اقتصادی از سوی آمریکا، غنیسازی اورانیوم در سطوح تسلیحاتی را متوقف کند، میزان ذخایر خود را کاهش دهد و بازرسیهای بینالمللی را بپذیرد.
وقتی از شمخانی پرسیده شد که آیا جمهوری اسلامی آماده است بیدرنگ چنین توافقی را بپذیرد، او پاسخ داد: «بله.»
شمخانی با اشاره به امکان بهبود روابط میان تهران و واشینگتن افزود: «هنوز این فرصت وجود دارد. اگر آمریکاییها به گفتههای خود عمل کنند، قطعا میتوان روابط بهتری داشت.»
در تحولی دیگر، ترامپ مصاحبه علی شمخانی با شبکه انبیسی درباره آمادگی جمهوری اسلامی برای «صرف نظر از اورانیوم با غنای بالا» را در شبکه اجتماعی خود، تروت سوشال، بازنشر کرد.
روابط دیپلماتیک ایران و آمریکا از سال ۱۳۵۸ قطع شده و تنشها میان دو کشور طی دهههای گذشته ادامه داشته است.
بیشتر بخوانید: تحریم تازه آمریکا علیه شبکه تامین مواد حیاتی موشکهای بالیستیک جمهوری اسلامی
ترامپ: میخواهیم ایران موفق باشد و پیشرفت کند
ترامپ در ضیافت شام رسمی تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، ابراز امیدواری کرد مشکلات با جمهوری اسلامی بهصورت مسالمتآمیز حل و فصل شود: «ما میخواهیم ایران موفق باشد، پیشرفت کند و بهخوبی عمل کند. ما میخواهیم این مساله با صلح پایان یابد، نه به شکلی وحشتناک.»
او گفت دولتش در حال پیشبرد «مذاکراتی بسیار جدی با ایران برای دستیابی به صلحی پایدار و بلندمدت» است و بهصورت تلویحی نقش خود را در این فرایند، میانهرو توصیف کرد.
رییسجمهوری ایالات متحده افزود: «بهنوعی میتوان گفت که من [برای ایران] دوست خوبی هستم، چون خیلیها ترجیح میدهند که من مسیر بسیار سختگیرانهتری را در پیش بگیرم.»
پایگاه خبری اکسیوس ۲۵ اردیبهشت به نقل از یک مقام آمریکایی و دو منبع آگاه گزارش داد دولت ترامپ در جریان دور چهارم مذاکرات هستهای در عمان، پیشنهادی رسمی برای توافق با جمهوری اسلامی ارائه کرده است.
ویدیوی منتشرشده، رقص موی دختران را در امارات متحده عربی برای استقبال از دونالد ترامپ در سفر به این کشور نشان میدهد.
ترامپ در ادامه سفر خود به خاورمیانه، از قطر وارد امارات شده است.
