مطالب بیشتر
قیمت بیتکوین دوشنبه اول بهمن به بیش از ۱۰۹ هزار دلار رسید. ترامپ قول داده است یک «رییسجمهور رمز ارز» باشد و احتمالا در روز اول فعالیت خود، دستورات اجرایی با هدف ترویج پذیرش گسترده داراییهای دیجیتال را صادر میکند.
ملانیا ترامپ نیز یکشنبه ارز دیجیتال خود با نام «ملانیا» را در یک پست در شبکههای اجتماعی معرفی کرد. این اقدام باعث کاهش ارزش ارز دیجیتال ترامپ شد که دو روز قبل معرفی شده بود.
مراسم تحلیف ترامپ بر روی بازارهای اروپایی نیز تاثیر گذاشته و سهام اروپایی، دوشنبه با حمایت بانکها و سهام فنآوری افزایش یافت.
همزمان مقامات چین امیدوارند که روی کار آمدن ترامپ باعث کاهش «جنگ تجاری» بین دو کشور شود؛ هر چند ترامپ در کارزار انتخاباتی خود بارها اعلام کرد تعرفههای سنگینی روی کالاهای وارداتی چین اعمال میکند.
حضور سران خارجی در مراسم تحلیف برای نخستین بار
یکی از سنتشکنیهای جسورانه ترامپ، دعوت از شی جین پینگ، رییسجمهوری چین، برای شرکت در مراسم تحلیف بود که بسیاری از آن با عنوان «نمادی از رویکردهای غیرمتعارف او در سیاست خارجی» یاد کردند.
با این حال هان ژنگ، معاون رییسجمهوری چین، در این مراسم شرکت میکند.
هان ژنگ در دیدار با جیدی ونس، معاون اول ترامپ و ایلان ماسک، مالک شبکه اجتماعی ایکس و نزدیک به ترامپ، ابراز امیدواری کرد شرکتهای آمریکایی در چین ریشه دوانده و به ثبات روابط دوجانبه کمک کنند.
همچنین برای نخستین بار در تاریخ آمریکا تعدادی از سران خارجی از جمله جورجیا ملونی، نخستوزیر ایتالیا و خاویر میلی، رییسجمهوری آرژانتین، در مراسم تحلیف شرکت میکنند.
این دعوت با سنتهای برگزاری این مراسم آمریکایی مغایرت دارد زیرا طبق قاعده، هیچ یک از سران دولتهای خارجی در تحلیف شرکت نمیکنند و معمولا دیپلماتهای ردههای پایینتر، نماینده کشورهای خود در این مراسم هستند.
فرمانهای اجرایی ترامپ در روز اول
نزدیکان ترامپ خبر دادهاند او در اولین روز ریاستجمهوری خود بیش از ۱۰۰ فرمان اجرایی از جمله درباره بازداشت مهاجران غیرقانونی و از سرگیری ساخت دیوار مرزی با مکزیک صادر خواهد کرد.
وضع تعرفه ۲۵ درصدی برای واردات از مکزیک و کانادا، دیگر فرمان اجرایی مهم در روز اول است.
ترامپ همچنین قصد دارد اعطای تابعیت خودکار را به کودکانی که در آمریکا به دنیا میآیند، لغو کند.
بر اساس گزارشها، عفو افرادی که پس از شکست ترامپ در سال ۲۰۲۰ به کنگره هجوم بردند، دیگر فرمانی است که ترامپ صادر خواهد کرد.
یکی از فرمانهای اجرایی ترامپ احتمالا مربوط به اخراج افراد تراجنسیتی از ارتش خواهد بود.
او همچنین دستور جو بایدن برای برقی شدن نیمی از خودروهای آمریکا تا سال ۲۰۳۰ را لغو خواهد کرد.
افزایش تولید نفت در آمریکا نیز یکی از دستورات احتمالی ترامپ است.
مبهم بودن فرمانهای ترامپ درباره تحریمها
هنوز جزییاتی درباره دستورهای احتمالی ترامپ درباره موضوعات مرتبط با جمهوری اسلامی منتشر نشده است.
او کمتر از یک روز پیش از مراسم تحلیف خود به عنوان رییسجمهوری جدید آمریکا گفت که در دوره قبلی ریاستجمهوریاش، حکومت ایران «کاملا ورشکسته» شده بود و هیچ پولی برای دادن به حماس و حزبالله نداشت.
پیش از این، افراد و مقامهای نزدیک ترامپ از احتمال بازگشت سیاست فشار حداکثری واشینگتن به تهران سخن گفتهاند و احتمال حمله نظامی به سایتهای اتمی جمهوری اسلامی مطرح شده است.
لیندسی گراهام، سناتور آمریکایی، یکشنبه ۳۰ دی در مصاحبه با شبکه سیبیاس نیوز ابراز امیدواری کرد که اسرائیل با حمایت آمریکا به تاسیسات اتمی ایران حمله کند و افزود: «اگر این کار را نکنیم، اشتباهی تاریخی خواهد بود.»
او گفت که جمهوری اسلامی در موقعیت ضعیفی قرار دارد و ترامپ باید از این فرصت استفاده و برنامه هستهای حکومت ایران را نابود کند.
همزمان، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، ابراز امیدواری کرد که دولت ترامپ سیاستهای «واقعگرایانه و مبتنی بر حقوق بینالملل» داشته باشد.
مراسم تحلیف ترامپ و تولد مارتین لوتر کینگ
مراسم تحلیف ترامپ دوشنبه ۲۰ ژانویه ۲۰۲۵ میلادی است که با تعطیل رسمی سراسری فدرال آمریکا به مناسبت سالروز تولد مارتین لوتر کینگ، رهبر جنبش مدنی آمریکا، همزمان شده است.
این سومین باری است که مراسم تحلیف ریاستجمهوری با این مناسبت همزمان میشود.
مراسم تحلیف بهطور خلاصه شامل رژه به سوی کنگره، مراسم سوگند رییسجمهوری و معاون او، سخنرانی تحلیف از سوی رییسجمهوری، مراسم خداحافظی افتخاری رییسجمهوری سابق و همسرش، مراسم امضا، ناهار، رژه و جشنهای پایانی است.
طبق سنتها، ترامپ بهعنوان رییسجمهوری منتخب و معاون او، دی جی ونس به کاخ سفید میروند و در یک دیدار کوتاه شرکت میکنند.
ترامپ هشت سال پیش و در دور اول ریاستجمهوری خود، سوگندش را با استفاده از دو انجیل ادا کرد که یکی از این انجیلها متعلق به ابراهام لینکلن، رییسجمهوری پیشین آمریکا و دیگری هدیهای بود که ترامپ از مادر خود گرفته بود.
انجیل لینکلن اهمیت تاریخی زیادی دارد و پیشتر، از آن در مراسم تحلیف باراک اوباما نیز استفاده شده بود.
برخی آمریکاییها پیشبینی کردهاند که ترامپ اینبار هم احتمالا با استفاده از دو انجیل سوگند خواهد خورد.
پس از ادای سوگند، ترامپ نخستین سخنرانی رسمی خود را ارائه میدهد که به «نطق تحلیف» معروف است.
جو بایدن، رییسجمهوری ۸۲ ساله آمریکا، امروز در آخرین اقدام رسمی خود به عنوان رییسجمهوری، در مراسم تحلیف جانشینش شرکت خواهد کرد.
بایدن پس از ترک واشینگتن، دوران خدمت عمومی خود را پایان میدهد و پس از سفری به کالیفرنیا، به دلاور، ایالت زادگاهش باز خواهد گشت تا دوران بازنشستگی خود را آغاز کند.
حضور میلیاردرها در مراسم تحلیف
قرار است شماری از میلیاردرهای آمریکایی با هدف تقویت روابط خود با ترامپ، در مراسم تحلیف او شرکت کنند.
مجموع مبلغ جمعآوری شده برای کمیتهای که جشنهای تحلیف ترامپ را تامین مالی میکند دستکم ۲۰۰ میلیون دلار است. این رقم از رکورد ۱۰۷ میلیون دلاری که برای مراسم تحلیف او در سال ۲۰۱۷ جمعآوری شده بود، فراتر رفته است.
پس از انتشار گزارشها درباره کمکهای یک میلیون دلاری شرکتهای بزرگ فنآوری به مراسم تحلیف ترامپ، وبسایت اکسیوس شنبه ۱۵ دی به نقل از منابع آگاه گزارش داد تیم کوک، مدیرعامل اپل، شخصا یک میلیون دلار به مراسم تحلیف رییسجمهوری منتخب آمریکا اهدا میکند.
سم آلتمن، مدیرعامل اوپن ایآی و مارک زاکربرگ، مدیرعامل متا و شرکت مادر فیسبوک و اینستاگرام، هر کدام یک میلیون دلار به مراسم تحلیف ترامپ کمک کردند.
جف بزوس، مدیرعامل آمازون نیز پیشنهاد پخش مراسم تحلیف را از طریق آمازون پرایم داد که این اقدام معادل یک کمک غیرنقدی به ارزش یک میلیون دلار خواهد بود.
شرکت اوبر و مدیرعامل آن، دارا خسروشاهی، هر کدام موافقت کردند یک میلیون دلار به مراسم تحلیف کمک کنند.
شرکت خودروسازی فورد و جنرال موتورز هم اعلام کردند هر کدام یک میلیون دلار به این مراسم کمک مالی خواهند کرد و ناوگانی از خودروها را برای مراسم تحلیف فراهم خواهند ساخت.
این مبالغ اهدایی قابل توجه، بیانگر تلاش صاحبان شرکتها و صنایع برای جلب نظر ترامپ است.
برخی مدیران فنآوری در گذشته با ترامپ دچار اختلاف شده بودند و به نظر میرسد امیدوارند با این کمکها، فشارهای نظارتی بر شرکتهایشان را در دولت جدید کاهش دهند.
ریپل، شرکت فنآوری مالی فعال در حوزه ارز، پنج میلیون دلار و پلتفرم تجارت ارزهای دیجیتال رابینهود نیز دو میلیون دلار به این مراسم اهدا کردهاند.
اهدای کمکهای مالی به میزان دستکم یک میلیون دلار، دسترسی به «مزایای ویژه» در جریان جشنهای چند روزه تحلیف ترامپ را فراهم میکند که از جمله آنها، «مهمانی شام صمیمانه» با ترامپ و معاون او، ونس است.
مهمانیهایی که البته نه به شکل خصوصی بلکه معمولا با حضور تعداد زیادی از مهمانان برگزار خواهند شد.
مستند شش قسمتی «نصرت کریمی؛ هنرمند بودن در ایران» که بهصورت آنلاین و رایگان در یوتیوب منتشر شده، روایتی است از تاریخ هنرهای نمایشی در ایران و حتی بیشتر از آن، داستانیست از آنچه بر ایران در قرن اخیر رفته است.
این مستند به تهیهکنندگی و کارگردانی بابک کریمی، روحالله انصاری و مهرداد اسکویی ساخته شده و زندگی نصرت کریمی را از زبان خود او و با همراهی خانواده، دوستان، آشنایان و همکاران روایت میکند.
نصرت کریمی هنرمندیست که نه تنها تاثیری عمیق بر سینمای ایران گذاشت بلکه میتوان او را پدر انیمیشن و فیلم و تئاتر عروسکی در ایران خواند. مردی که از نخستین نسل تحصیلکردگان سینما و سینمای متحرک در خارج از کشور بود و تقریبا تمام بزرگان امروز سینما و تئاتر عروسکی ایران، شاگردان مستقیم یا با واسطه او هستند.
جدای از این، نصرت کریمی از نخستین کسانیست که سینمای نئورئالیستی را در ایران بهروی پرده بود که نسل بعدی سینماگران ایرانی از او الهام گرفتند.
با این حال نصرت کریمی تمام اینها هست و هیچ کدام از اینها نیست.
از تئاتر سعدی و نوشین تا باغی در کن تهران
سفر این مستند شش قسمتی از تئاتر سعدی و عبدالحسین نوشین شروع میشود و در باغی در کن در تهران به پایان میرسد. از مردی جوان و خوشقیافه و فرنگیمآب با سبیل قیطانی تا پیرمردی سپیدمو با کلاه بره که بهزحمت با عصا راه میرود. در تمام این مسیر که بیش از هفتدهه طول کشیده، شما مردی را میبینید که عاشق سینما و تئاتر است و گوشت و پوستش با نمایش و هنر نمایشی درهم آمیخته.
جایی از فیلم، وقتی نصرت کریمی رو به دوربین ساکت نشسته، مهرداد اسکویی از او میپرسد: «خسته شدید؟ از صبح یککله دارید حرف میزنید ....»
و نصرت کریمی پاسخ میدهد: «من تو فیلمبرداری خسته نمیشم ... سینما رو دوست دارم ....»
این جمله، عصاره زندگی هنری نصرت کریمی است؛ آنچه جمهوری اسلامی پس از انقلاب از او ربود.
آرشیوی بینظیر در خدمت مستندسازان
سازندگان مستند «نصرت کریمی؛ هنرمند بودن در ایران»، آرشیوهایی بینظیر را در اختیار داشتهاند.
نصرت کریمی به گواه آنچه میبینیم، وسواسی خاص در نگهداری عکسها، پروندهها، نامهها، فیلمها، کتابها و تمام آنچه به کارش مربوط بوده، داشته است. این آرشیو که با کمک دوستان و آشنایان نصرت کریمی غنیتر هم شده، سرمایهایست که تهیهکنندگان فیلم بهخوبی از آن سود بردهاند.
تقریبا هرچه گفته میشود، مستند به تصویر یا نامه یا فیلمی از کریمی است.
یکی از جالبترین این پروندهها، فیلمنامههای دکوپاژشدهای است که نشان میدهد او تا چه حد سینما را با روش علمی بلد بوده و چقدر در کاری که انجام میداده وسواس داشته است.
سینمای انتقادی
نصرت کریمی احتمالا انتقادیترین فیلمهای سینمای ایران پیش از انقلاب را در دهه ۵۰ خورشیدی ساخته است.
فیلمهای بلند او جدا از ساختار درست سینمایی، هر کدام به یکی از مشکلات اجتماعی ایران میپردازند.
فیلم «درشکهچی» محصول ۱۳۵۰ با شکستن قواعد حاکم بر فیلمفارسی، نوعی جدید از سینما را عرضه کرد که تا پیش از آن در ایران سابقه نداشت. فیلمی درباره مردم و فیلمبرداری شده در محیط طبیعی.
«محلل»، ساختهشده در ۱۳۵۰، فیلمی است که باعث شد کریمی با پیروزی انقلاب بازداشت شود و تا آستانه اعدام برود. نقبیست با زبان کمدی به نفوذ سنتهای خرافی اسلامی در جامعه و نقدی نیشدار به طبقه مذهبی و آخوندها و کسانی که با سوار شدن بر سنت، جامعه را آزار میدهند.
این فیلم با نقد تند مرتضی مطهری، روحانی متعصب نزدیک به روحالله خمینی همراه شد و همین نقد، پایه پروندهسازیهای بعدی برای کریمی بود.
فیلم «خانه خراب»، محصول ۱۳۵۴ حتی نقدی گزندهتر به آن چیزی است که موجب انقلاب در ایران شد: اقتصاد افسارگسیخته نفتی، گرانی و نسبت میان سنت و مدرنیته در جامعهای که نمیداند کجای این دوگانه ایستاده است. فیلمی پیشگویانه که وقوع انقلاب و از هم گسیختگی جامعه را پیشبینی میکند.
انقلاب ۵۷ و سرنوشت نصرت کریمی
نصرت کریمی در دوران اوج کاری خود بود که انقلاب شد. به زندان افتاد. حکم قطع دست راست و اعدام برایش صادر شد و خوششانس بود که احکامش اجرا نشدند. با اینحال تا زمانی که زنده بود اجازه فعالیت سینمایی و نمایشی نیافت.
پس از انقلاب، غرق در بیکاری، جلوههایی دیگر از هنر خلاقانهاش بروز کردند. از آن جمله، شروع به پرورش کاکتوس در حیاط خانهاش کرد. کاکتوسهایی پیوندی که هر کدام خود مجسمهای طبیعی بودند.
در مقطعی کوتاه برای تدریس تئاتر عروسکی به دانشگاه بازگشت اما پس از سه ترم از دانشگاه اخراج شد.
در دهه ۷۰، بدون نام، تیزرهای عروسکی برای شرکت گاز و اداره آلودگی هوا تولید کرد که بهسرعت در جامعه مورد توجه قرار گرفت و عروسکهایش به شخصیتهایی محبوب تبدیل شدند؛ گرچه آن هم کاری موقتی بود.
دست آخر نصرت کریمی ماند و صورتکهایش. مجسمههایی کوچک، ساختهشده از موم و گِل و سفال.
نصرت کریمی هرچه از سینما، تئاتر و بازیگری آموخته بود روی این صورتکها پیاده کرد و این صورتهای گلی کوچک، تبدیل به نمادی از ناتوانی سرکوب جمهوری اسلامی شدند.
در یکی از سکانسهای مستند، احتمالا ضبط شده در اواسط دهه ۷۰، نصرت کریمی همچنان امیدوارانه از امکان کار کردنش میگوید. از اینکه دعوت شده تا عنوانهای کتاب درسی را تهیه کند. این تصویر امیدوارانه بلافاصله با بریدههای روزنامه و نامههایی از مخالفت با او و حذفش همراه میشود که نشان میدهد این امیدواریهایی که از سر صداقت، کودکانه مینمایند، تا چه حد خیالی بودهاند.
نصرت کریمی پس از انقلاب فقط یک فیلم عروسکی با نام «مهمان ناخوانده» در سال ۱۳۶۴ برای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ساخت که خودش در فیلم میگوید قرار نبود ساخته شود.
این فیلم بدون نام کریمی و با عنوان «کار گروهی» روی پرده رفت.
ردپای این فیلم که از روی یک نمایش صحنهای ساخته شد را میتوان به وضوح در آثار عروسکی بعدی تلویزیونی در ایران دید که امروز تبدیل به حافظه جمعی ایرانیان شدهاند.
او وقتی انقلاب شد ۵۰ ساله بود و همچنان میتوانست چند فیلم دیگر بسازد و اگر اجازه کار مییافت احتمالا به مهمترین فیلمساز اجتماعی ایران تبدیل میشد.
اما چشمه جوشان خلاقیت نصرت کریمی گرچه در قفس تنگنظری حاکمان جمهوری اسلامی اسیر شده بود، از حرکت نایستاد. این خلاقیت خودش را در صورتکهای گلی، در عروسکهای تبلیغاتی، در کتابهایی که نوشت و فراتر از این، در زیست هنرمندانهاش نشان داد.
آنچه نصرت کریمی برای عموم مردم ساخت یا بازی کرد بین سالهای ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۵ و تا زمان پخش سریال «داییجان ناپلئون» بود.
کریمی در همین مدت کوتاه چنان تاثیر عمیقی از خود بر جای گذاشت که امروز پس از نیمقرن، اکثریت مردم او را میشناسند بدون آنکه بدانند چه دورهای طولانی را در شاخههای مختلف هنرهای نمایشی از گریم گرفته تا طراحی دکور، لباس، تولید انیمیشن و فیلمهای عروسکی و نوشتن فیلمنامه و فیلمسازی، طی کرده است.
تابآوری زیر سرکوب
نصرت کریمی از قربانیان بزرگ جمهوری اسلامی در میان هنرمندان بود. مردی که با سینما و هنرهای نمایشی زندگی میکرد.
مستند نصرت کریمی با تصاویری از دوستیها و یادبودها تمام میشود.
یکی از زیباترین این تصاویر عکسی است که احمد شاملو را روی صندلی چرخدار نشان میدهد در حالیکه نصرت کریمی سپیدمو در آن سوی اتاق با لبخندی بر لب میرقصد. تصویری نمادین از دو مردی که هر دو نابغه بودند و هر دو زیر سرکوب جمهوری اسلامی تاب آوردند.
آناتولی ویکتوروف، سفیر روسیه در اسرائیل، آزادی سه زن گروگان را تبریک گفت و ابراز امیدواری کرد که ساشا تروفانوف، گروگان روسی-اسرائیلی نیز به زودی آزاد شود.
تروفانوف در حمله هفت اکتبر همراه با مادر، مادربزرگ و دوستدخترش ربوده شد و پدرش به قتل رسید.
مادر او یلنا، مادربزرگش ایرنا و دوست دخترش ساپیر در چارچوب آتشبس ماه نوامبر ۲۰۲۳ آزاد شدند.
تروفانوف در فهرست ۳۳ گروگانی قرار دارد که قرار است در مرحله اول آتشبس طی شش هفته آینده آزاد شوند.
ویکتوروف گفت روسیه مدتهاست از آزادی فوری تمامی گروگانها حمایت کرده و در همکاری با طرفهای مرتبط در منطقه، تلاشهای هدفمندی را برای حل این مساله فوری انسانی انجام داده است.
او افزود: «ما صمیمانه برای دخترانی که به خانه بازگشتهاند و همچنین برای خانوادهها و عزیزانشان خوشحالیم. برایشان بهبودی سریع و بازگشت به یک زندگی کامل را آرزو داریم.»
