بردلی شرمن، عضو دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا، گفت جمهوری اسلامی توماج صالحی را به دلیل اعتراض، به مرگ محکوم کرده، اما توماج نماینده «مقابله با شرارت و فساد رژیم» است، و این نماد هرگز نمیمیرد.
معاون نماینده ویژه آمریکا در امور ایران گفت بسته امنیتی مصوب آمریکا که چند تحریم علیه جمهوری اسلامی را نیز شامل میشود، صدای مردم ایران را منعکس میکند و همانطور که بایدن میگوید این پیام را به جهان میدهد که واشینگتن قاطعانه در حمایت از آزادی و دموکراسی و علیه ظلم ایستاده است.
یک قاضی پرو حکم ۱۸ ماه بازداشت پیشگیرانه مجید عزیزی، عضو احتمالی نیروی قدس سپاه پاسداران، و دو همدست پرویی او را صادر کرد. این سه نفر به اتهام تلاش برای کشتن دو اسرائیلی ساکن پرو بازداشت شده بودند.
این حکم را قاضی میگل کوودو روز سه شنبه، چهارم اردیبهشت صادر کرد، اما خبر آن روز چهارشنبه منتشر شد.
قاضی، روز سه شنبه چهارم اردیبهشت، انگیزه توطئه ناموفق قتل دو شهروند اسرائیلی را نامشخص دانست، اما پلیس و دادستان پرو گفتهاند که مجید عزیزی ایرانی میتواند یکی از اعضای نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است.
به گفته رییس پلیس پرو، مجید عزیزی دارای ملیت پرویی از طریق ازدواج است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس که این خبر را مخابره کرده، افزوده که بهطور مستقل نتوانست تایید کند که عزیزی عضو نیروی قدس است یا خیر. مقامهای جمهوری اسلامی نیز در این مورد اظهار نظری نکردهاند.
وزارت کشور پرو، روز جمعه ۱۸ اسفند ۱۴۰۲ با انتشار بیانیهای اعلام کرد که مجید عزیزی، ایرانی دستگیر شده در این کشور، عضو نیروی قدس سپاه پاسداران است که قصد انجام حملهای تروریستی به یک شهروند اسرائیلی را داشت.
ویکتور تورس، وزیر کشور پرو، نیز در همان زمان با قدردانی از پلیس این کشور گفت دستگیری یک عضو نیروی قدس سپاه پاسداران و یک همدست پرویی او، این عملیات تروریستی را خنثی کرد.
پس از دستگیری عزیزی، سفارت اسرائیل در لیما نیز در یک بیانیه مطبوعاتی از پلیس و دفتر دادستانی پرو به دلیل «خنثی کردن طرح حمله جمهوری اسلامی علیه یک شهروند اسرائیلی» تشکر کرد.
دادستانهای پرو نیز بعدا گفتند که تصاویر، پیامها و اسنادی پیدا شد که نشان میدهد عزیزی در ماه مارس با والتر لوژا و آنجلو تروسیوس، دو شهروند پرویی برای برنامهریزی قتل شاچار ملکای اسرائیلی تماس گرفته است.
ملکا که زنده است، در شبکه های اجتماعی گفته است که بیش از پنج سال است که بهعنوان راهنمای تور و درمانگر با گیاهان سنتی در کوسکو، پایتخت باستانی اینکاها کار میکند.
شهروند اسرائیلی دیگری که گفته میشود این سه نفر قصد کشتن او را نیز داشتند، گیلاد دوچونی بود که در سال ۲۰۰۶ با برادر دوقلوی خود کافهای در کوسکو افتتاح کرد.
به گفته قاضی، تا حد بسیار زیادی تایید شده است که عزیزی با پروییها برای کشتن اسرائیلیها توطئه کرده است. پلیس اطلاعاتی در مورد مالکا و دوچوونی در خانه عزیزی در لیما پیدا کرد. یکی از پروییهای دستگیر شده، تروسیوس، محکوم به قتل و دزدیهای بزرگ است.
وکیل مدافع مجید عزیزی تمامی اتهامهای وارده به او را رد کرده و گفته است که موکلش از عارضه قلبی جدی رنج می برد.
مقامات پرو می گویند عزیزی در سوم مارس وارد لیما شد و سرویس امنیتی در مورد او باخبر شد.
رییس پلیس پرو، اسکار آریولا، روز جمعه ۱۸ اسفند، در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت که این دستگیریها پس از تحقیقات با هماهنگی آژانسهای اطلاعاتی بینالمللی انجام شد.
او افزود این آژانسها اطلاعات «حساس» در مورد یک شهروند ایرانی را که در ابتدای ماه مارس وارد پرو شده بود، در اختیار این کشور گذاشتند.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، در دیدار با رهبران حزب کمونیست چین در شانگهای گفت ایالاتمتحده و چین در برابر جهان وظیفه دارند اختلافهای خود را «مسئولانه» مدیریت کنند.
دیدهبان حقوق بشردر بیانیهایروند حقوقی پرونده توماج صالحی و حکم اعدام او را نقض فاحش آزادیهای بنیادین و حق دادرسی عادلانه خواند و بر مخالفت خود با مجازات اعدام تاکید کرد.
دیدهبان حقوق بشر گفت از زمان آغاز سرکوب اعتراضات، مقامهای قضایی جمهوری اسلامی استفاده از «اتهامهای مبهم» مرتبط با امنیت ملی را که مجازات اعدام در پی دارد، به طرز چشمگیری افزایش دادهاند.
تارا سپهریفر، پژوهشگر ارشد دیدهبان حقوق بشر، حکم اعدام توماج صالحی را آخرین نمونه از «سیستم قضایی بیرحم» جمهوری اسلامی خواند و خواستار آزادی فوری او شد.
سپهریفر گفت: «قاضیهای دادگاههای انقلاب طوری عمل میکنند که نشان دهند قادرند حقوق اولیه شهروندان را نقض کنند و هر گونه سیستم حمایتی حقوقی را به تمسخر بگیرند.»
صدور حکم اعدام برای توماج صالحی، رپر مخالف جمهوری اسلامی، واکنش گستردهای را در ایران و جهان در پی داشته و بسیاری از چهرههای سیاسی، مدنی و هنری خواستار لغو این حکم شدهاند. در همین حال اعلام شده است که روزهای شنبه و یکشنبه تظاهرات اعتراضی در شهرهای مختلف جهان برگزار میشود.
بر اساس گزارشهای رسیده به ایراناینترنشنال، مردم در برخی از شهرهای ایران با شعار دادن، پخش موسیقی و صدای توماج صالحی و نوشتن نام او بر دیوارها، اعتراض خود به حکم اعدام این هنرمند را نشان دادند.
در شامگاه چهارشنبه، هشتگ #توماج_صالحی در شبکه اجتماعی ایکس نیز ترند شد.
امیر رئیسیان فیروزآباد، وکیل توماج صالحی، روز چهارشنبه پنجم اردیبهشت، از محکوم شدن این خواننده زندانی به اعدام خبر داد.
رئیسیان به روزنامه شرق گفت: «شعبه یک دادگاه انقلاب اصفهان در اقدامی که در نوع خود بیسابقه است، حکم دیوان عالی کشور درباره پرونده سال ۱۴۰۱ توماج صالحی را اجرایی نکرد و با "ارشادی" خواندن این حکم و تاکید بر استقلال دادگاه بدوی، توماج صالحی را به اتهام افساد فی الارض، به اشد مجازات یعنی اعدام محکوم کرد.»
حامد اسماعیلیون، از چهرههای مخالف جمهوری اسلامی، در واکنش به صدور حکم اعدام برای توماج صالحی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «اعدام و کشتار و خشونت، آخرین ابزار جمهوری اسلامی است حکومتی که به کشتن امید آمده،حکومتی که میخواهد نتوانستن را به مردم القا کند غافل از اینکه خودش در رویارویی با خشم مردم قافیه را باخته است.»
او افزود: «توماج عزیز نمادی از مبارزه قهرمانانه مردم ایران است. او تنها نیست و حکومت اسلامی در مقابل او نیز تسلیم خواهد شد.»
اسماعیلیون همچنین اعلام کرد که در اعتراض به حکم بیرحمانه توماج صالحی و در همبستگی با زنان ایران، در روزهای شنبه و یکشنبه این هفته راهپیماییها و تجمعهای متعددی در سراسر جهان برگزار خواهد شد و اطلاعات این تجمعها در شهرهای مختلف به زودی منتشر میشود.
نرگس محمدی، فعال حقوق بشر زندانی در پیامی درباره صدور حکم اعدام برای صالحی اعلام نوشت: «حکومت دینی استبدادی آگاه باشد، با صدور احکام ظالمانه و انتقامجویانه علیه فرزندان سربلند ایران چون توماج صالحی و جنگ با زنان، طغیان خشم و ظلمستیزی مردم ایران را خواهد دید»
محمدی در این پیام که در اینستاگرام او منتشر شده، با بیان اینکه توماج صدای رسای جنبش زن، زندگی، آزادی و موسیقی متن آن و اعدامش، اعدام جنبش زنده ماست، تاکید کرد که برای زنده ماندن جنبش که زندگی ماست به پاخیزیم.
مسیح علینژاد، روزنامهنگار و فعال سیاسی، نیز در واکنش به صدور حکم اعدام توماج صالحی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «قبل از اینکه خیلی دیر شود باید اقدام کنیم. حکومت ایران میخواهد او را به جرم اینکه صدای مردم بیصدا است اعدام کند.»
شاهزاده رضا پهلوی نیز درباره صدور حکم اعدام برای توماج صالحی نوشت: «جمهوری اسلامی از آغاز با هنرمندان، بهویژه هنرمندانی که از استعداد خود برای دفاع از آزادی ایران استفاده کردهاند، در ستیز بوده است.»
او از جامعه جهانی خواست که «برای لغو فوری این حکم شرمآور و آزادی توماج تلاش کنند.»
نازنین بنیادی، هنرپیشه و فعال حقوق بشر، هم با اشاره به حکم اعدام توماج صالحی به دلیل استفاده از هنرش برای انتقاد از جمهوری اسلامی، از هنرمندان رپ جهان خواست «با صدای بلند» این حکم را محکوم کرده و برای آزادی او کمک کنند. بنیادی در شبکه اجتماعی ایکس به امینم، کندریک لمار، دریک، تراویس اسکات و ۲۱ سویج اشاره کرد.
عبدالله مهتدی، دبیرکل حزب کومله کردستان ایران، حکم اعدام توماج صالحی را « باورنکردنی، وحشیانه و شرم آور» خواند و با تمجید از شهامت این رپر معترض، بر لزوم کارزار مشترک و گستردە همه شخصیتها و سازمانهای سیاسی و حقوق بشری برای نجات جان این هنرمند تاکید کرد.
گوهر عشقی، مادر ستار بهشتی وبلاگنویسی که در زندان کشته شد، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت:«امروز شنیدم فرزند دلیر و بیدار مغزم توماج صالحى از طرف دادگاه فاسد انقلاب اصفهان به اعدام محکوم شده است. همانطور که قبلا گفتم، رژیم خامنهای جلاد به سیم آخر زده است.»
او افزود:«فرزندانم! در برابر این حکم ننگین سکوت نکنید! اینها میخواهند شما را بترسانند و کشور را به قبرستان بزرگ تبدیل کنند! توماج، فرزندِ همه مردم ایران است. امروز وظیفه ما اعتراض به این حکم بیرحمانه از هر طریق ممکن است!»
گوهر عشقی نوشت:«اگر اوباش حکومتی خواستند این حکم ننگین را اجرا کنند به خیابانها بریزید و نگذارید فرزند انقلاب مهسا قربانی کینه این رژیم منحوس شود. من هم در کنار شما خواهم بود و در هر تحصن و تظاهراتی شرکت خواهم کرد! بیایید صدای توماج صالحی باشیم! مادر همه شما.»
حسین رونقی، فعال سیاسی در ایران، هم با اشاره به صدور حکم اعدام برای «توماج صالحی» نوشت: «این حکم نشانه فروریختن شاکله حکومت است. اگر قرار است توماج مجازاتی چنین سنگین شود، پس اعدام شامل همه ما است. چرا که مانند او بسیاری نه سکوت میکنند، نه به وضعیت موجود بیتفاوت میمانند.»
ابوالفضل قدیانی، زندانی سیاسی سابق، با اشاره به صدور حکم اعدام برای صالحی نوشت: «خودکامه ایران با بالا گرفتن احتمال جنگ، در وحشت و هراس است که مبادا جنبش تحول آفرین زن، زندگی، آزادی که آتش زیر خاکستر است، شعلهور شود و نظام ظلم و جور او را از ریشه برکند.»
کیهان کلهر، نوازنده موسیقی سرشناس ایرانی، در واکنش به صدور حکم اعدام برای توماج صالحی، در یک استوری اینستاگرامی نوشت: «توماج صالحی باید آزاد شود. سکوت ما یعنی حمایت از ظلم و ظالم.»
هنگامه قاضیانی، بازیگر سرشناس سینمای ایران که در جریان خیزش انقلابی سال ۱۴۰۱ بازداشت شده بود، با انتشار عکس این هنرمند معترض، در اینستاگرام نوشت: «سیاه شدم از این خبر، بگویید که دروغ است.»
هانیه توسلی، بازیگر سرشناس سینما، هم صدور حکم اعدام برای توماج صالحی را «هولناک» خواند و در اینستاگرام نوشت: «تمام بدنم میلرزد، توماج صالحی یک جوان خواننده معترض است. اعتراض جرم نیست. جوان و خواننده بودن جرم نیست. فکر میکنید شرایطی که در آن زندگی میکنیم جای اعتراض ندارد؟»
مهدی یراحی، خواننده و زندانی سیاسی پیشین، در خصوص صدور حکم اعدام برای «توماج صالحی» در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «خبر حکم اعدام توماج صالحی از فرط بیبنیادی به کمدی سیاه میماند، برادرم را بدون قید و شرط آزاد کنید که دود این آتش چشمانتان را خواهد سوزاند.»
داریوش اقبالی، خواننده سرشناس ایرانی، با انتشار ویدیویی از کشتهشدگان خیزش انقلابی سال ۱۴۰۱ و با هشتگ توماج صالحی در اینستاگرام نوشت: «گیرم که باد هرزه شبگرد، با های و هوی نعره مستانه در گذر باشد، با صبح روشن پر ترانه چه میکنید؟»
واکنشهای خارجی
آبرام پیلی، معاون نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، در حساب ایکس خود نوشت که ما حکم اعدام توماج صالحی و پنج سال زندان سامان یاسین [خواننده معترض و زندانی] را به شدت محکوم کرده و خواستار آزادی فوری آنها هستیم.
او افزود که این موارد آخرین نمونههای برخوردهای وحشیانه حکومت ایران با شهروندان، بیتوجهی به حقوق بشر و ترس از تغییرات دموکراتیکی است که مردم ایران بهدنبال آن هستند.
ودانت پاتل، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، هم حکم اعدام توماج صالحی را نمونهای دیگر از «نقض وحشتناک و گسترده حقوق بشر» از سوی جمهوری اسلامی خواند و «استفاده ابزاری» حکومت ایران از مجازات اعدام برای سرکوب حقوق انسانی و آزادی های اساسی مردم را محکوم کرد.
وزارت خارجه فرانسه با صدور بیانیهای صدور حکم اعدام برای توماج صالحی را به شدت محکوم کرد و آن را تصمیمی غیر قابل قبول خواند.
وزیر خارجه ایتالیا هم ضمن محکوم کردن صدور حکم اعدام برای توماج صالحی گفت این کشور با مجازات اعدام در هر مکان و شرایطی مخالف است و برای دفاع از آزادی و حقوق بشر در سراسر جهان به کار خود ادامه خواهد داد.
یه وان ری، نماینده پارلمان آلمان و کفیل سیاسی توماج صالحی، صدور حکم اعدام برای این رپر معترض را «غیرانسانی» خواند و گفت: «غیرقابل باور است که رژیم ایران چقدر غیرمسئولانه و خودسرانه با متهمان رفتار میکند.» او افزود: «فقط یه نکته وجود دارد که جمهوری اسلامی چقدر از توماج میترسد.»
نوربرت روتگن، نماینده پارلمان آلمان، نیز توماج صالحی را «نماد مقاومت همه مردم ایران» خواند و گفت توماج صالحی نباید بمیرد و حکم صادر شده علیه او باید برای جمهوری اسلامی پیامد به دنبال آورد
هلموت برندشتتر، نماینده پارلمان اتریش و کفیل توماج صالحی، در واکنش به صدور حکم اعدام او در حساب ایکس خود نوشت: سکوت اختیار نکنید. به هر شکل ممکن مانند فعالیت در رسانههای اجتماعی برای حمایت از توماج و همه زندانیان سیاسی قیام کنید.
او افزود:«وزیر امور خارجه اتریش باید این پیام را به سفیر جمهوری اسلامی در اتریش برساند که ما نقض حقوق بشر به این شکل در ایران را تحمل نخواهیم کرد.»
دیوید شوبریج، عضو مجلس سنای استرالیا و دیگر کفیل توماج صالحی هم نوشت جرم توماج دعوت به احترام به حقوق بشر، آزادی سیاسی و انسانیت بود.
او در ادامه نوشت: «جهان در حال نظاره است و ما باید تمام تلاش خود را بکنیم تا از توماج در برابر این وحشیگری محافظت کنیم.»
مکس لوکس، نماینده پارلمان آلمان، صالحی را محبوبترین خواننده رپ ایران خواند و افزود: «حکم اعدام او نشاندهنده تنفر ملاها از مردم ایران است. اجرای این حکم چیزی جز اعلام جنگ به جوانان و جنبش ترقیخواهانه این کشور نیست.»
اتحادیه نهادهای ایرانی استرالیا متشکل از ۲۶ گروه، در نامهای به سناتور پنی وانگ، وزیر امور خارجه استرالیا، در خصوص صدور حکم صالحی، اعلام کردند: »شما موظفید تا در برابر این نقض آشکار حقوق بشر بایستید و حکم اعدام توماج صالحی را به شدیدترین وجه محکوم کنید.»
به گفته وکیل توماج صالحی، دادگاه انقلاب اصفهان صالحی را به «معاونت در بغی، اجتماع و تبانی، تبلیغ علیه نظام و دعوت به آشوب» متهم کرده و این موارد را از مصادیق «افساد فی الارض» دانسته است.
صالحی علاوه بر اعدام به مجازاتهایی شامل دو سال ممنوعیت از فعالیتهای هنری، دو سال ممنوعالخروجی و شرکت در کلاسهای مدیریت رفتار نیز محکوم شده است.
