این اقتصاددان نوشت: «همان گونه که نتوانستیم پس از انعقاد قرارداد رابطه استراتژیک با چین، مبادلهای رو به گسترش با این کشور داشته باشیم و با روسیه هم همینگونه بوده است، در آینده نیز نمیتوانیم مبادلهای با کشورهای عضو بریکس داشته باشیم؛ مگر آن که مشکلات پیوستن به افایتیاف حل شود.»
او همچنین شرط دیگر استفاده از پیوستن به بریکس را عادی شدن رابطه با کشورهایی دانست که بهصورت بالقوه برای واردات یا صادرات مناسب هستند.
بریکس نام گروهی از کشورها به رهبری قدرتهای اقتصادی نوظهور است و عنوان اختصاری آن از به هم پیوستن حروف اول نام انگلیسی این کشورها یعنی برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی ساخته شده است. این گروه در ابتدا بریک نام داشت اما پس از پیوستن آفریقای جنوبی، به بریکس تغییر نام یافت.
در نشست اعضای بریکس در تاریخ ۲۴ اوت ۲۰۲۳، مقرر شد از اول ژانویه ۲۰۲۴ شش کشور آرژانتین، اتیوپی، امارات متحده عربی، ایران، عربستان سعودی و مصر نیز به این گروه اضافه شوند.
گروه ویژه اقدام مالی (افایتیاف) اما سازمانی بیندولتی است که در سال ۱۹۸۹ به ابتکار گروه هفت، با نگرش به سیاستهای توسعه برای مبارزه با پولشویی بنیاد نهاده شد.
این سازمان در سال ۲۰۰۱ به کارزار مبارزه با تامین مالی تروریسم پیوست.
افایتیاف بیانیهای دارد که در آن فهرست کشورهای دارای مقررات مالی و پولشویی نگرانکننده منتشر میشود. این سازمان از اعضای خود و دیگر کشورها میخواهد در فعالیتهای اقتصادی و مراودات مالی با این کشورها بیشترین دقت را بهمنظور جلوگیری از فعالیتهای تروریستی و پولشویی بهخرج دهد.
جمهوری اسلامی ایران از جمله کشورهایی است که در لیست سیاه افایتیاف قرار دارد.
محمدمهدی بهکیش اما در پاسخ به استدلال کسانی که نسبت به راهاندازی نظام پرداخت خاص بریکس در آینده امیدوار هستند، نوشت: «به نظرم این پیشبینی متکی بر واقعیات تجاری جهان نیست. چینیها که ۷۵۰میلیارد دلار در سال با آمریکا مبادله دارند و سالانه ۴۰۰ میلیارد دلار موازنه مثبت دارند و بخش عمدهای از ذخایر خود را به دلار نگهداری میکنند، حال چگونه میتوانند در بریکس به ارز دیگری فکر کنند؟»
در بخش دیگری از این سرمقاله، بهکیش تاکید کرد که اگر دولت نتیجه اقتصادی پیوستن به پیمان شانگهای را منتشر کند، روشن میشود که ایران نتوانست از حضورش در آن پیمان هم استفاده اقتصادی کند، همانگونه که در «اکو» هم موفق نبودیم.
به گفته این اقتصاددان، بنابراین مشکل در جایی دیگر است.
او در بخش دیگری از یادداشت خود تاکید کرد که باید هر چه زودتر از کوچکتر شدن اقتصاد کشور جلوگیری شود: «به افایتیاف بپیوندیم و مشکلات کشور را با بازارها حل کنیم تا جذب سرمایه و صادرات و واردات به حالت عادی برگردد و تولید کالا و خدمات مجهز به تکنولوژیهای جدید شود و اشتغال لازم برای جامعه به وجود بیاورد.»
از سوی دیگر اما وبسایت میدلایستآی نیز با انتشار مطلبی، بریکس را سکویی توصیف کرد که ایران و دیگر کشورهای عضو را به هم متصل میکند؛ هر چند که در غیاب توافقنامههای خاص یا استانداردهای تجاری، تهران نمیتواند انتظار داشته باشد بریکس در آینده نزدیک اقتصاد داخلی، تجارت خارجی یا معاملات مالی این کشور را بهطور اساسی تغییر دهد.
نویسنده میدلایستآی ادامه مذاکرات برای حذف یا کاهش تحریمهای غرب را همراه گفتوگو میان اعضای بریکس برای ایجاد سازوکارها و قوانین شفاف به منظور تراکنشهای مالی، پیشنیازهای ضروری ایران در تبدیل بریکس به بستری شکوفا جهت پیگیری اهداف تهران دانست.
