عادل نجفزاده، عضو کمیسیون عمران مجلس درباره وضعیت دریاچه ارومیه گفت: «دریاچه ارومیه در بحرانیترین وضعیت ۵۰ سال گذشته قرار داشته و احیای آن، نیاز به عزم بینالمللی دارد» او افزود: «باید توجه کشورهای همجوار به این موضوع را جلب کنیم.»
در ادامه افزایش فشار بر دانشگاهها، دستکم ۲۰۰ نفر از دانشجویان دختر دانشگاه بوعلی همدان «بدون اخطار قبلی» از خوابگاه محروم شدند. همچنین گزارشهای رسیده به ایراناینترنشنال حاکی از مداخله حراست در امور دانشجویی دانشگاههای هنر و ایجاد مزاحمت برای فعالیتهای کارگاهی آنان است.
بر اساس گزارشهای رسیده به ایراناینترنشنال، در برخی از دانشگاهها از جمله دانشگاه هنر، حراست دانشگاه کنترل کارگاهها را در اختیار داشته و ساعت فعالیت دانشجویان هنر را خودسرانه تعیین میکنند.
به گفته دانشجویان، اگر دانشجویی بخواهد برای ساعات بیشتری در کارگاه بماند تا کار خود را آماده کند، حراست «اجازه نمیدهد».
پیگیریها در این زمینه از جمله از سوی استادان همراه دانشجویان در کارگاه، تاکنون بینتیجه بوده است.
در همین حال دانشجویان میگویند قطع برق در خوابگاهها و آزمایشگاهها شرایط را دشوار کرده اما روسا و مسوولان دانشگاه، پاسخگوی این مشکلات نیستند.
همزمان، شوراهای صنفی دانشجویان کشور روز ۲۱ مرداد خبر داد که دستکم ۲۰۰ نفر از دانشجویان دختر دانشگاه بوعلی همدان «بدون اخطار قبلی» از خوابگاه محروم شدهاند.
بر اساس این گزارش، دانشجویان پس از مراجعه به سامانه برای رزرو خوابگاه متوجه این مساله شدهاند و اعتراض کردهاند.
مسوولان امور خوابگاه اما در پاسخ گفتهاند این محرومیتها بهدلیل «گزارش حراست مبنی بر عدم رعایت قوانین پوشش و استعمال سیگار» بوده که بیشتر شامل حال دانشجویان دختر شده است.
به گفته برخی دانشجویان دختر، مسوولان خوابگاه از آنان خواستهاند برای رفع این محرومیت، «تعهدنامه» امضا کنند.
بر اساس گزارش شوراهای صنفی دانشجویان کشور، حراست «بدون ارائه شواهد و تنها با ابلاغ غرضورزانه اسامی دانشجویان» این گزارشها را داده است.
این تشکل صنفی یادآور شد که بر اساس قوانین و آییننامههای دانشگاهی، هیچ نهادی از جمله حراست نمیتواند بدون احضاریه رسمی و تشکیل پرونده و در نهایت صدور حکم انضباطی، دانشجویی را از خوابگاه یا هر نوع امکانات و حقوق دانشجویی منع کند.
بر همین اساس محرومیت دانشجویان و اخذ تعهدنامه به این شکل «تخلف آشکار حراست و معاونت دانشجویی» محسوب میشود.
علاوه بر این ماجرا، نهادهای امنیتی در روزهای گذشته شماری از دانشجویان دانشگاههای مختلف از جمله دانشگاه تربیت مدرس را احضار کردهاند.
شوراهای صنفی دانشجویان کشور از احضار دستکم ۱۲ دانشجوی دانشگاه تربیت مدرس به وزارت اطلاعات خبر داد و اعلام کرد در آستانه سالگرد اعتراضات و بازگشایی دانشگاهها، فشارهای امنیتی بر دانشجویان افزایش یافته است.
این تشکل صنفی نوشت در روزهای گذشته نهادهای امنیتی از طریق «شماره ناشناس» با برخی دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس تماس گرفته و از آنان خواستهاند برای دادن «تعهد کتبی» به وزارت اطلاعات بروند.
بر اساس این گزارش، این احضارها اغلب «بدون ذکر نام نهاد امنیتی تماس گیرنده» بوده و دلیل احضار دانشجو هم بیان نشده است.
همچنین در برخی موارد پس از آنکه تماسها از سوی خود دانشجو بیپاسخ مانده، با خانواده او تماس گرفته شده است.
شوراهای صنفی دانشجویان کشور یادآور شد این احضارها در پی فرا رسیدن سالگرد قتل ژینا (مهسا) امینی و «هراس سیستم سرکوب از اعتراضات دانشجویی و با انگیزه ایجاد رعب و وحشت در میان دانشجویان» است.
بنا بر این گزارش، سال گذشته هم نهادهای امنیتی بارها «به این حربه متوسل شدند» و دانشجویان بسیاری را احضار، تهدید و در نهایت مجبور به «امضای تعهدنامهای مبنی بر عدم شرکت در اعتراضات» کردند.
نگرانی از آغاز دوباره اعتراضها در دانشگاهها پیش از این از سوی برخی مقامهای حکومتی نیز به صورت علنی بیان شده است.
مصطفی رستمی، رییس نهاد نمایندگی علی خامنهای در دانشگاهها روز ۳۰ تیر در جمع «اساتید دانشگاهی بسیجی» گفت: «دشمن منصرف نشده و اعلام کردهاند دانشگاه اولین جایی است که باید اغتشاشات جدید راهاندازی شود.»
نگرانی از شرایط دانشگاهها بهعنوان یکی از نقاط کانونی اعتراضات در سالگرد خیزش انقلابی علیه جمهوری اسلامی در حالی است که حکومت از سال گذشته فشار خود و زمینهسازی برای سرکوب دانشگاهها را بیشتر کرده و موجی از تعلیق و اخراج دانشجویان و استادان معترض به راه انداخته است.
حسینعلی حاجیدلیگانی، عضو کمیسیون قضایی مجلس در پاسخ به اینکه چرا کمیسیون برای تصویب لایحه حجاب عجله دارد، به «دیدهبانایران» گفت: «در وضعیتی قرار داریم که آب آن را برده و حد مشخصی ندارد. هر روز وضعیت بدتر میشود، وضع حجاب بدتر شده و اگر جلوی آن را سد نکنیم، سیل ما را میبرد»
غلامرضا سلیمانی، رییس سازمان بسیج مستضعفان با اشاره به اینکه «بحران جمعیتی ناشی از نقشه دشمن است»، گفت که ما «غیر از موضوع فرزندآوری و ازدواج آسان، بحران دیگری در ایران نداریم» او افزود: «اقتصاد و معیشت هم کلان مساله هستند که باید با کار جهادی حل و فصل شوند.»
حسن عاملی، نماینده خامنهای در اردبیل ضمن بیان اینکه «صفویه و اردبیل ما هشتصد سال پیش بر نقش زن واقف شده و از ظرفیت آن استفاده کرده»، گفت: «شعار زن زندگی آزادی باید در مسیر تکریم زن یعنی شکوفا کردن استعدادهای بزرگ زن باشد و این شعار با این معنا هشتصد سال پیش در اردبیل محقق شد»
جمعی از زنان تبریز در اعتراض به خشک شدن دریاچه ارومیه، روز شنبه ۲۱ مرداد تجمع اعتراضی بر پا کردند. معترضان خواهان بازگشایی سدهای روی دریاچه و نجات آن شدند. خالد پیرازده، زندانی سیاسی سابق نیز با حضور در ساحل دریاچه، تبدیل آن به کویر نمک را دستاورد «نظام فرسوده و نالایق» خواند.
گروهی از زنان روز ۲۱ مرداد مقابل ساختمان ادارهکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان آذربایجان شرقی در تبریز تجمع کردند.
معترضان در این تجمع شعارهایی چون «دریاچه ارومیه تشنه است» و «سدها را بشکنید، دریاچه ارومیه را پُر کنید» سر دادند.
خالد پیرزاده، زندانی سیاسی سابق هم روز شنبه با انتشار ویدیویی از خود در کنار دریاچه ارومیه که اکنون خشک شده و تنها تودههایی از نمک بر بستر آن باقی مانده، گفت: «این میراث جمهوری اسلامی برای آیندگان است؛ برهوت، بیابان، کویر نمک.»
او با اشاره به تصویر پشت سر خود تاکید کرد که: اینجا دریاچه ارومیه است؛ یا بهتر است بگویم «بود».
پیرزاده خشک شدن دریاچه ارومیه را «دستاورد یک نظام فرسوده و نالایق» خواند و گفت: «این سرنوشت مشترک سایر منابع طبیعی ایران عزیزمان هم هست؛ رود کارون، زایندهرود، تالاب هامون، تالاب گاوخونی، میانکاله، هورالعظیم و ...»
این فعال سیاسی مشروطهخواه ادامه داد: «ایران برای همه ما ایرانیان است؛ فارغ از هر قومیت، زبان و گرایش دینی. ما همه یک ملت هستیم. من از استان خوزستان آمدهام و قلبم برای دریاچه ارومیه میتپد، ایران وطن من است و قلبم برای جایجای این میهن میتپد. دیگر وقت خوابیدن نیست. بیدار شوید مردم.»
اعتراضها به خشک شدن دریاچه ارومیه و نگرانی درباره تبعات آن مانند طوفانهای نمکی در شرایطی است که مقامهای جمهوری اسلامی این اتفاق را «امری عادی» در جهان خوانده و در مورد احیای دریاچه به امیدواری برای «بارش باران در پاییز» بسنده کردند.
علی سلاجقه، رییس سازمان محیط زیست، روز پنجشنبه با اشاره به وضعیت دریاچه ارومیه اظهار امیدواری کرد در پاییز با «بارش خوب» وضعیت دریاچه ارومیه تغییر کند: «البته مدیریت آبهای بارشی و موجود، یکی از اولویتهای حوضه آبریز دریاچه ارومیه است.»
رمضان شریف، سخنگوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هم یک روز قبل از آن نگرانی عمومی درباره خشک شدن دریاچه ارومیه را «جریانسازی» و «سوژهای برای شکستن اقتدار جمهوری اسلامی و زیر سوال بردن توانمندی مسوولان کشور» توصیف کرد.
او با ادعای اینکه «در ۸٠۰ سال گذشته در دنیا چندین دریاچه مثل دریاچه ارومیه خشک شدند و تغییرات اقلیمی خاص ایران نیست»، این بحران زیستمحیطی را اتفاقی عادی خواند.
روز پنجشنبه ۱۲ مرداد تصویری جدید از این دریاچه منتشر شد که حاکی از گستردهتر شدن شورهزار و خشک شدن تمامی بخشهای آبی آن (به تقریب) بود.
خبرآنلاین هم روز ۱۳ مرداد در گزارشی نوشت با اینکه نگرانیهای عمومی درباره وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه شدت گرفته است اما طی هفت ماه اخیر جز «چند واکنش جزیی و جلسه»، حرکتی از سوی مسوولان استان آذربایجان غربی برای «رسیدگی به وضعیت اسفناک نگین آبی آذربایجان» انجام نگرفته است.
این وبسایت خبری دی ماه سال گذشته گزارشی از «حذف ارائه آمار وضعیت دریاچه ارومیه از دستگاههای دولتی» منتشر کرد و درباره وضعیت بحرانی آن هشدار داد.
سلمان ذاکر، نماینده ارومیه در مجلس هم هفته گذشته هشدار داد با خشک شدن دریاچه ارومیه حیات قریب به پنج میلیون نفر «به خطر افتاده و دچار بیماریهای تنفسی میشوند.»
او در ادامه تصریح کرد که تبعات خشکی این دریاچه نه تنها شهرها و استانهای همجوار با آن را درگیر میکند، بلکه کشورهای همسایه را نیز تحت تاثیر قرار میدهد.
روزنامه اعتماد اواخر تیر ماه امسال نتایج گزارش «طرح تحقیقاتی دریاچه ارومیه با همکاری مرکز سنجش از دور دانشگاه صنعتی شریف» را منتشر کرد که نشان میداد تراز و حجم دریاچه به کمترین اعداد در ۶۰ سال گذشته رسیده است؛ یعنی حتی پایینتر از روزهایی که عملا اعلام شده بود این دریاچه در حال مرگ است.
کاهش ۰/۹۷ میلیارد متر مکعبی حجم آب دریاچه ارومیه در یک سال گذشته و کاهش چشمگیر تراز آب که اکنون از سوی مسوولان هم تایید شده، به گفته اعتماد باعث شده است «خبر بحران و فاجعه در راه» به بدنه دولت هم برسد.
انتشار این اخبار هشدار دهنده در حالی است که در رویهای تازه، مسوولان ستاد احیای دریاچه و همچنین وزارت نیرو، دیگر اطلاعات و آمار مرتبط با دریاچه را منتشر نمیکنند یا اینکه روند انتشار اطلاعات مداوم و پیوسته نیست.
مجتبی ذوالجودی، معاون محیط زیست دریایی و تالابهای سازمان حفاظت محیط زیست اوایل مرداد به خبرگزاری ایلنا گفته بود تبخیر سطحی دریاچه از خرداد ماه و با گرم شدن هوا شدت گرفته است.
او پیشبینی کرده بود با ادامه این روند، تراز دریاچه ارومیه در ماههای آتی کاهش یابد.
عیسی کلانتری، رییس پیشین سازمان محیط زیست که در دولت دوازدهم ریاست ستاد احیای دریاچه ارومیه را هم بر عهده داشت نیز یک ماه پیش در این زمینه به روزنامه اعتماد گفته بود: «اگر این روند خشک شدن دریاچه ادامه پیدا کند، در شهریور تنها باتلاقی بر جای دریاچه به جای خواهد ماند.»
به گفته او، خالی از سکنه شدن کلانشهر تبریز و دهها شهر و روستای اطراف این دریاچه، تنها بخشی از نتایج این بحران زیستمحیطی است.
دریاچه ارومیه اما تنها بخش از محیط زیست ایران نیست که با بحران خشکسالی و سوءمدیریت دست و پنجه نرم میکند و بسیاری از تالابها در ایران از جمله تالاب گاوخونی، به پایان عمر خود نزدیک شدهاند.
