گروهی از فعالان سیاسی و مدنی و زندانیان سیاسی سابق در بیانیهای بازگشت گشت ارشاد را تلاشهای «مذبوحانه» حکومت خواندند و نوشتند: «این خشم انباشت شده با توجه به تورم و گرانی و فقر و فلاکت روزافزون، میرود که آتش انقلاب را شعلهورتر کرده و گریبان رژیم را بهزودی و شدیدتر بگیرد.»
محمدحسین آجرلو، خبرنگار و همسر نیلوفر حامدی، روزنامهنگار بازداشت شده پس از کشته شدن ژینا (مهسا) امینی در بازداشتگاه گشت ارشاد، به نقل از برخی دوندههای بندرعباسی از بازداشت زنان ورزشکار در «ساحل خواجه عطا» در این شهر به وسیله «گشت ارشاد» خبر داد.
او متنی از استوریهای دوندگان بندرعباس را با این مضمون در استوری اینستاگرام خود منتشر کرد: «پنجشنبه ۲۹ تیر ۱۴۰۲ ساعت ۵:۳۰ صبح، گشت ارشاد بندرعباس بانوان ورزشکار در ساحل خواجه عطا را با خود برد.»
یکی از این دوندهها نوشته است: «صبحها که ما برای دویدن به بلوار ساحلی میرویم همه جور جماعتی هست؛ عدهای از شب قبل بساط قلیانشان را هنوز جمع نکردهاند، عدهای از شب قبل همچنان در عالم مستیاند و با ماشین باسرعت از کنارمان ویراژ میدهند. عدهای با موتور میآیند توی پیادهرو. تعدادی معتاد خیابانی در زبالهدانهای بزرگ خیابان دنبال تکه نانی. یکی هم آنطرفتر از شدت نشئگی سرش دارد میرسد به زمین و تعدادی هم در حال ترویج فرهنگ ورزش کردن هستند. پلیس ما ورزشکاران را بازداشت میکند.»
این ماجرا در حالی اتفاق میافتد که هفته گذشته رسما تایید شد فرماندهی انتظامی «گشت ارشاد» را با دستور ابراهیم رئیسی، رییسجمهوری، به خیابانها بازگردانده است.
بازگشت گشت ارشاد و سختگیریهای جمهوری اسلامی درباره پوشش زنان و تاکید بر «حجاب اجباری» از جمله در مورد زنان ورزشکار در حالی است که در جریان خیزش انقلابی علیه جمهوری اسلامی پس از کشته شدن ژینا (مهسا) امینی در بازداشتگاه گشت ارشاد، زنان ورزشکار از حامیان بزرگ معترضان بودند.
به عنوان مثال، الناز رکابی مهر ماه سال گذشته در فینال مسابقات سنگنوردی قهرمانی آسیا در یک اقدام تاریخی و در اوج خیزش انقلابی مردم ایران حجاب خود را از سر برداشت و پس از بازگشت به ایران تحت تدابیر شدید امنیتی قرار گرفت.
او حتی مدتی در حصر خانگی بود و ویلای خانوادگی رکابی را هم تخریب کردند.
رکابی مدتی هم ممنوعالخروج بود و حالا شنیده میشود از لیست بازیهای آسیایی خط خورده است.
سارا خادمالشریعه، استاد بزرگ شطرنج ایران هم در مسابقات قزاقستان در دی ماه ۱۴۰۱، بدون حجاب اجباری مسابقه داد و به دنبال تهدیدهای مختلف، دیگر به ایران برنگشت.
همچنین در آبان ۱۴۰۱، بازیکنان و مربیان تیم بسکتبال کنکو به طور دستهجمعی حجاب اجباری را از سر برداشتند.
یاسمن محمدی، ملیپوش بسکتبال ایران نیز با انتشار تصویری بدون حجاب اجباری و در واکنش به خیزش انقلابی ایرانیان نوشت: «قلبا عرق ریختن و تلاش کردن برای این فدراسیون و پرچم جمهوری اسلامی را بیشتر از این درست نمیدانم.»
فرزانه فصیحی، قهرمان دوی ۶۰ متر آسیا هم همزمان با ۲۲ بهمن ۱۴۰۱، در یک حرکت اعتراضی، پس از قهرمانی در رقابتهای دو سرعت داخل سالن آسیا، با فریادهایش این قهرمانی را به مردم ایران تقدیم کرد و همچنین با پرچم جمهوری اسلامی شادی نکرد.
در جریان سفر اخیر علی باقری کنی، معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی به ورشو، مقامهای لهستانی به تهران هشدار دادند که حمایت ایران از روسیه در تهاجم نظامی به اوکراین و همچنین حمایت تهران از فعالیتهای بلاروس، «غیرقابل قبول» است.
بر اساس بیانیه منتشر شده از سوی وزارت امور خارجه لهستان درباره سفر باقری کنی به ورشو، پاول یابلونسکی، معاون وزیر امور خارجه لهستان به او گفته است: «هر گونه اقدامی برای حمایت از روسیه به ویژه از طریق ارائه تسلیحات یا تجهیزات نظامی و همچنین حمایت از فعالیتهای بلاروس غیرقابل قبول است.»
او افزود که کشورش بر لزوم محدود شدن برنامه هستهای تهران که خطر اشاعه و توسعه سلاحهای کشتار جمعی را در خاورمیانه به دنبال دارد تاکید میکند.
بر اساس این بیانیه، گفتوگوهای لهستان با جمهوری اسلامی «فرصتی برای بحث درباره موضوعات کلیدی در همکاریهای دوجانبه و تبادل نظر در مورد تحولات منطقهای، مشکلات جهانی از جمله حقوق بشر و مسایل امنیتی فراهم کرد».
همچنین در این دیدار که طرف لهستانی همپیمانان خود را از آن مطلع کرده بود، مقامات درباره وضعیت کنونی منطقه گفتوگو کردند.
لهستان در همسایگی اوکراین قرار دارد و از اعضای ناتو است.
ورشو تاکید کرد تجاوز روسیه به اوکراین نیز از محورهای گفتوگوها با باقری کنی بوده است.
یابلونسکی گفت که پیامدهای تهاجم روسیه نه تنها در اوکراین و کشورهای اروپایی، بلکه در سراسر جهان احساس شده است.
او به ویژه به وخامت سطح امنیت غذا و انرژی در جهان اشاره کرد.
در مقابل، بر اساس بیانیه وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، معاون وزیر امور خارجه در ورشو از ناتو انتقاد کرده و گفته است: «حضور ناتو در افغانستان بر همه ثابت کرد که ناتو نه تنها امنیتساز نیست بلکه به عنوان عامل ترویج ناامنی نیز عمل میکند.»
بر اساس این بیانیه باقری کنی گفته است: «حاصل ۲۰ سال حضور کشورهای عضو ناتو در افغانستان ۴۵ برابر شدن تولید مواد مخدر در این کشور بود.»
مولوی عبدالحمید در خطبههای نماز جمعه، موروثی شدن خلافت، از بین رفتن استقلال دستگاه قضا و عدم دسترسی مردم به حاکمان برای انتقاد از آنان را از دلایل قیام امام سوم شیعیان خواند. از سوی دیگر مردم زاهدان چهلودومین جمعه اعتراضی خود را با راهپیمایی سکوت در جوی امنیتی برگزار کردند.
چهلودومین جمعه اعتراضی زاهدان در سکوت
بعد از نماز جمعه امروز زاهدان، مردم این شهر چهلودومین راهپیمایی و تجمع اعتراضی خود از زمان جمعه خونین این شهر در هشتم مهر سال گذشته را برگزار کردند.
معترضان در روز ۳۰ تیر همچون جمعه هفته گذشته به خواست مولوی عبدالحمید برای «احترام به ایام محرم» در سکوت راهپیمایی کردند.
این راهپیمایی سکوت در حالی انجام شد که همانند هفتهها و ماههای گذشته، ویدیوهای منتشر شده در شبکههای اجتماعی خبر از حضور نیروهای نظامی در خیابانهای شهر زاهدان دادند و جوی امنیتی بر این شهر حاکم بود.
عبدالحمید اسماعیلزهی در حالی نماز جمعه روز ۳۰ تیر را با خطبههای انتقادی خود برگزار کرد که اینترنت زاهدان همانند جمعههای هفتههای اخیر، همزمان با نماز جمعه دچار اختلال شدید بود.
نت بلاکس، سازمان نظارت بر اینترنت جهانی اختلال شدید در اینترنت زاهدان را تایید و آن را الگویی هفتگی در برابر اعتراضات ضدحکومتی نماز جمعه این شهر دانست.
موروثی شدن حکومت و جلوگیری از انتقاد مردم در دوره یزید
امام جمعه اهل سنت زاهدان در سخنان امروز خود به صورت تلویحی به مقایسه حکومت یزید هنگام قیام امام سوم شیعیان با جمهوری اسلامی پرداخت و گفت: «بعد از خلفای راشدین، شیوه حکومتداری مسلمانان تغییر کرد و زیست ساده حاکمان از بین رفت. حاکمان دمشق و شام از پادشاهان روم و ایران تکلف را یاد گرفته و از عدالت و انصاف و حساسیت به بیتالمال دور شدند.»
به گفته مولوی عبدالحمید، سادهزیستی حاکمان و دسترسی مردم به آنها برای مشورت و انتقاد از بین رفت و حاکمان حکومت اسلامی، بیتالمال را تصرف کردند و مال شخصی خود پنداشتند.
او ادامه داد: «مخصوصا در دوره یزید، تغییرات خیلی جدی و تبدیل به حکومت موروثی شد، عدالت، انصاف و استقلال قوه قضایی و قضات از بین رفت و دیگر قاضیها نمیتوانستند عدالت را اجرا کنند و چیزی از شیرازه حکومت اسلامی باقی نماند.»
اسماعیلزهی با اشاره به اینکه «اینها باعث شد که امام حسین قیام کند» گفت: «قیام او در مقابل حکومتی بود که نه تنها ادعای کفر و بیدینی نداشت که یزید، خطبه هم میداد و نماز میخواند اما خودکامه و دیکتاتور بود.»
زنان با نافرمانی مدنی، خشم خود را نشان میدهند
امام جمعه اهل سنت زاهدان در بخشی دیگر از سخنانش با اشاره به اقتصاد بحرانی و مریض ایران، گفت مهمترین ریشه مشکلات اقتصادی ناشی از گره خوردن آن به سیاست است.
مولوی عبدالحمید یادآور شد: «تا زمانی که سیاستهای داخلی و خارجی اصلاح نشوند، اگر همه اقتصاددانان دنیا هم جمع شوند نمیتوانند وضعیت اقتصادی را سامان دهند.»
او از مهاجرت نخبگان بهعنوان یکی از مشکلات مهم کشور یاد کرد و گفت اعتراض بازنشستگان، معلمان و کارگران هم به مسایل سیاسی برمیگردد.
مدیر دارالعلوم زاهدان مدعی شد «بسیاری از زنان» که مخالف حجاب اجباری هستند «به حجاب اعتقاد دارند» اما [حجاب را] برمیدارند چون خشمگین و ناراضی هستند و میخواهند «با نافرمانی مدنی، خشم خود را نشان دهند» که این هم مسالهای «سیاسی» است نه «اعتقادی و مذهبی».
مولوی عبدالحمید با تاکید بر اینکه «زندانی کردن و سرکوب زنان در موضوع حجاب جواب نمیدهد و اگر هم پاسخگو باشد، کوتاهمدت خواهد بود» ادامه داد: «مسایل سیاسی را باید با سیاست، تغییرات، گفتوگو و مذاکره حل کرد.»
هیچ حکومتی بدون رعایت عدالت بقا نخواهد داشت
امام جمعه اهل سنت زاهدان خطاب به مقامهای حکومت یادآور شد: «همانطور که تلاش میشود تا سیاست خارجی ترمیم شود، باید برای سیاست داخلی هم که مهمتر است، تلاش شود و تغییراتی در آن ایجاد کرد.»
اسماعیلزهی در ادامه گفت: «حکومت اسلامی یا هر نظامی به نام اسلام، زمانی مناسب است که عدالت و برابری و انصاف را اجرا کند اما در غیر این صورت حتی با نام اسلام، نمیتواند بقا پیدا کند.»
او همچنین به حکومت توصیه کرد «در امور مذهبی مردم دخالت نکند» و بگذارد هر کسی هر طور میخواهد مطابق با مذهبش، آزادانه عمل کند.
قرآنسوزی در سوئد، افراطگرایی را در دنیا زنده میکند
مولوی عبدالحمید در پایان صحبتهایش به موضوع قرآنسوزی در سوئد هم اشاره و از آن با عنوان «نادانی بزرگی» یاد کرد که «افراطگرایی» را در دنیا زنده میکند.
او همچنین با اشاره به سوزاندن تورات و انجیل در دانمارک که از سوی یکی از هواداران علی خامنهای انجام شد، آن را نیز «احمقانه» خواند.
اسماعیلزهی «اهانت به مقدسات تمام ادیان و مذاهب» را محکوم کرد و از مقامات سوئد خواست برای جلوگیری از «بر هم خوردن آسایش جهانی» در رویه خود تجدیدنظر کنند.
با وجود سخنان برخی نمایندگان مجلس درباره قطعی شدن خرید هواپیمای سوخو-۳۵ از روسیه، محمدرضا آشتیانی، وزیر دفاع جمهوری اسلامی، به صورت تلویحی «اجرایی نشدن» قرارداد خرید این جنگندهها را تایید و اعلام کرد بررسیها در این زمینه ادامه دارد.
آشتیانی روز پنجشنبه ۲۹ تیر به خبرگزاری دانشجو گفت: «وقتی خودمان توانمندیهایی داریم، در بسیاری از زمینهها برای خرید تجهیزات احساس نیاز نمیکنیم. حتی دیگران برای خرید سراغ ما میآیند. در حوزه دفاع هوایی شرایط بسیار خوبی داریم و جزو کشورهای برتر دنیا هستیم. اگر احساس نیاز بکنیم ممکن است خرید را دنبال کنیم.»
او در پاسخ به سوالی درباره قرار و قرارداد خرید سوخو هم گفت: «یک وقتی یک قراری میگذاری اما بعد شرایطی برایت پیش میآید که خودت این توانمندی را داشته باشی ... اما منتها این را داریم بررسی و دنبال میکنیم.»
این اظهارات او در حالی است که هفته گذشته شهریار حیدری، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی گفته بود جنگندههای سوخو-۳۵ که ایران به روسیه سفارش داده، «اوایل سال آینده» وارد کشور میشوند.
کاظم جلالی، سفیر ایران در مسکو نیز همان زمان بدون اشاره به جزییات گفته بود دو کشور در حال حاضر درباره یک هواپیمای مسافربری سوخو سوپرجت ۱۰۰ با یکدیگر «همکاری میکنند».
سال ۲۰۱۸ میلادی شرکت سوخوی روسیه یادداشتهای تفاهمی برای تحویل ۴۰ هواپیمای سوخو سوپرجت ۱۰۰ به دو شرکت هواپیمایی ایران امضا کرد.
به گفته مقامات جمهوری اسلامی، پول خرید این هواپیماها نیز در زمان دولت حسن روحانی پرداخت شده و قرار بوده جنگندهها در سال ۲۰۲۳ میلادی تحویل ایران شوند.
اوایل خرداد اما حمید واحدی، فرمانده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی گفته بود کشور به جنگندههای نسل چهارمی سوخو-۳۵ نیاز دارد اما نمیداند چه زمانی به دست ایران میرسد.
این اظهارات منجر به تقویت این ظن شد که روابط دو کشور در خصوص تحویل سلاح آنچنان که مقامهای جمهوری اسلامی ادعا میکنند، محکم نیست.
این در حالی است که نیویورک تایمز روز ۱۸ بهمن ۱۴۰۱ در گزارشی با تحلیل تصاویر ماهوارهای و ویدیوهای رسانههای ایران از رونمایی نخستین پایگاه زیرزمینی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی به نام «عقاب ۴۴» و احتمال ارائه جنگندههای پیشرفته سوخو سو-۳۵ روسیه به ایران برای نگهداری در این پایگاه خبر داده بود.
با توجه به اینکه با آغاز جنگ اوکراین، گزارشهای متعددی درباره فروش پهپادهای ایرانی به روسیه منتشر شده، به گفته تحلیلگران، مقامهای جمهوری اسلامی خوشبین بودند که بتوانند تنها فروشنده سلاح و پهپاد انتحاری به روسیه و در نتیجه شریکی برابر و راهبردی برای این کشور باشند.
از سوی دیگر کانال ۱۲ تلویزیون اسرائیل خبر داده بود خلبانان ایرانی پروازهای تمرینی با جنگندههای سوخو-۳۵ روسیه را آغاز کردهاند.
با اظهارات جدید وزیر دفاع دولت ابراهیم رئیسی اما به نظر میرسد قرارداد خرید این جنگندهها احتمالا به دلیل عدم تمایل طرف روسی، بر هم خورده است.
مهدی صفری، معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی گفت: «زعفران، عسل، مرکبات، سیب، کیوی و پایمرغ از نمونه محصولات صادراتی ایران به چین است.» او افزود: «دولت مردمی و انقلابی سیزدهم در حال تثبیت صادرات و ایجاد بازارهای تجاری جدید است.»
