علیاصغر عنابستانی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، گفت زنان بدون حجاب اجباری «باید طوری زندگی کنند که هزینه کمتری برای جمهوری اسلامی داشته باشد.» او در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا افزود این زنان «در پناه نظام جمهوری اسلامی» هستند و «هر طور زندگی کنند، من محافظشان هستم.»
در اطلاعیه سپاه پاسداران آمده که این بسیجی چهار روز قبل از مرگش هدف حمله قرار گرفته و به شدت مجروح شده بود.
بر اساس این اطلاعیه، این فرد، اولین کشته «گشت رضویون تبریز» است. سپاه پاسداران اضافه کرده که این نوع گشت «محلهمحور» است.
گشت رضویون در سالهای اخیر و در چارچوب همکاری نیروی انتظامی و بسیج سپاه پاسداران در استانهای مختلف ایران راهاندازی شده است.
یک مقام نیروی انتظامی در همن ۱۳۹۷ اعلام کرد: «در این طرح نیروهای بسیج با هماهنگی پلیس گشتهایی را برای ارتقای امنیت محلات تنظیم و راهاندازی میکنند که با هدف گذاری دقیق و تعیین حوزه تحت پوشش همراه خواهد بود.»
همچنین غلامحسین غیبپرور، رییس سازمان بسیج گفت: «این گشتهای محلهمحور را برای ایست بازرسیهای کف خیابان آغاز کردهایم.»
مقامهای جمهوری اسلامی، بهانه راهاندازی چنین گشتی را جلوگیری از «وقوع جرم» اعلام کردهاند، اما گزارشهای مردمی حاکی است که فعالیت این گشت در جریان خیزش سراسری علیه جمهوری اسلامی برای سرکوب معترضان شدت گرفته است.
همچنین در آذرماه سال گذشته، سپاه پاسداران تایید کرد که از این گشتها برای بازداشت معترضان از جمله کسانی که شعارهایی را علیه حکومت روی دیوارها مینویستند، استفاده شده است.
سپاه در آن زمان اعلام کرد که گروهی از شعارنویسان در شهرستان میبد به دست نیروهای گشت رضویون بازداشت شدند.
در دیماه نیز اکبر پورات، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار بوشهر از راهاندازی گشتهای محله محور رضویون در استان خبر داد و گفت این گشت در سرکوب اعتراضات این استان نقش داشت.
خبر آغاز به کار گشتهای امنیتی رضویون در بوشهر پس از آن اعلام شد که علی فدوی، جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران، گفت که اعتراضات سراسری ۲۸ استان از ۳۱ استان ایران را درگیر کرده است.
اداره سیاسی سپاه پاسداران نیز در گزارشی تاکید کرد که اعتراضات در تهران و دیگر شهرهای ایران متمرکز به محلات است.
پیشتر رسانههای حکومتی از کشته شدن یک بسیجی گشتهای رضویون در تهران خبر داده بودند.
توییتر دفتر نماینده ویژه آمریکا در امور ایران روز دوشنبه ۲۶ تیر درباره گزارشها مبنی بر فعالیت دوباره گشت ارشاد برای اجرای سیاست حجاب اجباری ابراز نگرانی کرد و نوشت: «به نظر میرسد رژیم از اعتراضات درس نگرفته است.»
این دفتر افزود: «زنان و دختران در همه جا باید اجازه داشته باشند هر چه میخواهند بپوشند.»
آمریکا و دیگر کشورهای غربی پیشتر در جریان خیزش سراسری علیه جمهوری اسلامی، گشت ارشاد را به دلیل نقش داشتن در سرکوبها تحریم کردهاند.
این در حالی است که خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران روز دوشنبه نوشت که بر اساس پیگیریهای این خبرگزاری «از فرماندهان ارشد» نیروی انتظامی، «به هیچ عنوان ونهای گشت ارشاد به خیابانها برنمیگردند و هیچ خودرویی با بغلنویسی گشت ارشاد در خیابانها دیده نخواهد شد.»
این خبرگزاری افزود: «بر این اساس اگر از این پس، فیلمی از حضور ونها در خیابان یا درگیریهایی در سوار کردن افراد به این خودروها منتشر شد یا ساختگی است یا آرشیوی که با اهداف خاص منتشر شده است.»
با این حال، تسنیم ادامه داد: «گشتهای خودرویی و پیاده پلیس که پیش از این هم مردم آنها را در خیابان دیدهاند، در کنار تمام ماموریتهای قبلی اگر مواردی از پوششهای نامتعارف را ببینند به افراد تذکر لسانی میدهند.»
این ادعای تسنیم در حالی است که بر اساس ویدیوها و گزارشهای منتشرشده در رسانههای اجتماعی، گروهی از مردم در رشت در شامگاه ۲۵ تیر ماه در میدان شهرداری این شهر برای حمایت از زنان مقابل گشت ارشاد تجمع کرده و ماموران به مردم حمله کردهاند.
همچنین یکی از مخاطبان ایران اینترنشنال ویدیویی از استقرار ونهای گشت ارشاد در مقابل پاساژ ارگ در کرمانشاه ارسال کرده و از دستگیری زنان به علت بیحجابی میگوید.
همچنین روزنامه جوان، وابسته به سپاه پاسداران، ویدیوی تلاش یک زن چادری برای بازداشت یک دختر را جعلی خواند و نوشت: «ویدیو به گونهای فیلمبرداری شده که هویت ون (رنگ خودرو و نشانههای دیگر) مشخص نیست و حتی چهره زن چادری و زن بیحجاب هم معلوم نیست و مجعولبودن فیلم مشخص است.»
روز یکشنبه سعید منتظرالمهدی سخنگوی نیروی انتظامی از بازگشت گشت ارشاد به خیابانها خبر داد و گفت که پلیس از روز جاری «با استقرار گشتهای خودرویی و پیاده در سراسر کشور» با زنان و دخترانی که تن به حجاب اجباری نمیدهند «برخورد قانونی و آنان را به دستگاه قضائی معرفی خواهد کرد».
او اضافه کرد که بازگشت گشت ارشاد به خیابانها، «در پی مطالبات مردمی و خواستههای گروهها و نهادهای مختلف اجتماعی و همچنین تاکید» ابراهیم رئیسی صورت گرفته است.
اعلام رسمی بازگشت نیروهای پیاده و سواره گشت ارشاد به خیابان شهرهای ایران در حالی است که در هفتههای اخیر با وجود گزارشهای غیررسمی از حضور نیروهای امنیتی در راستای اعمال حجاب اجباری، حضور گشت ارشاد رسما اعلام نشده بود.
کمی پس از انتشار خبر فعالیت دوباره گشت ارشاد، خبر بازداشت محمد صادقی، بازیگر ۳۰ ساله منتشر شد. او بعد از انتشار چند استوری در اعتراض به بازگشت ونهای گشت ارشاد در حالی که مشغول یک لایو اینستاگرامی بود بازداشت شد.
همچنین خبرگزاری آسوشیتدپرس روز یکشنبه نوشت که در تهران، ماموران زن و مرد گشت ارشاد را میتوان دید که با ونهای مخصوص خود در خیابانها گشت میزنند.
مسیح علینژاد روزنامهنگار و از مخالفان جمهوری اسلامی در واکنش به انتشار ویدیوی حمله مامور گشت ارشاد به یک دختر در تهران، در توییتی نوشت: «مهسا امینی هم به همین شکل بازداشت و بعد کشته شد. آن روزنامهنگارانی که با هیجان تعطیلی گشت ارشاد را گزارش میکردند، کجا هستند؟»
خبر بازگشت گشت ارشاد به خیابانها در حالی است که حکومت لایحهای را نیز برای تشدید کردن اعمال حجاب اجباری موسوم به لایحه «عفاف و حجاب» تدوین کرده است. اما رسانههای حکومتی از جمله روزنامه کیهان گفتهاند که این لایحه قدرت مقابله با «بیحجابی» را ندارد.
دختران و زنان ایرانی به تهدیدهای حکومت توجهی ندارند و با حضور بدون حجاب اجباری خود در خیابان و اماکن عمومی، به مبارزه مدنی خود ادامه میدهند.
غلامرضا نوریقزلجه نماینده مجلس، روز دوشنبه به «شرق» گفت: «کسانی که گشت ارشاد یا هر چیزی شبیه به آن را دوباره راهاندازی کردهاند، اولا باید مستندات قانونی خود را برای احیای دوباره آن ارائه دهند. دوم اینکه بگویند زمانی که گشت ارشاد برقرار بود، چه دستاوردهایی داشته و چقدر در جامعه در این منظر مؤثر بوده است؟»
او ادامه داد: «صحیح این بود که این افراد صبوری میکردند تا لایحه حجابی که از طرف دولت و قوه قضائیه به مجلس آمده است، به نتیجه و خروجی برسد تا مشخص شود مجلس و حاکمیت چه تصمیمی دراینباره میگیرد، بعد مطابق آن حرکت میکردند».
