کاظم غریبآبادی، معاون امور بینالملل قوه قضاییه، از انتخاب قضات برای پرونده کشتهشدن قاسم سلیمانی خبر داد و گفت: «ابلاغ ویژه از سوی ریاست قوه قضاییه برای سه قاضی صادر شده است.» او افزود: «باید روند پرونده طی شود و به زودی جلسات دادگاه آغاز میشود.»
شامگاه جمعه ۹ تیر، گروهی با سلاح سرد به کنسرت گرشا رضایی در شهر سیرجان حمله و دو نفر را زخمی کردند. این خواننده موسیقی پاپ، حمله افراد ناشناس را «مایه شرم» خواند و خواستار «برخورد قانونی» با آنها شد. هفته گذشته هم نیروهای موسوم به «خودسر» به کنسرت گروه لیان حملهور شده بودند.
بر اساس گزارش رسانههای داخلی در ایران، هشت فرد با قمه و چاقو در شامگاه نهم تیر به سالن سینما قدس سیرجان که کنسرت گرشا رضایی در آن در حال برگزاری بود، حمله و با ترساندن مردم و خرد کردن شیشههای سالن، قصد ورود به سالن کنسرت را داشتند.
هر چند که با «مقاومت عوامل حراست» حملهکنندگان نتوانستند داخل سالن شوند اما دو نفر شامل یک کارمند ادارهکل ارشاد سیرجان و یک نیروی حراست در جریان این حمله «مجروح» شدهاند.
گرشا رضایی در یک استوری اینستاگرامی از سلامتی خود و اعضای گروهش در پی این حمله خبر داد و نوشت: «امیدوارم با عوامل بر هم زدن امنیت کنسرتها برخورد قانونی بشود. این وضعیت مایه شرم است واقعا.»
بهمن بابازاده، خبرنگار حوزه موسیقی هم درباره این حمله نوشت که بعد از اطلاعرسانی به پلیس ۱۱۰، عوامل انتظامی زمانی در محل حاضر شدند که این هشت نفر متواری شده بودند.
عمر حمله به کنسرتها و برنامههای هنری به وسیله نیروهای موسوم به «خودسر» یا «دلواپسها» که اشکال دیگری از انصار حزبالله (گروههای فشار) هستند تقریبا همسن جمهوری اسلامی است اما این حملات در دو سال اخیر و با روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی کمرنگ شده بود.
روز ۱۹ خرداد و در بحبوحه بحث درباره حجاب اجباری اما عکسی از کنسرت سالار عقیلی منتشر شد که در آن زنان بسیاری بدون بر سر داشتن روسری در تالار وزارت کشور حاضر شده بودند که منجر به لغو تمامی کنسرتهای این سالن به بهانه «نقص فنی» شد.
چند روز بعد و در ۲۳ خرداد، کنسرت علیرضا قربانی هم در مجموعه فرهنگی-تاریخی سعدآباد تهران برگزار شد اما به دلیل شعارهای اعتراضی مردم و همراهی با ترانه «از خون جوانان وطن لاله دمیده»، مورد هجمه قرار گرفت.
کنسرت گروه لیان در تالار وحدت نقطه آغاز حملات فیزیکی به اجراهای موسیقی و مردم بود؛ روز ۲۶ خرداد گروهی از افراد که خبرگزاریهای رسمی جمهوری اسلامی آنها را «خودسر» نامیدند به این سالن حمله کردند تا مانع برگزاری کنسرت شوند.
وبسایت خبری «فرارو» همان زمان در گزارشی به این حمله پرداخت و نوشت: «خودسرها برگشتهاند با "لندکروز" هم برگشتهاند؛ از پس دو سال غیبت، دوباره آمدهاند. اینبار اما بیرمقتر، کمتعدادتر و تنهاتر.»
بر اساس این گزارش، شامگاه ۲۶ خرداد یک لندکروز سفید مقابل تالار وحدت ترمز میکند و پنج نفر از آن پیاده میشوند و به صف مردم منتظر برای ورود به سالن کنسرت «گروه لیان» حمله میکنند.
در جریان این حمله، یک عکاسِ زن هدف ضرب و جرح قرار گرفته و مردم پراکنده شدند اما حراست بنیاد رودکی حملهکنندگان را بازداشت و تحویل نیروی انتظامی داد.
فردای آن شب دو وزیر حمله «افراد خودسر به کنسرت گروه لیان» را به شدت محکوم کردند. نیروی انتظامی هم به خودسرها هشدار داد و اینگونه، به گفته فرارو، خودسرها دوباره به صدر اخبار بازگشتند؛ البته «کم فشار» و متفاوت.
فرارو در گزارش خود به پیشینه گروههای خودسر و آغاز فعالیتشان از دوره ریاستجمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی پرداخت و نوشت این حملات که از سوی انصار حزبالله سازماندهی میشد، در دوره ریاستجمهوری محمد خاتمی، گستره بیشتری پیدا کرد.
کلمه «خودسر» که در این دوره به صورت رسمی وارد ادبیات سیاسی ایران شد، از دهه ٨٠ به بعد و تغییر دولت، همزمان با تغییر شکل اعتراضها، به «دلواپس» تغییر نام داد؛ تا پایان دولت حسن روحانی.
نیروهای «انصار حزبالله»، «خودسر» یا «دلواپس» در این سالها بارها به کنسرتهای موسیقی و سخنرانیهای برخی شخصیتهای سیاسی مخالف خود حمله کردند.
داریوش گلعلیزاده، رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیطزیست با اشاره به معضل آلودگی هوا گفت: «به جای این که اولویتمان را بر گسترش استفاده از اتوبوسهای برقی یا گازسوز بگذاریم، به سراغ واردات اتوبوسهای دستدومی رفتهایم که استفاده از آنها در اروپا منسوخ شده است»
امید صدیقی، مدیرکل دفتر بررسی و مقابله با آلودگیهای دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: «در خزر و خلیج فارس ورود فاضلاب انسانی را داریم که باید سیستم جمعآوری و تصفیه آنها راهاندازی شود تا دیگر تخلیه صورت نگیرد.» او ادامه این روند را «فاجعهآفرین» دانست.
شورای صنفی کل دانشگاه تهران در بیانیهای از پایان کار این دوره از شوراهای صنفی خبر داد و گفت در این دوره با شیوههای مختلفی از سرکوب و مانعتراشی، از جمله بازداشت دانشجویان، تهدیدها و برخوردهای فراقانونی و در نهایت تغییر آییننامه فعالیت صنفی و شیوهنامهٔ انضباطی مواجه بود.
این بیانیه افزود: نوید میدهیم که فعالیت صنفی محدود به ساختارهای بیپایهواساستان نخواهد ماند تا هرگاه که میل همایونیتان هراس و لرزه بر تنش افتاد، آن را سرکوب کنید. مسیری که در آن قدم گذاشتهاید نهتنها ما را دلسرد نکرده، بلکه دلیلی شده بر قدم به سمت آرمانهایمان استوارتر باشیم.
یک روز پس از گزارش ایراناینترنشنال درباره بازرسی از رابرت مالی، رییس کمیته امور خارجه مجلس نمایندگان آمریکا از وزارت خارجه خواست تا در این مورد گزارشی محرمانه ارائه کند و از هماهنگکننده شورای امنیت ملی کاخ سفید و جانشین موقت رابرت مالی خواست در نشستی علنی گواهی دهند.
مایکل مککال، رییس این کمیته، در نامه خود به وزیر خارجه آمریکا گفت: نگرانیهای جدی درباره رفتار رابرت مالی و احتمال اینکه وزارت خارجه اعضای کنگره و افکار عمومی آمریکا را گمراه کرده وجود دارد.
مککال با اشاره به اینکه اعضای این کمیته از ۲۲ فروردین خواستار نشست با رابرت مالی بودند، گفت وزارت خارجه هیچ حرفی از تحت بازرسی بودن رابرت مالی و تعلیق دسترسیهای امنیتی او نزده بود و به کنگره گفته بود یکی از اعضای خانواده او بیمار است.
مککال گفت: عدم اطلاعرسانی وزارت خارجه آمریکا به کنگره درباره رابرت مالی، در بهترین حالت نشاندهنده بیصداقتی و در بدترین حالت نشانگر یک اقدام عامدانه غیرقانونی در ارائه احتمالی اطلاعات کذب است.
این نامه از وزارت خارجه خواست تا ۲۰ تیرماه گزارشی کامل از علت مرخصی بدون حقوق رابرت مالی و قطع دسترسیهای امنیتی او، جزییات همه اتهامات علیه این مقام و یافتههایی که در ارتباط با او به دست آمده را به همراه اسناد آنها به این کمیته ارائه دهد.
این کمیته همچنین از وزارت خارجه خواست که برت مکگرک، هماهنگکننده شورای امنیت ملی کاخ سفید، و آبرام پیلی، جانشین موقت رابرت مالی، تا پیش از پایان ماه ژوئیه در نشستی علنی در ارتباط با وضیت رابرت مالی گواهی دهند.
پس از گزارش اختصاصی ایراناینترنشنال در روز پنجشنبه درباره بازرسی از رابرت مالی و احتمال برکناری او از سمتش به عنوان نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، این مقام تایید کرد که دسترسیهای امنیتیاش قطع شده و در حال مرخصی است. طبق برخی گزارشها، رابرت مالی اکنون در مرخصی بدون حقوق به سر میبرد.
درپی انتشار این گزارش، رابرت مالی در ایمیلی در پاسخ به پیگیریهای رسانههای مختلف نوشت: «به من اطلاع داده شده که دسترسی امنیتیام در حال بازنگری است. هیچ اطلاعات بیشتری دریافت نکردهام، اما انتظار دارم این مساله به زودی به صورتی مطلوب حل و فصل شود. در این مدت، من در مرخصی به سر میبرم.»
پیشتر در روز پنجشنبه، ایراناینترنشنال در گزارشی اختصاصی از انجام بازرسی از رابرت مالی خبر داد و گفت معاون او، آبرام پیلی، وظایف این دیپلمات را در وزارت خارجه ایالات متحده برعهده گرفته است.
پس از این گزارش ایران اینترنشنال، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز پنجشنبه هشتم تیرماه در بیانیهای گفت که این دیپلمات در «مرخصی» است.
متیو میلر افزود: «آبرام پیلی به عنوان نماینده ویژه در امور ایران خدمت و کار وزارتخانه را در این زمینه رهبری میکند.»
از سوی دیگر، سیانان به نقل از چند منبع آگاه گزارش داد که دسترسیهای امنیتی رابرت مالی به دنبال تحقیق و تفحص امنیتی وزارت خارجه آمریکا درباره احتمال سوء نگهداری از محتویات محرمانه از سوی او، به حالت تعلیق درآمده است.
سیانان به نقل از یک مقام آمریکایی خاطرنشان کرد: پس از شروع بازرسی امنیتی وزارت خارجه آمریکا از رابرت مالی، او برای مدتی در سمت خود فعالیت میکرد، اما اجازه دسترسی به اطلاعات محرمانه را نداشت.
ایران اینترنشنال اوایل روز جمعه از وزارت خارجه آمریکا درباره نوع مرخصی او و دسترسیهای امنیتیاش سوال کرد که در پاسخ، وزارت خارجه از طریق ایمیل پاسخ داد: «وزارت خارجه آمریکا، فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران و تیم او همچنان به نقش اصلی خود در تدوین و اجرای سیاست آمریکا نسبت به ایران ادامه میدهند.»
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پیگیریهای بعدی ایران اینترنشنال نیز از اظهارنظر درباره این موضوع خودداری کرد و پرسشها در مورد احتمال تخلفات اداری، دلایل غیبت رابرت مالی و پیامدهای این غیبت را بیپاسخ گذاشت.
یک منبع آگاه دیگر به ایران اینترنشنال تأیید کرد که رابرت مالی در مذاکراتی که اوایل ماه مه با طرفهای ایرانی در عمان برگزار شد، حضور نداشته و به جای او، هماهنگکننده خاورمیانه کاخ سفید، برت مکگورک، ریاست هیات نمایندگی آمریکا را بر عهده داشت.
غیبت مالی از مذاکرات عمان به این معنی است که کاخ سفید و شورای امنیت ملی آمریکا، هدایت گفتوگوها با ایران را بر عهده گرفتهاند و رابرت مالی از جریان مذاکرات کنار گذاشته شده است.
جو بایدن، رییسجمهوری آمریکا، با هدف احیای برجام، رابرت مالی را به عنوان فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران نصب کرده بود.
رابرت مالی در طول سالهای ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲، تلاشهای خود را بر متقاعد کردن رهبران ایران برای بازگشت به محدودیتهای اعمال شده هستهای در برجام متمرکز کرد. با این حال، مذاکره کنندگان ایرانی حتی حاضر به ملاقات حضوری با او نشدند.
در طول دوره خدمت مالی، دولت بایدن در عمل به اجرای تحریم های نفتی آمریکا علیه ایران پایان داد. صادرات روزانه نفت ایران در سال ۲۰۱۹ و نیمه اول سال ۲۰۲۰ به سختی به ۲۵۰ هزار بشکه نفت در روز میرسید، اما امروز این صادرات به یک و نیم میلیون بشکه در روز رسیده است.براساس منابع ایراناینترنشنال، رابرت مالی قبل از مرخصی غیرمنتظره خود، در تلاش برای آزاد کردن زندانیان دوتابعیتی از ایران بود. به گفته این منابع، او قصد داشت پس از آزادی این زندانیان از سمت خود کنارهگیری کند.
