انسیه خزعلی، معاون امور زنان ابراهیم رئیسی، با اشاره به اعتراضات سراسری در کشور گفت: «به دلیل فتنههای اخیر، مساله حفظ و حراست از جایگاه و مقام زن در جامعه از اهمیت زیادی برخوردار است و بنابراین برنامههای امسال با هدفگذاری تشریح جایگاه و ارزش زن تدوین شده است.»
شاهزاده رضا پهلوی در پیامی برای فرارسیدن صدمین روز از خیزش انقلابی مردم ایران نوشت: «۱۰۰ روز شجاعت، ۱۰۰ روز ایستادگی و ۱۰۰ روز همبستگی، برای ایران آزاد و آباد با هم، ایران را پس میگیریم و دوباره میسازیم.»
سازمان عفو بینالملل اعلام کرد محمد قبادلو پس از تایید حکم اعدامش توسط دیوان عالی کشور در معرض اجرای حکم قرار دارد. این سازمان از جامعه بینالمللی خواست از همه ابزارهایی که در اختیار دارند جهت تحت فشار قرار دادن جمهوری اسلای برای توقف حکم اعدام این جوان ۲۲ ساله استفاده کنند
اشکان خطیبی، بازیگر سینما و تئاتر، از ۹۰ روز زندگی «در خوف و خفا» و تهدیدهای حکومت به دلیل مطالبی خبر داد که در حمایت از خیزش انقلابی ایرانیان در شبکههای اجتماعی خود منتشر کرده است.
روز شنبه سوم دی، اشکان خطیبی در شرایطی از بازجویی و احضار خود خبر داد که فشارهای حکومت بر هنرمندان ادامه دارد و حدود ۵۰ سینماگر کماکان در بازداشت هستند.
خطیبی در پستی اینستاگرامی نوشت که روز اول مهر ماه بازجویان با «خشونت رفتاری و گفتاری» اتهاماتش را به او تفهیم کرده و پروندهاش را به قاضی ارجاع دادند و پس از آن نیز از سوی «دیگرانی»، چندین ساعت «بازجویی و تفتیش عقیده» شده است.
او در ادامه این پست اینستاگرامی نوشت: «به بهانه توهین به مقدسات در خیابان مورد حمله فیزیکی لباس شخصیها قرار گرفتم و بارها تلفنی تهدید به مرگ شدم تا آنجا که خط تلفنم را واگذار کردم. دست از زندگیام، کارم و هر آنچه ساخته بودم کشیدم. در این مدت یکبار سکته کردم و هر روز از یادآوری آنچه بر سرم آوردند، دچار حملههای عصبی میشوم.»
این بازیگر تئاتر و سینما با اشاره به این که «زیباترین و شجاعترینهای ایران را هر روز و هر شب یا بر سر دار میکنند یا در خیابانها پرپر»، نوشت: «میدانم و میدانید که این ورق برنمیگردد. این خونها پاک نمیشود. اکنون گاهِ بیداریست چرا که روز برمیآید و صحنه آزاد خواهد شد.»
خطیبی همراه با این متن، تصاویر استوریهای خود را از ۲۵ تا ۳۱ شهریور که منجر به اتهامات وارد آمده به او شده، برای «ثبت و بایگانی» دوباره منتشر کرد.
این تهدیدها در شرایطی است که بازداشت ترانه علیدوستی از سوی نهادهای امنیتی و محبوس شدن او در زندان اوین همچنان ادامه دارد و با وجود واکنشهای جامعه جهانی و جشنوارههای مهم دنیا چون کن، برلین و لوکارنو، جزییاتی از تغییر در وضعیت او منتشر نشده است.
پیش از علیدوستی، بازیگران دیگری چون هنگامه قاضیانی، کتایون ریاحی و سهیلا گلستانی و همچنین حمید پورآذری، کارگردان تئاتر، به دلیل اعتراض به حجاب اجباری و اجرای پرفورمنس بازداشت شدهاند که اکنون با صدور قرار وثیقه به طور موقت آزاد هستند.
اما حسین محمدی، بازیگر جوان تئاتر که در ارتباط با پرونده کشته شدن یک بسیجی به نام روحالله عجمیان به اعدام محکوم شده است، در خطر اجرای این حکم قرار دارد.
روز ۳۰ آذر، رسول صدرعاملی، سخنگوی هیات مدیره خانه سینما، درباره جدیدترین گزارش کمیته حقوقی و قضایی خانه سینما، گفت که تعداد بازداشتشدگان صنوف خانه سینما از آغاز جنبش اعتراضی در ایران تا آن روز، ۶۲ نفر بوده است.
به گفته صدرعاملی، ۴۹ نفر از هنرمندان همچنان در بازداشت به سر میبرند.
دیوان عالی کشور با وجود کارزارها و درخواستهای جهانی برای توقف اعدام معترضان، حکم اعدام محمد قبادلو را تایید کرد. همزمان، خواهر الهه میرمهدی به منظور جلوگیری از صدور حکم اعدام برای این هنرمند، از مردم کمک خواست.
دیوان عالی کشور در حالی که صبح روز شنبه سوم دی، خبر پذیرش فرجامخواهی محمد قبادلو و سامان صیدی (یاسین)، دو بازداشتشده خیزش انقلابی را منتشر کرده بود، ساعاتی بعد و در خبری دیگر، اعلام کرد حکم اعدام قبادلو تایید شده است.
محمد قبادلو پیش از این به اتهام «افساد فی الارض، تخریب و اقدام علیه امنیت ملی کشور و وارد کردن خسارت به افراد و اموال عمومی» به اعدام محکوم شده بود.
دادگاه قبادلو هفتم آبان به ریاست ابوالقاسم صلواتی و بدون حضور وکیل برگزار شد و پس از آن هم وکیلان او امکان دسترسی به پرونده را نداشتهاند.
دادگاه بدوی در حالی او را به قتل یک پلیس و مجروح کردن پنج مامور دیگر در تصادف با ماشین گارد ویژه متهم کرده که به گفته وکیلش، اتهام قتل از طریق «زیر گرفتن» به شدت مورد تردید است.
تایید حکم اعدام این معترض ۲۲ ساله، موجی از نگرانی را درباره اجرای قریبالوقوع یک قتل حکومتی دیگر به همراه آورده است. قوه قضاییه پیش از این مهران شکاری و مجیدرضا رهنورد را در ارتباط با خیزش انقلابی علیه جمهوری اسلامی، اعدام کرد.
از سوی دیگر اما فرجامخواهی سامان صیدی (یاسین)، بازداشتشده دیگری که به اعدام محکوم شده بود، به دلیل «نواقص تحقیقاتی» پذیرفته شد و پرونده او برای رسیدگی، به همان دادگاه بدوی ارسال شد.
صدای الهه میرمهدی باشید!
روز شنبه همچنین امینه میرمهدی، خواهر الهه میرمهدی، با انتشار ویدیویی، به منظور جلوگیری از صدور حکم اعدام برای این هنرمند، از مردم کمک خواست.
او در این ویدیو گفت: «الهه نزدیک به یک ماه است بازداشت شده و هیچ خبری از او ندارم. او وکیل ندارد و اجازه انتخاب وکیل برای رسیدگی به پروندهاش را از او گرفتهاند.»
امینه میرمهدی نسبت به وضعیت خواهرش هشدار دارد و گفت ممکن است او را مجبور کنند زیر فشارهای روانی و شکنجه، اتهاماتی واهی را علیه خود بپذیرد.
او در پایان خطاب به مردم گفت: «صدای ما باشید که رسانه نداریم و بیصداییم.»
الهه میرمهدی، نقاش و مربی نقاشی کودکان است که یازدهم آذر بازداشت شده و حق داشتن وکیل ندارد.
او ساکن شاهینشهر اصفهان بود اما در خانه پدری خود در گلپایگان دستگیر و به زندان همان شهر منتقل شد.
امینه میرمهدی پیش از این درباره بازداشت خشونتآمیز خواهرش با یورش ماموران حکومتی به منزل پدریشان گفته بود: «روز بازداشت انگشتهای دست مادرم را که بیمار قلبی دارد شکستند که هنوز هم حال روحی و جسمیاش وخیم است.»
در طی ۱۰۰ روز خیزش انقلابی ایرانیان، حدود ٢٠ هزار معترض بازداشت شدهاند که برای برخی از آنان با اتهام «فساد فی الارض» و «محاربه»، احکام اعدام صادر شده است.
بسیاری از شخصیتهای سیاسی و نهادها و سازمانهای حقوق بشری در هفتههای اخیر و پس از اعدام محسن شکاری و مجیدرضا رهنورد، خواهان توقف صدور و اجرای احکام اعدام برای معترضان شدهاند.
یک سند تهیه شده توسط سازمان فناوری اطلاعات کشور نشان میدهد که وزارت ارتباطات به شکلی جدی در حال بررسی فرایند جداسازی و کاهش وابستگی شبکه ملی اطلاعات از اینترنت است؛ مسیری که در نهایت منجر به محدودیت بیش از پیش دسترسی کاربران به جریان آزاد اطلاعات خواهد شد.
در این سند ۲۵ صفحهای که با عنوان «استقلال لایه خدمات شبکه ملی اطلاعات و کاهش وابستگیهای کلیدی» گردآوری شده، به تفکیک وابستگی برنامههای پرکاربرد داخلی به سرویسهای بینالمللی در فضای اینترنت دستهبندی شده است.
در فهرست مورد اشاره نام اپلیکیشنهای بسیاری مانند اسنپ، تپسی، دیجیکالا، بلد، دیوار، فیلیمو و همینطور اپلیکیشنهای بانکی و بازیهای موبایلی به چشم میخورد.
سرویسهای احراز هویت، آنالیز کاربران، اعلان و نوتیفیکیشن، پایگاه داده، ذخیرهسازی و تبلیغات، از جمله خدماتی است که وزارت ارتباطات وابستگی برنامههای داخلی به آنها را مورد بررسی قرار داده است.
هنوز مشخص نیست که تهیه این بخش از سند با همکاری مدیران این مجموعهها صورت گرفته و یا به صورت تحقیقی توسط سازمان فناوری اطلاعات گردآوری شده است.
در بخش دیگری از این سند داخلی، خدمات پایه و کلیدی شبکه ملی اطلاعات از منظر وابستگی به منابع اینترنتی مورد بازبینی قرار گرفته و برای رفع نیاز آنها به شبکه جهانی راهکارهای متعددی پیشنهاد شده است.
این بخش هشت زیرمجموعه دارد که شامل خدمات ابری پایه، زیستبوم سیستمعامل، زیستبوم جویشگر، خدمات پایهای مکانی و نقشه، پیامرسان و شبکههای اجتماعی، گواهی دیجیتال، مخازن و APIها و در نهایت، خدمات مبتنی بر هوش مصنوعی و پردازش کلاندادهها میشود.سازمان فناوری اطلاعات در ستونی با عنوان «راهبرد رفع وابستگی» برای هر یک از این زیرمجموعهها راهکار قابل ارائه در داخل کشور پیشبینی کرده است. به عنوان مثال، در زیرمجموعه زیستبوم سیستمعامل، یکی از راههای رفع وابستگی به فضای اینترنت، سفارشیسازی سیستمعاملهای موبایل عنوان شده است.
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از دوره تصدی آذری جهرمی به دنبال عرضه یک نسخه ملی از سیستمعامل اندروید بود. آذری جهرمی در تابستان سال ۹۸ از آزمایش یک نسخه بومی از این سیستمعامل روی یکی از گوشیهای ساخت شرکت ایرانی جیالایکس خبر داده بود اما آن طرح هرگز بیش از این خبرساز نشد.
ولی حالا به نظر میرسد وزارت ارتباطات این بار به شکل جدیتری به دنبال عملی کردن این ایده است. این وزارتخانه هفته گذشته فراخوانی در زمینه تولید سیستمعامل بومی منتشر و شرکتهای داخلی را دعوت به همکاری کرده است.
عیسی زارعپور هدف از این کار را رقابت با سیستمعامل اندروید عنوان کرده. او در توضیح فراخوان منتشر شده تاکید کرده است که این مسئله یکی از تکالیفی است که شورای عالی فضای مجازی در سند معماری شبکه ملی اطلاعات بر عهده وزارت ارتباطات گذاشته و حالا وزارتخانه او قصد دارد این تکلیف را به سرانجام برساند.
در سند معماری شبکه ملی اطلاعات، اینترنت نه به عنوان زیرساخت ارتباطی اصلی بلکه صرفا به عنوان یکی از خدمات قابل ارائه در این طرح تعریف شده است؛ موضوعی که خود نشاندهنده دیدگاه رهبران حکومت به مقوله اینترنت آزاد است.
شبکه ملی اطلاعات که با نامهایی نظیر اینترنت ملی نیز شناخته میشود به چهار لایه مختلف تفکیک شده است. لایه زیرساخت ابتداییترین لایه در معماری فنی این طرح محدودزا است و لایههای نرمافزار، خدمات کاربردی و محتوا در سطوح بالاتری قرار میگیرند.
جمهوری اسلامی مدت کوتاهی پس آغاز خیزش مردمی در ایران، محدودیتهای بیسابقهای را بر روی اینترنت اعمال کرده است. همزمان، پلتفرمهای پرکاربردی نظیر اینستاگرام و واتساپ از دسترس کاربران خارج شدهاند و با گذشت بیش از سه ماه از این جریان، هیچ نشانهای هم از احتمال رفع فیلتر آنها به چشم نمیخورد.
طی این مدت، تنها واکنش وزارت ارتباطات به عنوان اصلیترین نهاد مسئول ارتباط اینترنت در کشور، انکار وضع موجود و توجه صرف به راهکارها و جایگزینهای داخلی بوده است. اما این رویه تکراری صرفا محدود به ماههای گذشته نیست.
وزارت ارتباطات از سالها پیش در کنار گسترش ساختار سنتی فیلترینگ، محدودیت در دسترسی کاربران به اینترنت آزاد را به عنوان یکی از وظایف خود پیگیری میکند. به عنوان مثال، در قرارداد پروژه ۲۴۰۰ میلیارد تومانی با نام «ابر ایران» که سازمان فناوری اطلاعات با برخی شرکتهای ارائهدهنده زیرساخت ابری مانند ابرآروان به امضا رساند، یکی از اهداف پروژه «کاهش وابستگی به اینترنت بینالملل» عنوان شده بود.
در نمونهای دیگر در اوج روزهای قطع سراسری اینترنت در آبان سال ۹۸، نامهای با امضای امیر ناظمی، رییس وقت سازمان فناوری اطلاعات در دوره وزارت محمدجواد آذری جهرمی در فضای اینترنت منتشر شد که از شرکتهای آنلاین خواسته شده بود فهرست وابستگی به سرویسهای خارج از کشور خود را در اختیار این نهاد قرار بدهند. او بعدها در توجیه این مسئله، هدف از نامه را کاهش مشکلات مردم در زمان قطع اینترنت عنوان کرده بود.
حالا به نظر میرسد سند جدید درز پیدا کرده از وزارت ارتباطات دولت ابراهیم رئیسی، نسخه بسیار کاملتری از همان ایده اولیه سازمان فناوری اطلاعات در دورههای گذشته است؛ شناسایی تمام وابستگیهای فنی به ابزارهای اینترنتی خارج از کشور و عرضه راهکار داخلی با هدف به حداقل رساندن چالشها در زمان قطع یا محدودسازی اینترنت.
