روزنامه هممیهن در بحبوحه اعتراضها به «قتل دولتی» مهسا امینی پس از بازداشت از سوی «گشت ارشاد»، گزارشی منتشر کرد و در آن به ارزیابی پیامدهای اقدامات «پلیس امنیت اخلاقی» پرداخت.
گفتوگوی این روزنامه با روانپزشکان بیمارستان روزبه پرده از ابعاد جدیدی از آسیبهای گشت ارشاد جمهوری اسلامی بر جامعه زنان ایرانی برداشت.
«ترومای بعد از حادثه» یا همان PTSD، آسیب جبرانناپذیر اما مشترک میان بسیاری از زنانی است که در تابستان ۱۴۰۱ به این بیمارستان مراجعه کردهاند و از عوارض روحی دستگیر شدنشان در شش ماه اخیر یا حتی پنج سال گذشته گفتهاند.
گشت ارشاد در ماههای اخیر اقدامات سختگیرانهتری را برای مقابله با «بدحجابی» در ایران در پیش گرفته است.
از سوی دیگر صدور احکام زندان طولانی مدت و وثیقههای سنگین برای بدحجابی، «خشونتی» است که در ماههای اخیر از سوی حاکمیت افزایش یافته اما مقامهای جمهوری اسلامی از رییسجمهوری و رییس مجلس گرفته تا دیگران، بر لزوم اجرای قوانین مربوط به حجاب تاکید میکنند.
در کنار زندان، جریمه مالی زنان، برخورد با مدیران ادارهها، پلمب کافهها و برخورد با مزونها در اینستاگرام از دیگر اقداماتی است که جمهوری اسلامی برای مبارزه با بدحجابی در پیش گرفته. این اقدامات اما پس از کشته شدن مهسا امینی، با انتقادهای شدیدتری روبهرو است و مردم بسیاری را برای اعتراض به خیابان کشانده است.
عوارض برخوردهای گشت ارشاد اما برای بسیاری از زنان، طولانیتر از مجازاتهایی است که مقامهای جمهوری اسلامی برای آنچه «جرم» میخوانند، در نظر گرفتهاند.
روایت یک روانپزشک از زنانی که در پی اختلالهای روحی پس از دستگیری به او مراجعه کردهاند، بخشی از این آسیبها و عوارض را نمایان میکند: «آنها مرتب فلشبک داشتند، تپش قلب و تنگینفس پیدا میکردند. چند تایشان میگفتند ما دیگر از آن خیابانی که از سوی گشت ارشاد بازداشت شدیم رد نمیشویم. یکی دیگر میگفت وقتی این اتفاق برایم افتاد، تا دو ماه از خانه بیرون نمیرفتم چون میترسیدم.»
به گفته پزشکان، درمان ترومای پس از حادثه، فرآیند پیچیدهای دارد و از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
برخی زنان آسیبدیده، ممکن است به داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب نیاز داشته باشند تا بتوانند تروما را خودآگاه کنند و از آن حرف بزنند. برای بعضی دیگر اما کار درمان به این ترتیب پیش نمیرود و هر استرسی میتواند حالشان را به هم بریزد.
روانپزشکان بیمارستان روزبه در گفتوگوی خود با روزنامه هممیهن تاکید کردهاند بسیاری از زنانی که به وسیله گشت ارشاد بازداشت شدهاند، دچار عوارض طولانیمدت و «اختلال حواسپرتی» میشوند و این اضطرابها ممکن است منجر به «فروپاشی روانی» شود.
بر اساس این گزارش، با اوجگیری برخوردهای خشن گشت ارشاد، تعداد زنانی که با شکایت از حملههای عصبی یا پنیکاتک به بیمارستان مراجعه کردهاند بسیار بیشتر شده است.
آسیبهای روحی و دامنهدار، وجه کمتر دیده شدهای از آسیب گشت ارشاد است. این آسیبها به گفته بسیاری از زنان که تجربه برخورد با گشت ارشاد را داشتهاند، نه تنها کمتر از کتک خوردن و دردهای فیزیکی حاصل از ضرب و جرح از سوی ماموران نیست که گاهی چون اثر فیزیکی ملموسی ندارد، میتواند جدیتر هم باشد.
