این سازمان که مقر آن در پاریس است، روز سهشنبه ۱۳ اردیبهشت ردهبندی جهانی خود از وضعیت آزادی رسانهها برای سال ۲۰۲۲ را منتشر کرد و در این ردهبندی جدید، فقط اریتره (۱۷۹) و کره شمالی (۱۸۰) وضعیت بدتری نسبت به ایران دارند.
گزارشگران بدون مرز در ردهبندی امسال خود، با هشدار نسبت به «دوران جدید قطببندی برای جهان و رسانهها»، تعداد بیسابقه ۲۸ کشور را در وضعیت «خیلی بد» از نظر آزادی رسانه فهرست کرده است.
بنا بر این ردهبندی، ایران همچنان یکی از بدترین کشورهای دنیا برای آزادی رسانه و یکی از سرکوبگرترین کشورها برای روزنامهنگاران است.
در توضیحات گزارشگران بدون مرز درباره ایران آمده است: «از آنجا که رسانههای کشور عمدتا توسط رژیم اسلامی مهار میشوند منبع اصلی خبرها و اطلاعات رسانههای مستقر در خارج از کشور هستند.»
به نوشته این سازمان، روزنامهنگاران و رسانههای مستقل در ایران پیدرپی با بازداشتهای خودسرانه و جریمههای سنگین اذیت و آزار میشوند و این احکام در محاکماتی غیرمنصفانه در دادگاههای انقلاب صادر میشوند.
گزارشگران بدون مرز به نقش علی خامنهای به عنوان «ولی فقیه» اشاره کرده که «معمولا رسانههای مستقل را متهم میکند که بازیچه قدرتهای خارجی هستند.»
این سازمان نوشت خامنهای «به عنوان رییس سیاسی، نظامی و قضایی کشور میتواند به بازداشت روزنامهنگاران دستور دهد و آنان را به حبسهای طولانی و حتی اعدام محکوم کند.»
همچنین از نظر «چارچوب حقوقی»، گزارشگران بدون مرز اضافه کرده که ماده ۲۴ قانون اساسی آزادی رسانهها را تضمین میکند ولی قانون رسانه مصوب ۱۹۸۶ (که در ۲۰۰۰ و ۲۰۰۹ بازنگری شد تا نشریات آنلاین را هم شامل شود) به مقامهای حکومتی اجازه میدهد مطمئن شوند روزنامهنگاران جمهوری اسلامی را به "مخاطره نمیاندازند"، به روحانیت و ولی فقیه "توهین" نمیکنند و "اطلاعات نادرست" پخش نمیکنند.
به نوشته این سازمان، در سالهای اخیر بسیاری از رسانههای ایران تعطیل شدهاند و نزدیک ۱۰۰ روزنامهنگار کار خود را از دست دادهاند. همچنین پرداختن به موضوعهای مرتبط با حقوق زنان و مذهب همچنان دردسرساز است.
سازمان گزارشگران بدون مرز اعلام کرده که از ابتدای استقرار جمهوری اسلامی در ایران در بیش از چهل سال گذشته، حکومت ایران حداقل هزار روزنامهنگار و شهروندخبرنگار را بازداشت، زندانی، کشته، ناپدید یا اعدام کرده است.
به نوشته این سازمان، این سرکوب آزادی رسانهها به مرزهای ایران هم محدود نمیشود و روزنامهنگاران ایرانی که برای رسانههای جهانی هم کار میکنند قربانی آزارگری حکومت میشوند.
بیستمین ردهبندی جهانی آزادی رسانهها که هر سال از سوی گزارشگران بدون مرز تهیه میشود، همچنین نشاندهنده افزایش قطبی شدن رسانهها در جهان است که به نوشته این سازمان، «این قطبی شدن رسانهها گسست در درون کشورها را ژرفتر کرده است و در سطح جهانی نیز هم منجر به گسست بیشتر میان کشورهای جهان شده است.»
