نشست روز سهشنبه ۱۷ اسفند شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تعهدات برجامی ایران اختصاص داشت و نشست این شورا در روز چهارشنبه ۱۸ اسفند به موضوعات پادمانی مرتبط با ایران میپرداخت.
آمریکا در بیانیهای که روز چهارشنبه به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی ارائه شد، ضمن استقبال از توافق اخیر بین ایران و آژانس، از عدم دسترسی بازرسان به سایتهای مشکوک ایران ابراز نگرانی کرد.
بر اساس این بیانیه که توسط معاون سفیر آمریکا در آژانس قرائت شد، «با وجود قطعنامه قبلی آژانس در ژوئن ۲۰۲۰ که از ایران خواسته بود دسترسی بازرسان به دو محل مورد تردید فراهم شود، متاسفانه نگرانیهای چشمگیر درباره وظایف پادمانی ایران پابرجاست.»
در همین حال اتحادیه اروپا و همچنین کشورهای اروپایی طرف برجام نیز در دو بیانیه جداگانه خطاب به شورای حکام از اینکه ایران به سوالات آژانس درباره سرنوشت یک صفحه فلزی در یک سایت مشکوک در ۱۹ سال پیش را نداده و سوالات آژانس اکنون به سه سایت رسیده ابراز تاسف کردند.
در بیانیه مشترک فرانسه، آلمان و بریتانیا تاکید شده که بسته شدن پرونده فعالیتهای اعلام نشده ایران «راه حل سیاسی» ندارد و آژانس بینالمللی انرژی اتمی باید بتواند به وظایف فنی خود بدون فشار سیاسی ادامه دهد.
ایران اینترنشنال روز ۱۱ اسفند خبر داده بود که مقامات جمهوری اسلامی خواستار مداخله کشورهای غربی برای مختومه شدن پرونده سایتهایی شدند که ذرات اورانیوم در آنها یافت شده است. یک روز بعد نیز سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، گفت که برای حصول توافق باید پرونده فعالیتهای مشکوک سابق ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی بسته شود.
وضعیت مبهم دیسک فلزی پس از ۱۹ سال
اتحادیه اروپا نیز در بیانیه خود از اینکه ایران پس از گذشت یک سال از قطعنامه سابق شورای حکام آژانس به ابهامات درباره فعالیت در چهار سایت اتمی خود پاسخ نداده ابراز تاسف کرده است.
در بیانیه این اتحادیه اعلام شده که یکی از فعالیتهای اعلام نشده ایران مربوط به یک دیسک فلزی اورانیوم در سال ۲۰۰۳ میلادی بوده است.
بر اساس این بیانیه، فعالیتهای راستیآزمایی آژانس انرژی اتمی در سال میلادی گذشته «نمیتواند ذوب و ریختهگری مجدد دیسک فلزی اورانیوم را رد کند و ممکن است اورانیوم غنی شده اکنون بخشی از موجودی مواد هستهای اعلامشده در آزمایشگاههای جابربن حیان باشد».
پیش از این نیز جمهوری اسلامی متهم به اقدامات مشکوک در آزمایشگاه «جابربن حیان» شده بود و شورای امنیت سازمان ملل در سال ۸۶ این آزمایشگاه را تحریم کرد.
در بیانیه اتحادیه اروپا توضیحی درباره چهار سایت مشکوک اتمی ایران داده نشده است.
پیش از این مقامهای جمهوری اسلامی اعلام کرده بودند آژانس بینالمللی انرژی اتمی خواستار بازدید از یک مکان در اطراف شهرضای اصفهان و یک مکان در نزدیکی تهران شده است.
بنابر گمانیزنیها، یکی از این دو محل منطقهای در تورقوزآباد در جنوب تهران است که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر پیشین اسرائیل، در نشست سازمان ملل در سال ۹۷ از آن سخن گفت.
همزمان با برگزاری نشست شورای حکام، روز چهارشنبه علی باقری رییس هیات مذاکره ایران که پس از سخنان وزیر خارجه روسیه به تهران رفته بود، به وین بازگشت.
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، روز شنبه ۱۴ اسفند تحریمهای غرب علیه مسکو به دلیل حملهاش به اوکراین را سدی مقابل توافق اتمی ایران خواند و شرط و شروط جدیدی برای احیای برجام گذاشت.
