تحلیل

انزوای بیشتر جهانی‌، بهای پیروزی اسرائیل در برابر دشمنانش

در پی جنگ‌های پی‌در‌پی از غزه تا لبنان و حملات اخیر به خاک ایران، اسرائیل در جایگاهی قرار گرفته که تهدیدهای مستقیم علیه موجودیت آن به‌شدت کاهش یافته است.

اما به‌نوشته نیویورک‌تایمز، این پیروزی‌های نظامی، هم‌زمان با تشدید انتقادات جهانی، اسرائیل را به‌سوی انزوایی بی‌سابقه سوق داده است؛ جایی‌که حتی دموکراسی‌های غربی نیز یکی پس از دیگری از این کشور فاصله می‌گیرند.

امن‌ترین موقعیت نظامی اسرائیل در تاریخ، با بهای سیاسی سنگین

پس از گذشت بیش از ۷۵ سال از تاسیس، اسرائیل که مساحتی برابر با ایالت نیوجرسی دارد، توانسته است دشمنان منطقه‌ای خود را یکی پس از دیگری در هم بشکند، از حزب‌الله لبنان و حماس در غزه گرفته تا حوثی‌ها در یمن و در نهایت، جمهوری اسلامی ایران، تامین‌کننده مالی و نظامی همه این گروه‌ها.

به‌نوشته نیویورک‌تایمز، اسرائیل اکنون برای نخستین‌بار از زمان اعلام موجودیت در سال ۱۹۴۸، با چشم‌اندازی بدون تهدید قریب‌الوقوع مواجه است. خطر ایران هسته‌ای به‌طور چشم‌گیری کاهش یافته و اگرچه روابط با کشورهای عرب خلیج فارس شکننده است، اما نوعی ثبات شکننده در آن برقرار شده است.

در داخل، بنیامین نتانیاهو موفق شده است شراکت راهبردی‌اش با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده را تحکیم کند.

ژنرال بازنشسته یاکو آمیدرور، مشاور امنیت ملی پیشین نتانیاهو، در گفت‌وگو با نیویورک‌تایمز تأکید کرده که امنیت مناطقی از اسرائیل که پیش‌تر تحت تهدید دائمی بودند، اکنون حتی از منهتن نیز بیشتر است.

اما این امنیت به چه قیمتی به‌دست آمده است؟

عملیات بی‌وقفه و بی‌پوزش اسرائیل در پاسخ به حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حماس، که به کشته‌شدن ۱۲۰۰ نفر و گروگان‌گیری ۲۵۰ نفر انجامید، گرچه در نگاه حامیان امنیتی اسرائیل موفقیت‌آمیز بوده، اما تصویر بین‌المللی این کشور را به‌شدت آسیب‌پذیر کرده است.

اکنون در افکار عمومی جهان، اسرائیل کشوری متهم به جنایت جنگی و نسل‌کشی است. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که در بیشتر کشورهای غربی، اکثریت مردم دیدگاهی منفی به اسرائیل دارند.

در غزه، جنگ با حماس تاکنون جان ده‌ها هزار نفر را گرفته، بیش از یک‌میلیون نفر را آواره و زیرساخت‌های شهری را به ویرانه‌ای بدل کرده است.

فقر، گرسنگی و بی‌خانمانی بیداد می‌کند. در طرف اسرائیلی نیز صدها نظامی کشته شده‌اند و بیش از ۲۰ گروگان زنده، همچنان پس از گذشت بیش از ۶۰۰ روز، در تونل‌های حماس زندانی‌اند.

در آمریکا، این جنگ اجماع دیرینه و دوحزبی حمایت از اسرائیل را در هم شکسته است. حالا اسرائیل به موضوعی مناقشه‌برانگیز در کنگره، محافل دانشگاهی و فضای عمومی آمریکا تبدیل شده و هم‌زمان، شمار حوادث یهودستیزانه در ایالات متحده و دیگر نقاط جهان افزایش یافته است.

شکاف در داخل اسرائیل؛ احساس رهاشدگی گروگان‌ها

در داخل اسرائیل، اولویت‌دادن دولت به عملیات نظامی در غزه، لبنان و ایران، به‌جای تمرکز بر آزادی گروگان‌ها، خشم خانواده‌ها را برانگیخته است.

نیراء شارابی، همسر یوسی شارابی که در ۷ اکتبر از کیبوتص «بئری» ربوده و پس از ۱۰۰ روز در حمله هوایی اسرائیل در غزه کشته شد، به نیویورک‌تایمز می‌گوید: «واضح است که گروگان‌ها دارند بهای این جنگ را می‌پردازند. دولت آن‌ها را به حال خود رها کرده است.»

از سوی دیگر، افکار عمومی اسرائیل نیز دچار دوپارگی شده است. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که دوسوم اسرائیلی‌ها خواهان توافقی برای پایان جنگ در غزه هستند، به‌شرط آن‌که گروگان‌ها بازگردانده شوند.

درعین‌حال، حملات علیه شهروندان عرب‌تبار اسرائیلی نیز افزایش یافته و برخی از آن‌ها به‌دلیل انتشار پست‌های انتقادی در فضای مجازی، بازداشت شده‌اند.

سایه ناامنی جهانی بر امنیت داخلی

لیئور سوخارین، دانشجوی ۲۵ ساله حقوق و اقتصاد در دانشگاه عبری اورشلیم و ساکن سابق نهاریا، شهری در مرز لبنان، به نیویورک‌تایمز می‌گوید: «در گذشته از موشک‌های حزب‌الله می‌ترسیدیم. حالا امنیت فیزیکی در داخل بیشتر شده، ولی احساس اعتمادبه‌نفس و امنیت روانی مردم پس از ۷ اکتبر فروپاشیده است.»

او که خدمت سربازی‌اش در واحد ذخیره ارتش به‌تازگی به پایان رسیده، اضافه می‌کند: «حمله به حماس بسیار خوب بود، ولی هزینه‌هایش در خارج از کشور بسیار سنگین بوده. امروز صحبت‌کردن به عبری در اروپا خطرناک است. ممکن است آسیب ببینی.»

خشم در جهان، جهش در جنبش‌های ضداسرائیلی

جنبش جهانی تحریم و فشار علیه اسرائیل (بی‌دی‌اس) که پیش از این در حاشیه قرار داشت، اکنون به نیرویی جدی در اروپا تبدیل شده است. سازمان فلسطین سولی‌داریتی کمپین در بریتانیا، شمار اعضای خود را از ۶۵ هزار به ۳۰۰ هزار رسانده و بیش از ۱۰۰ دفتر در شهرهای مختلف این کشور افتتاح کرده است.

نیویورک‌تایمز می‌نویسد، اعتراضات ضداسرائیلی در جهان اغلب به‌صورت مسالمت‌آمیز برگزار می‌شوند، اما مواردی از حمله مسلحانه یا خشونت علیه یهودیان نیز گزارش شده است. در واشینگتن، دو کارمند سفارت اسرائیل در حمله‌ای با انگیزه سیاسی کشته شدند. در کلرادو، مردی راهپیمایان حامی آزادی گروگان‌ها را بمب‌گذاری کرد و موجب مرگ یک زن شد.

در مقابل، مواردی از اسلام‌ستیزی نیز افزایش یافته است. تنها چند روز پس از حمله ۷ اکتبر، پسر ۶ ساله فلسطینی-آمریکایی در شیکاگو توسط صاحب‌خانه‌اش به قتل رسید.

در دانشگاه‌های آمریکا، اعتراضات دانشجویی گاه به درگیری با پلیس کشیده شده است. در دانشگاه کلمبیا، بیش از ۱۰۰ دانشجو در جریان «اردوگاه همبستگی با غزه» بازداشت شدند.

گروه‌های چپ‌گرای دانشجویی حتی خواستار «آزادی با هر وسیله ممکن، از جمله مقاومت مسلحانه» شده‌اند؛ مواضعی که گرچه افراطی و اقلیتی هستند، اما چرخش قابل‌توجهی در افکار عمومی علیه اسرائیل را نشان می‌دهند.

کاهش حمایت آمریکایی‌ها از اسرائیل به پایین‌ترین سطح در دو دهه اخیر

در تازه‌ترین نظرسنجی مؤسسه گالوپ، تنها ۴۶ درصد آمریکایی‌ها از اسرائیل حمایت کرده‌اند؛ این پایین‌ترین رقم از سال ۲۰۰۰ تاکنون است. هم‌زمان، میزان همدلی با فلسطینیان به ۳۳ درصد افزایش یافته، درحالی‌که این عدد در سال ۲۰۰۳ تنها ۱۳ درصد بود.

دولت ترامپ، با بهره‌برداری سیاسی از این شکاف، دانشگاه‌ها را به بی‌تفاوتی در برابر یهودستیزی متهم کرده است. در مقابل، سناتورهای دموکرات یهودی در نامه‌ای به ربیس‌جمهوری تاکید کرده‌اند که «مبارزه با یهودستیزی» نباید به ابزاری برای حمله به استقلال دانشگاه‌ها بدل شود.

موج جدید به‌رسمیت‌شناسی فلسطین؛ فشار سیاسی اروپا بر اسرائیل

در عرصه دیپلماسی، اسرائیل بیش از هر زمان دیگری با انتقادهای رسمی و صریح مواجه شده است. نیویورک‌تایمز یادآور می‌شود که در سال ۲۰۲۴، سه کشور اروپایی، اسپانیا، نروژ و ایرلند، به‌رسمیت‌شناسی دولت فلسطین را اعلام کردند؛ اقدامی نمادین ولی پیام‌دار. امانوئل مکرون، ربیس‌جمهوری فرانسه نیز اعلام کرده به‌زودی به این جمع خواهد پیوست.

مقام‌های اسرائیلی این تصمیم‌ها را به‌شدت محکوم کرده و مکرون را به «رهبری جنگ صلیبی علیه دولت یهود» متهم کرده‌اند. اما برخی فرماندهان سابق نظامی مانند آمیدرور این انتقادها را بی‌اهمیت می‌دانند و تاکید می‌کنند: «توان دفاعی اسرائیل و حذف دشمنان، بسیار مهم‌تر از آن است که جهان چه فکری درباره ما می‌کند.»