مطالب بیشتر
کاظم غریبآبادی، معاون امور حقوقی و بینالملل عباس عراقچی، وزیر امور خارجه دولت چهاردهم، سهشنبه دوم بهمن در حاشیه هفتادوپنجمین سالگرد تصویب کنوانسیونهای ۱۹۴۹ ژنو در جمع خبرنگاران، در پاسخ به سوالی در مورد زمان برگزاری دور جدید گفتوگوهای ایران و اروپا گفت: «ما توافق کردیم که گفتوگوها را ادامه دهیم و تاریخ بعدی را از طریق مشورتهایی که با یکدیگر خواهیم داشت، مشخص خواهیم کرد.»
در روزهای گذشته، گزارشهایی از تلاشهای جمهوری اسلامی برای یافتن میانجی به منظور مذاکره مستقیم با آمریکا منتشر شده است.
غریبآبادی که از معاونان قوه قضاییه بود، پس از آغاز کار دولت چهاردهم، از سوی عراقچی به عنوان مذاکره کننده برنامه هستهای جمهوری اسلامی منصوب شد.
او در مورد گفتوگوهای ایران و اروپا گفت که جمهوری اسلامی همانند گذشته برای آغاز و از سرگیری مذاکرات رفع تحریم، آمادگی دارد و تصریح کرد: «ما بر این باور هستیم که فرصتهای مناسب برای گفتوگو و تفاهم وجود دارد.»
ترامپ سال ۱۳۹۷، در دور اول ریاستجمهوری خود با خروج از برجام، کارزار فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی را آغاز کرد. سیاستی که در نتیجه آن، صادرات نفت جمهوری اسلامی به طور بیسابقهای به کمتر از ۱۹۰ هزار بشکه در روز رسید.
دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی در اظهارات سهشنبه خود گفت: «ما انکار نمیکنیم که تحریم در هر صورت بر زندگی مردم اثر میگذارد اما هدف تحریمکنندگان ایجاد تغییرات دیگری در کشورهای تحت تحریم است و تاکنون به اهداف خودشان دست پیدا نکردهاند.»
غریبآبادی تاکید کرد: «عاقلانهترین راه این است که گفتوگوهای رفع تحریم آغاز شود و به مسیر درست و صحیح خودش برگردیم.»
علاوه بر اعمال فشارهای اقتصادی، ترامپ در دور اول ریاستجمهوری خود در حوزه نظامی نیز به طور بیسابقهای تهران را تحت فشار گذاشت. او به نیروهای آمریکایی فرمان داد قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران را در بغداد هدف قرار دهند که این حمله به کشته شدن سلیمانی انجامید.
پس از مرگ سلیمانی، جمهوری اسلامی وعده گرفتن انتقام از صادرکنندگان فرمان حمله به او را داد اما با انتخاب ترامپ به عنوان رییسجمهوری آمریکا پس از یک دوره ریاستجمهوری جو بایدن، مقامهای جمهوری اسلامی به تکذیب طرح این موضوع پرداختند.
از سوی دیگر حسین شریعتمداری، نماینده علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، در روزنامه کیهان، ۲۷ دی ماه در حمله به طرح موضوع مذاکره با آمریکا از سوی رییس دولت چهاردهم نوشت که مطرح کردن موضوع مذاکره با ایالات متحده، خارج از اختیارات مسعود پزشکیان بوده و وظیفه او «تلاش برای کشتن ترامپ» است.
وبسایت ارمنیوز، نزدیک به امارات متحده عربی، دوشنبه اول بهمن همزمان با مراسم تحلیف ترامپ، به نقل از منابع آگاه خود خبر داد «یک شخصیت سیاسی» در عراق چراغ سبزی برای گشودن کانالی ویژه به منظور «وساطت میان آمریکا و ایران» دریافت کرده است.
بر اساس این گزارش، همزمان با قدرت گرفتن احتمال حملات اسرائیل به ایران، عراقیها نگران تاثیر منفی این اتفاق بر امنیت و ثبات کشورشان شدهاند.
ارمنیوز به نقل از منابع خود نوشت: «رهبری سیاسی ایران به نمایندگی از دولت پزشکیان، به عراق اعلام کرده که آمادگی گشودن درهای گفتوگو و نشستن پشت یک میز با آمریکا را دارد.»
بلومبرگ گزارش داد که هند، آمادگی خود را برای همکاری با دولت دونالد ترامپ جهت شناسایی و بازگرداندن تمام شهروندان این کشور که به صورت غیرقانونی در آمریکا زندگی میکنند، اعلام کرده است.
بر اساس این گزارش، این موضع، نشانهای اولیه از تمایل دهلینو به همکاری با ترامپ و جلوگیری از وقوع جنگ تجاری است.
منابع آگاه به بلومبرگ گفتند دو کشور تاکنون حدود ۱۸ هزار مهاجر غیرقانونی هندی را در آمریکا شناسایی کردهاند که قرار است به هند بازگردانده شوند.
کاخ کرملین اعلام کرد که ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه و شی جین پینگ، رییسجمهور چین، روز سهشنبه درباره گفتوگو با ترامپ و امکان دستیابی به توافق صلح برای پایان دادن به جنگ اوکراین، صحبت کردند.
یوری اوشاکوف، مشاور سیاست خارجی کرملین گفت تماس تصویری و گفتوگوی پوتین و شی یک ساعت و ۳۵ دقیقه طول کشید و موضوعاتی مانند کره، خاورمیانه، سوریه، تایوان و دیگر مسائل را شامل شد.
بر اساس گزارش او، شی به پوتین درباره تماس خود با ترامپ اطلاع داد.
همچنین شی و پوتین تایید کردند که هر دو کشور آمادهاند تا در صورتی که تیم ترامپ علاقهمند باشد، روابط خود را با آمریکا بر اساس «احترام و منافع متقابل» گسترش دهند.
اورزولا فون در لاین، رییس کمیسیون اروپا، با اشاره به خروج ترامپ از توافقنامه پاریس، گفت این معاهده در زمینه تغییرات اقلیمی، همچنان «بهترین امید برای تمام بشریت» است.
او روز سهشنبه در جریان نخستین روز اجلاس داووس در سوییس افزود: «اروپا به مسیر خود ادامه خواهد داد و به همکاری با تمام کشورهایی که میخواهند از طبیعت محافظت کنند و جلوی گرمایش جهانی را بگیرند، ادامه میدهد.»
خروج ترامپ از توافقنامه پاریس، ایالات متحده را در کنار ایران، لیبی و یمن بهعنوان تنها کشورهایی قرار میدهد که خارج از این پیمان سال ۲۰۱۵ باقی ماندهاند.
در این پیمان، دولتها متعهد شدهاند که گرمایش جهانی را به ۱/۵ درجه سانتیگراد بالاتر از سطح پیشصنعتی محدود کنند تا از بدترین پیامدهای تغییرات اقلیمی جلوگیری شود.
فون در لاین در سخنرانی خود در نشست داووس اعلام کرد که اتحادیه اروپا، آماده مذاکره با آمریکاست.
رییس کمیسیون اروپا گفت: «اولویت نخست ما شروع سریع گفتوگوها [با دولت ترامپ]، بحث درباره منافع مشترک و آمادگی برای مذاکره خواهد بود. ما عملگرا خواهیم بود، اما همواره به اصول خود پایبند میمانیم.»
او گفت که اروپا بر «محافظت از منافع و دفاع از ارزشهایش» تاکید دارد.
رییس کمیسیون اروپا بدون اشاره به ترامپ گفت: «وارد عصر جدیدی از رقابت ژئواستراتژیک شدید شدهایم و احتمال افزایش تحریمها، کنترل صادرات و تعرفهها وجود دارد.»
فون در لاین افزود: «باید میان حفظ امنیت و فرصتهای نوآوری و رفاه توازن ایجاد کنیم و با همکاری، از مسابقه جهانی به سمت بدترین شرایط جلوگیری کنیم.»
ترامپ روز دوشنبه گفت که میخواهد کسری تجاری آمریکا با اتحادیه اروپا را با وضع تعرفهها یا صادرات بیشتر انرژی به این کشورها جبران کند.
شامگاه دوشنبه اول بهمن در ایران، همزمان با مراسم تحلیف ترامپ، همتی در گفتوگوی ویژه خبری شبکه خبر با بیان این که تهران برای ترامپ برنامه دارد و جلسات متعددی در این خصوص برگزار شده است، گفت: «امیدواریم [دولت جدید آمریکا] عاقلانه فکر کنند.»
او گفت که دولت جو بایدن پس از دور اول ریاستجمهوری ترامپ گفته است «سیاست فشار حداکثری نتیجه نداده و این طرح شکست خورده» است.
پیش از این و در ۲۵ دی، مسعود پزشکیان، رییس دولت جمهوری اسلامی، در مصاحبه با شبکه خبری انبیسی آمریکا اعلام کرد تهران برای «مذاکره شرافتمندانه و برابر» با آمریکا آماده است.
وزیر اقتصاد دولت پزشکیان در ادامه اظهارات خود گفت: «آمریکاییها اعتراف کردند در سال ۱۳۹۹ درآمد نفتی جمهوری اسلامی به هشت میلیارد دلار رسید؛ هر چند کرونا هم به آن افزوده شد اما ما [جمهوری اسلامی] اداره کردیم.».
همتی با بیان این که «البته قبول دارم که این موضوعات به مردم فشار آورد»، تاکید کرد: «اما اینها بازیهای حیثیتی است و ما پیشبینیهای لازم را کردهایم.»
از آبان ماه و پس از پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا، گزارشهای متعددی درباره بازگشت سیاست فشار حداکثری او، مشابه رویهای که دولتش در سالهای ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ اعمال کرد، منتشر شدهاند.
افزایش بهای دلار در ایران
اظهارات همتی درباره این که دولت برای بازگشت ترامپ آماده است در حالی بیان شد که صبح دیروز (دوشنبه اول بهمن)، قیمت دلار در بازار تهران ۸۱ هزار و ۲۵۰ تومان بود اما ظهر روز سهشنبه دوم بهمن و کمتر از یک روز پس از تحلیف ترامپ، این قیمت در بازار تهران به ۸۲ هزار و ۷۰۰ تومان رسید؛ یعنی تنها در یک روز حدود هزار و ۵۰۰ تومان گران شد.
۱۴ آبان، کمی پیش از اعلام خبر پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۴ آمریکا، هر دلار در بازار تهران حدود ۶۹ هزار تومان معامله میشد و در همین مدت دو ماه و نیم گذشته، این بها نزدیک به ۱۴ هزار تومان افزایش یافت.
۲۹ خرداد امسال، محمدجواد ظریف، چهره حامی پزشکیان که اکنون معاون راهبردی اوست، در جریان تبلیغات انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری، در برنامه میزگرد سیاسی صداوسیما که از شبکه سه پخش شد، گفت: «بایدن پیچ را شل کرد که نفت فروختید؛ صبر کنید ترامپ برگردد ببینم چه میکنید.»
وقتی ظریف این هشدار را داد، هنوز نامزدهای نهایی انتخابات آبان ۱۴۰۳ در آمریکا مشخص نشده بودند اما حالا ترامپ به عنوان رییسجمهوری ایالات متحده رسما سوگند خورده و کار خود را آغاز کرده است.
