مطالب بیشتر
عبدالحمید اسماعیلزهی، امام جمعه اهل سنت زاهدان در خطبههای نماز جمعه روز ۱۳ بهمن خود گفت ایران کشور دینداران نیست و کشور همه مردم ایران است. مولوی عبدالحمید با مشکوک خواندن قتل سپهر شیرانی، دانشجوی بازداشتشده بلوچ گفت مردم نگران شدهاند و مسوولان باید واقعیت را گزارش کنند.
امام جمعه اهل سنت زاهدان با اشاره به جانباختن سپهر شیرانی، دانشجوی ۱۹ ساله بلوچ گفت: «این جوان به صورت مشکوکی به قتل رسیده و خبر کشته شدنش در داخل و خارج از کشور بازتاب داشته و این موضوع مردم را نگران کرده است.»
او با تاکید بر اینکه مسوولان باید موضوع را ریشهیابی و واقعیت را گزارش کنند، گفت: «سپهر شیرانی به صورت مشکوکی به قتل رسیده و هر کسی در قتل او دستی داشته باید مجازات شود.»
سایت حالوش که خبرهای استان سیستان و بلوچستان را پوشش میدهد روز پنجشنبه در گزارشی نوشت سپهر شیرانی روز سهشنبه ۱۰ بهمن به دلیل فعالیت در فضای مجازی از سوی ماموران امنیتی در زاهدان بازداشت و سه روز پس از دستگیری در بازداشتگاه اطلاعات سپاه زاهدان جان باخت.
ساعتی پس از آن کمپین فعالین بلوچ علت مرگ او را شکنجه عنوان کرد.
پس از آن مهدی شمسآبادی، دادستان عمومی و انقلاب سیستان و بلوچستان به پایگاه خبری عصر هامون گفت شیرانی از سوی هیچ نهاد امنیتیای بازداشت نشده و علت جان باختن او خودکشی اعلام شده است.
عبدالحمید اسماعیلزهی در خطبههای نماز جمعه امروز خود که با چهلوپنجمین سالگرد انقلاب ۵۷ همزمان شد، با اشاره به اینکه ایران کشور دینداران نیست و کشور همه مردم ایران است، گفت: «متاسفانه کاروان انقلاب به مرور طیفهای مختلف را از خود جدا کرد.»
مولوی عبدالحمید که خود در دورههای مختلف انتخابات ریاست جمهوری و مجلس حامی اصلاحطلبان بود اما در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ از ابراهیم رئیسی حمایت کرد، گفت: «همه ما به اصلاحطلبان پیوستیم اما موفق نشدند.»
امام جمعه اهل سنت زاهدان در بخش دیگری از صحبتهای خود بار دیگر به رد صلاحیتها در انتخابات پیش رو پرداخت و گفت: «اصلاحطلبان قدرت را گرفتند اما نتوانستند اصلاحات ایجاد کنند و کار به جایی رسید که صلاحیت طیفهای خاص هم تایید نشد و فقط یک طیف باقی مانده است.»
عبدالحمید اسماعیلزهی در خطبههای نماز جمعه هفته گذشته با اشاره به رد صلاحیت حسن روحانی و برخی وزیران و نمایندگان سابق مجلس از مسوولان جمهوری اسلامی پرسید: «دنیا با این رد صلاحیتها درباره ما چه فکر میکند؟»
به باور مولوی عبدالحمید، در ایران سیستم به سوی نظامیها چرخش پیدا کرده و به مشکلات افزوده شده است.
او با تاکید بر اینکه نظامیها برای کار دیگری تربیت شدهاند، اداره کردن سیاست داخلی، خارجی و اقتصاد از سوی آنان را غیرممکن دانست.
اسماعیلزهی ادامه داد: «مساله نظامی یک بعد کشور است و برای ابعاد دیگر کشور با متخصصان و صاحبان فکر مشورت کنید.»
عبدالحمید در بخش دیگری از خطبههای خود با انتقاد از فشارهای موجود در جامعه گفت: «فشار بر ملت سنگین است و مردم با اعدام و فشار عقب نمیکشند چرا که وقتی شکم گرسنه باشد، مردم پریشان میشوند.»
به دنبال شدت گرفتن اعدامها در ایران و اعدام محمد قبادلو، فرهاد سلیمی، پژمان فاتحی، وفا آذربار، محسن مظلوم و محمد فرامرزی در روزهای سوم و نهم بهمن، حساب مولوی عبدالحمید در شبکه اجتماعی ایکس روز سهشنبه ۱۰ بهمن نوشت: «اجرای احکام اعدام در کشور شدت گرفته و بیشترین قربانیان آن مردم عزیز کُرد و بلوچ هستند.»عبدالحمید در ادامه این پیام نوشته بود: «استفاده حداکثری از حکم اعدام نه با تعالیم آسمانی سازگاری دارد و نه با قوانین بشری، و نه در سیرۀ حضرت رسول و صحابه و اهل بیت میتوان سراغی از آن یافت. فَهَلْ أنْتُمْ مُنْتَهُونَ.»
عبدالحمید در ادامه این پیام تاکید کرد: «استفاده حداکثری از حکم اعدام نه با تعالیم آسمانی سازگاری دارد و نه با قوانین بشری.»
جو امنیتی در زاهدان
ویدیوها و گزارشهای منتشر شده از زاهدان در روز جمعه ۱۳ بهمن حاکی از حضور گسترده نیروهای نظامی و سرکوبگر در خیابان خیام و ایجاد جو امنیتی در این شهر همچون هفتههای گذشته بود.
حالوش گزارش کرد: «همزمان با حضور گسترده مردم زاهدان در نماز جمعه، مبادی ورودی و خروجی مسجد مکی و مصلی از سمت خیابانهای خیام، رازی، مدرس، مدنی، بهداشت و خرمشهر از سوی نیروهای امنیتی مسدود و رفتوآمد شهروندان کنترل شده است.»
در هفتههای گذشته، شهروندان زاهدانی پس از یک سال اعتراض و تجمع خیابانی پیوسته به توصیه مولوی عبدالحمید، راهپیمایی سکوت برگزار کردهاند.
جمعههای اعتراضی زاهدانیها از هشتم مهر سال گذشته و پس از جمعه خونین این شهر آغاز شد.
در جریان جمعه خونین زاهدان ماموران نظامی و امنیتی با گلولههای جنگی به سمت شهروندان و نمازگزاران شلیک کردند و بیش از ۱۰۰ نفر را کشته و دهها تن دیگر را نابینا، قطع نخاع و مجروح کردند.
دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل از افزایش درگیری در خانیونس در جنوب غزه و فرار مردم به سمت رفح ابراز نگرانی کرد.
همزمان رسانههای فلسطینی از گلوله باران دوباره در نزدیکی بیمارستان امل در خان یونس خبر دادند.
پیشتر خبرگزاری فرانسه نوشته بود که شاهدان عینی در نوار غزه در شامگاه پنج شنبه تا بامداد جمعه از حملات اسرائیل به مرکز و جنوب این نوار و به ویژه در منطقه خان یونس، دومین شهر بزرگ نوار غزه خبر دادند.
چهلودومین جشنواره فیلم فجر در شرایطی در حال برگزاری است که سینماگران شاخص و برجسته ایران از حضور در آن خودداری کردهاند. این رویداد در روزهای ابتداییاش با حاشیههایی همچون حضور فیلمهایی بسیار بیکیفیت و انتقادها و فریادهای الناز شاکردوست همراه شد.
شاکردوست: این جشنواره نیست، جنگ فرهنگی است
الناز شاکردوست، بازیگر فیلم بیبدن، شامگاه پنجشنبه ۱۲ بهمن با حضور در پردیس کوروش به نحوه برگزاری این دوره از جشنواره فیلم فجر و حضور نداشتن فیلمش در بخش سودای سیمرغ اعتراض کرد.
او پس از پایان اکران فیلم بیبدن روی صحنه رفت و خطاب به حاضران گفت: «من هم مثل شما بلیت خریدم که اینجا باشم چون حضور من برای داشتن هر تریبونی در جشنواره فجر خط خورده است .... عادت کردم که صدایم به هیچ جا نرسد.»
شاکردوست در ادامه با اشاره به راهاندازی بخش نگاه نو از سوی دستاندرکاران جشنواره فیلم فجر گفت: «فیلمهایی را که هیچ دلیلی برای حذفشان ندارند در این بخش میگذارند تا زنده به گورشان کنند»
ویدیوهایی که از صحبتهای این بازیگر سینما منتشر شده نشان میدهد ظاهرا عدهای در تلاش برای دور کردن او در صحنه هستند و شاکردوست در ادامه فریاد میزند: «نمیتوانید من را به زور ببرید، من بلیت خریدهام.»
در اواخر ویدیو نیز او فیلم فجر را نه جشنواره بلکه جنگ فرهنگی توصیف کرد.
پیش از آن اخباری از حاشیههای چهلودومین جشنواره فیلم فجر منتشر شد که حضور فیلمهای بسیار بیکیفیت در روز نخست اکران، بخشی از آن بود.
کیفیت پایین فیلمهای بخش مسابقه و غیبت چهرههای سرشناس
شکار حلزون، به نویسندگی و کارگردانی محسن جسور، فیلمی بود که شماری از کاربران شبکههای اجتماعی و منتقدان و روزنامهنگاران دربارهاش نوشتند و تاکید کردند به خاطر کیفیت پایین بازیها و کلیشهای بودن داستان، از همان ابتدای اکران در کاخ جشنواره، با قهقهههای مخاطبان روبهرو شده است.
بر اساس این گزارشها، شمار زیادی از خبرنگاران از اواسط فیلم سالن را ترک کردند.
فیلم دو روز دیرتر، به کارگردانی اصغر نعیمی نیز با انتقادهایی مشابه درباره کیفیت پایین مواجه شد.
در نشست خبری این فیلم هیچیک از بازیگران و عوامل اصلی آن حضور نداشتند.
نعیمی در واکنش به این اتفاق گفت عوامل فیلم با جشنواره فیلم فجر قهر نکردهاند: «دو بازیگر اصلی کار پردیس احمدیه و سینا مهراد و مدیر فیلمبرداری، خارج از کشورند. فرهاد آییش هم اجرای تئاتر داشت و ناگزیر خانه جشنواره را ترک کرد.»
این فیلم محصول دولتی سه ارگان از جمله بنیاد روایت فتح است با هدف تبلیغ فرزندآوری.
نشست خبری این فیلم تنها رویدادی نبود که بازیگران سرشناس از حضو در آن خودداری کردند. شامگاه چهارشنبه ۱۱ بهمن مراسم افتتاحیه جشنواره بدون حضور چهرههای سینمایی شناخته شده برگزار شد.
دوره پیشین جشنواره فیلم فجر نیز که با اوج سرکوب خشونتبار خیزش انقلابی ایرانیان همراه بود، از سوی بسیاری از سینماگران برجسته در رشتههای مختلف تحریم شد.
این تحریمها باعث شد جدول آثار بخش مسابقه عمدتا خالی از نامهای آشنا و چهرههای مطرح باشد.
پیشتر گزارشهایی درباره غیبت فیلمهایی از هنرمندان سرشناس در بخش مسابقه جشنواره چهل و دوم فجر منتشر شده بود.
فیلمهایی به کارگردانی مهران مدیری، رامبد جوان، بهرام افشاری، پرویز شهبازی، مجید توکلی و سعید سهیلی به دلیل خودداری فیلمسازان از شرکت در جشنواره یا رد شدن از سوی هیات انتخاب و ممیزی، در این رویداد حضور ندارند.
انتقاد از برخورد جمهوری اسلامی با کراوات و روسری
برخلاف دورههای پیشین که تصاویر بازیگران با پوششهای متنوع در فرش قرمز و برنامههای دیگر کاخ جشنواره خبرساز میشد، از دو روز نخست این رویداد تصاویر نسبتا اندکی مخابره شده است که برخی آن را به اعمال قوانین سختگیرانهتر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه پوشش نسبت دادهاند.
این موضوع انتقاد پرویز شیخطادی، کارگردان سینما و تلویزیون را در مراسم بزرگداشتش به دنبال داشت.
او در مراسم افتتاحیه جشنواره فیلم فجر به انتقاد از سیاستهای جمهوری اسلامی در برخورد با کراوات، دستگاه پخش ویدیو و دیشهای ماهواره پرداخت و با نشان دادن یک کراوات، گفت آن را برای محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هدیه آورده است.
شیخطادی در ادامه یک روسری از جیبش درآورد و گفت: «من از دوستان فقط این خواهش را دارم که بیش از این خسارت نزنید. بیش از این خسارت نزنیم به روسری. این چهره حزبالهی نیست. اخلاق پیامبری این نیست. به خدا نیست که بگیریم و ببندیم، ماشینها را توقیف کنیم ....»
نبود بزرگداشت یا نشانهای از داریوش مهرجویی، سینماگری که همراه همسرش در شامگاه ۲۲ مهر با ضربات متعدد چاقو به قتل رسیدند در جشنواره، از دیگر مواردی است که برخی به آن انتقاد کردند.
وزارت بهداشت غزه که در کنترل گروه شبهنظامی حماس است اعلام کرد که از ابتدای جنگ کنونی غزه ۲۷ هزار و ۱۳۱ فلسطینی در این نوار کشته شدهاند.
مشخص نیست که چه میزان از این آمار مربوط به غیرنظامیان و چه میزان مربوط به نیروهای حماس است.
همچنین بر اساس این گزارش، در این فاصله ۶۶ هزار و ۲۸۷ نفر در نوار غزه زخمی شدند.
جنگ کنونی غزه پس از حمله هفتم اکتبر حماس به اسرائیل آغاز شد.
وزارت خارجه کانادا در پیامی به ایراناینترنشنال ضمن محکوم کردن موج اعدامها در ایران اعلام کرد این کشور در کنار مردم ایران میایستد که خواستار عدالت هستند. همزمان ۲۴ نهاد و کلکتیو با امضای فراخوان دوم قیام علیه اعدام، اعلام کردند روز شنبه ۱۴ بهمن در ۱۱ شهر جهان تجمع خواهند کرد.
وزارت اموز خارجه کانادا در پیام خود به ایراناینترنشنال با اعلام اینکه مردم ایران خواستار عدالت و احترام کامل به حقوق بشر خود هستند، مجازات اعدام را مجازاتی ناسازگار با حقوق بشر و کرامت انسانی خواند و تاکید کرد این کشور در هر شرایطی با مجازات اعدام مخالف است.
در ادامه روند اعدامها در ایران از روز اول تا ۱۱ بهمن دستکم ۲۸ تن در زندانهای ارومیه، سبزوار، کرج، بیرجند، شیراز، زاهدان، شیروان و همدان اعدام شدند.
در پیام وزارت امور خارجه کانادا آمده است: «ما با سرکوب حقوق اساسی بشر، از جمله سرکوب حقوق اقلیتها و زیر پا گذاشتن حق محاکمه و دادرسی عادلانه مخالفیم و اعدام محمد قبادلو و فرهاد سلیمی در ایران را به شدت محکوم میکنیم.»
حکم اعدام فرهاد سلیمی، زندانی کُرد اهل سنت و محمد قبادلو، از بازداشتشدگان خیزش انقلابی، روز سهشنبه سوم بهمن در زندان قزلحصار کرج به اجرا در آمد.
کانادا پیش از این و به ویژه سال گذشته، تحریمهایی را علیه جمهوری اسلامی به دلیل سرکوب خیزش انقلابی مردم علیه جمهوری اسلامی و نقض حقوق بشر در ایران وضع کرد.
روز پنجشنبه ۱۲ بهمن، وزارت امور خارجه استرالیا نیز در پاسخ به ایراناینترنشنال موج اخیر اجرای احکام اعدام در ایران را «وحشتناک» دانست و آن را محکوم کرد.
فراخوان دوم قیام علیه اعدام
در ادامه اعتراضها به صدور و اجرای احکام اعدام در ایران، روز جمعه ۱۳ بهمن فراخوان دوم «قیام علیه اعدام» منتشر شد.
۲۴ نهاد و کلکتیو امضا کننده این فراخوان اعلام کردند روز شنبه ۱۴ بهمن برای لغو مجازات اعدام و شلاق و ممنوعیت مطلق هر گونه شکنجه، برای آزادی تمام زندانیان سیاسی-عقیدتی و برای «زن، زندگی، آزادی» در ۱۱ شهر جهان تجمع خواهند کرد.
آمستردام، استکهلم، برلین، برن، پاریس، دوبلین، فرانکفورت و ماینس، کلن، لندن، ونیز و هانوفر، این شهرها هستند.
در این فراخوان با اشاره به اعدام محمد قبادلو، فرهاد سلیمی، پژمان فاتحی، وفا آذربار، محسن مظلوم و محمد فرامرزی در روزهای سوم و نهم بهمن و با استناد به آمارهای اعلام شده از سوی سازمانهای حقوق بشری تاکید شده است شمار اعدامها در سال ۲۰۲۳ میلادی به نسبت هشت سال گذشته بالاترین میزان اعدام در ایران بوده است.
حکم اعدام پژمان فاتحی، محسن مظلوم، محمد فرامرزی و وفا آذربار، چهار زندانی سیاسی کُرد، روز دوشنبه نهم بهمن با وجود اعتراضهای بسیار و درخواست نهادهای حقوق بشری برای لغو حکم آنها اجرا شد.
بر اساس آماربرداری سالانه هرانا، در سال ۲۰۲۳ دست کم ۷۹۱ شهروند از جمله ۲۵ زن و دو کودک-مجرم اعدام شدند که در مقایسه با مدت مشابه سال پیش از آن، اعدامها بیش از ۳۳ درصد افزایش داشته است.
امضاکنندگان دومین فراخوان قیام علیه اعدام که خود را نهادها و کلکتیوهای چپ، دمکرات، فمینیست و کوییر نامیدهاند، اعلام کردهاند: «همزمان و همبسته با همدیگر در شهرها و کشورهای مختلف جهان گرد هم میآییم تا صدای زندانیان و خانوادههای آنها و مردم ستمدیده ایران را به گوش جهانیان برسانیم و فریادمان علیه زندان، شکنجه و اعدام را هر چه رساتر کنیم.»
در بخشی از این فراخوان ضمن دعوت از همه آزادیخواهان، نهادها و تشکلهای زنان، دانشجویان، کارگران، دادخواهان، فعالان (+LGBTQIA)، رفع ستم ملی، حقوق بشر، محیط زیست و جامعه کوییر ایرانی و بینالمللی در سراسر دنیا، از آنها خواسته شده است در همبستگی با مبارزات مردم ایران برای لغو مجازات و احکام صادر شده اعدام، برای ممنوعیت هر گونه شکنجه و شلاق و برای آزادی تمام زندانیان سیاسی، پیوسته و همبسته به خیابانها بيایند و اجازه ندهند جمهوری اسلامی، مردم ایران را از حق برخورداری از زندگی و آزادی محروم کند.
در ماههای گذشته و به دنبال شدت گرفتن موج اعدامها در ایران، تجمعات بسیاری در نقاط مختلف جهان برگزار شده است.
روز شنبه هفت بهمن، به دنبال صدور فراخوان دوم کارزار جهانی علیه اعدامها در ایران، شماری از ساکنان دستکم ۳۷ شهر و ۱۱ کشور جهان برای اعتراض به اعدامهای اخیر در ایران تجمع کردند.
پیش از آن در روز شنبه ۳۰ دی و در پاسخ به فراخوان نخست کارزار جهانی علیه اعدامها در ایران، ایرانیان ساکن ۴۳ شهر در ۱۵ کشور جهان در حمایت از محکومان به اعدام در ایران تجمع برگزار کردند.
روند اجرای احکام اعدام همچنان در مقیاس گسترده در ایران ادامه دارد.
سایت هرانا در تازهترین گزارش ماهانه خود درباره وضعیت نقض حقوق بشر در ایران نوشت در دی ماه دستکم ۹۰ نفر در ایران اعدام شدند.
ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران در این گزارش که روز یکشنبه اول بهمن منتشر شد، با استناد به شمار زندانیان اعدام شده در ماه گذشته نوشت که این وضعیت همچنان بازگو کننده نقض حق حیات در دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران است.
ایران به تناسب سرانه جمعیت، رتبه نخست را در اعدام شهروندان خود در دنیا دارد.
