خبرگزاری آنا، وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی، به نقل از یک کارشناس مسائل نفت و انرژی گزارش داد که اصلیترین عامل آلودگی هوا و مرگهای ناشی از آن در شهرهای بزرگ «بنزین پاتیلی» است و اشاره صرف به مازوتسوزی، «آدرسدهی غلط» و «یک فریبکاری آشکار» است.
خبرگزاری آنا یکشنبه ۱۶ آذر در گزارشی به نقل از امیرحسین هاشمیجاوید، کارشناس مسائل نفت و انرژی، نوشت «بنزین پاتیلی» حاصل ترکیب بنزین وارداتی (اکتان ۹۵) با نفتا و سایر مشتقات غیراستاندارد است که با هدف «افزایش حجم بنزین» تولید میشود.
او گفت: «به محصول نهایی این فرآیند شوم در ادبیات غیررسمی بنزین پاتیلی میگویند و نه تنها دور ریختن منابع مملکت است، بلکه تولید مستقیم سم و مسمومیت عمومی است.»
در هفتههای اخیر، آلودگی هوا در شهرهای مختلف ایران تشدید شده و افزایش غلظت آلایندهها، کیفیت هوا را به ویژه در تهران، اصفهان و مشهد، به وضعیت ناسالم و در برخی مناطق به شرایط قرمز رسانده است.
با وجود وعده توقف مازوتسوزی از سوی حکومت، این موضوع همچنان ادامه دارد.
در اردیبهشت ۱۴۰۳، ایراناینترنشنال در گزارشی با عنوان «بازگشت بنزین پتروشیمی پس از ۱۰ سال و خطر روزهای آلودهتر» نسبت به خطرات استفاده از این نوع بنزین هشدار داده بود.
هاشمیجاوید افزود که ترکیب جدید بنزین در ایران باعث شده اکتان بنزین در برخی کلانشهرها به ارقامی کمتر از ۸۵ سقوط کند که حاوی «ترکیبات سرطانزای غیرمجاز» است.
او هشدار داد که چنین اقدامی «نقض آشکار حقوق شهروندی و خیانت به جان مردم و سلامت فنی خودروهایشان است».
گزارش سازمان حفاظت محیط زیست
همزمان با این اظهارات، تجارتنیوز از یک گزارش سازمان حفاظت از محیط زیست خبر داد که در آن رسیدن میزان «بنزن» به بالاتر از میزان استاندارد تایید شده است.
این رسانه نوشت که این گزارش نشاندهنده بیاحتیاطی یا تخلفی است که ترکیبکنندگان بنزین انجام دادهاند.
حمید حسینی، سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان نفت، گاز، پتروشیمی، در گفتوگو با تجارتنیوز تاکید کرد که «بنزن یک ماده خطرناک و سرطانزاست.»
بر اساس این گزارش، سازمان حفاظت محیط زیست در گزارش خود آلودگی شدید هوای تهران را در بازه یک تا شش آذر از جنبههای مختلف علمی ریشهیابی کرده است.
تجارتنیوز نوشت که در این گزارش، «متغیر کلیدی مشکلساز، بنزن است»، به طوری که نتایج جدول پایش بنزینهای توزیع شده در پمپبنزینها حاکی از آن است که در همه نمونههای دارای اندازهگیری بنزن، مقدار ثبتشده بالاتر از سقف استاندارد ملی یعنی یک درصد حجمی است و در برخی نمونهها به حدود ۱.۷ تا ۱.۸ درصد هم میرسد.
این اولین بار نیست که نسبت به کیفیت پایین سوخت خودروها و نیروگاهها در ایران هشدار داده میشود.
نهم آذر، اسماعیل کهرم، مشاور پیشین سازمان حفاظت محیط زیست ایران، با انتقاد از سیاستهای محیط زیستی جمهوری اسلامی اعلام کرد که حکومت میتواند به جای پول تولید بخشی از موشکهایش، مشکل کیفیت سوخت مازوت در ایران را حل کند.
کهرم یکشنبه ۹ آذر به وبسایت خبری جماران گفت: «اگر مردم و سلامت مردم برای مسئولین مهم باشد، هر موشکی که ساخته میشود دو میلیون دلار هزینه دارد، با پول ۱۰ تا موشک میتوانیم مازوتهایمان را استاندارد کنیم. نمیکنیم، برای اینکه اولویتها چیز دیگری است.»
او هشدار داد که مازوتهای استفاده شده در ایران «هفت برابر استاندارد جهانی» سولفور دارد و کیفیت بنزینی هم که در ایران استفاده میشود، «مناسب نیست».
همچنین در خردادماه، مرکز دادههای باز ایران با استناد به یک سند محرمانه وزارت نفت گزارش داد جمهوری اسلامی در سالهای اخیر از ترکیبات خطرناک آلوده برای تولید بنزین استفاده کرده است.
بر اساس این گزارش، اقدام گسترده و سیستماتیک جمهوری اسلامی در «افزودن ترکیبات شیمیایی تولیدشده خارج از چرخه پالایشگاهی» با هدف جبران کمبود بنزین در کشور انجام شده است.
نویسندگان بیانیه شرایط ویژهای را که از آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۴ در جامعه و به تبع آن در دانشگاه حاکم شده، به «آتش زیر خاکستر» تشبیه کردند.
آنها موجودیت جمهوری اسلامی را توام با جنایت، سرکوب و نابودی مستمر زندگی و معیشت مردم خواندند و گفتند حکومت چارهای ندارد جز اینکه به موازات تبلیغات ملی-میهنی-اسلامی پس از جنگ ۱۲ روزه، به سرکوب آزادی، برابری و «زن، زندگی، آزادی» بپردازد.
به گفته این تشکلها، جامعه در شرایط کنونی انتظار دارد آزادیخواهی، رفع تبعیض، برابریطلبی، دادخواهی و مبارزه را بهگونهای پررنگتر از سوی دانشجویان ببیند.
در این بیانیه آمده است: «وجود ابربحرانهایی که جمهوریاسلامی خلق کرده، به این عاملیت اهمیتی دوچندان میدهد. جامعه ما آبستن یک تغییر بزرگ است و در این تغییر، امید و اعتماد سیاسی به دانشجویان جایگاه ویژهای به جنبش مبارزاتی پرافتخار ما میدهد.»
۱۵ آذر، شاهزاده رضا پهلوی در پیامی صوتی خطاب به دانشجویان و جوانان ایران، به فشار شدید اقتصادی، خفقان و سرکوب در دانشگاهها و نبود آزادی اشاره کرد و در عین حال، از جوانان خواست از امید به تغییر دست نکشند.
در روزهای اخیر، گروهی از فعالان و تشکلهای دانشجویی و صنفی در بیانیههایی جداگانه بر ضرورت پیوند دادن مبارزات صنفی با مبارزات سیاسی بهمنظور ایجاد تغییرات بنیادین در ایران تاکید کردهاند.
تاکید بر آزادی فوری و بیقید و شرط تمامی دانشجویان زندانی
تشکلها و گروههای دانشجویی در ادامه بیانیه مشترک خود از بیآبی، آلودگی هوا، گرانی، اقتصاد فروپاشیده و سایه جنگ و قحطی، بهعنوان عواملی یاد کردند که سبب نابودی آینده و امید شهروندان به زندگی بهتر شدهاند.
به گفته نویسندگان بیانیه، پیام ۱۶ آذر «در هم شکستن سرکوب و ستم و دیکتاتوری» است.
تشکل دانشجویان پیشرو، نهاد دانشجویان آزادیخواه تهران شمال، انجمن آزادیخواهان دانشگاه بهشتی، کمیته سراسری دانشجویان کردستان، صدای آزاد دانشگاه (دانشگاه هنر اصفهان) و جمعی از دانشجویان دانشگاههای مختلف استان اصفهان، ارومیه، علامه، خوارزمی کرج، تهران، الزهرا، کردستان و آزاد سنندج از امضاکنندگان بیانیه هستند.
آنها همچنین خواهان لغو فوری حکم اعدام احسان فریدی، دانشجوی ۲۲ ساله محبوس در زندان تبریز، لغو همیشگی اعدام، توقف قتلهای عمد حکومتی و شکنجه، آزادی فوری و بیقید و شرط تمامی دانشجویان زندانی و زندانیان سیاسی، و بازگشت به تحصیل و تدریس همه دانشجویان و اساتید اخراجی و تعلیقی شدند.
جمعی از دانشجویان ادبیات علامه طباطبایی تهران هم در بیانیهای به مناسبت ۱۶آذر، این روز را «یادآور ایستادگی تاریخی دانشگاهی در برابر سرکوب و بیعدالتی» دانستند و نوشتند: «این روز بهما یادآوری میکند که دانشگاه، خانه پرسشگری و آگاهی است؛ جایی که هیچ قدرتی نباید صدای آن را با ترس و تهدید خاموش کند.»
در این بیانیه با اشاره به اینکه نام بسیاری از دانشجویان در ردیف زندانیان با احکام سنگین و اعدام فرار دارد، آمده است: «اعتراض به بازداشت و حبس آنان ضرورتی آکادمیک، اخلاقی و تاریخی. ما این سرکوب را نه میبخشیم و نه عادی میکنیم.»
این دانشجویان تاکید کردند: «دانشگاه تا زمانی دانشگاه است که صدای دانشجویانش در آن طنینانداز باشد. ما فراموش نمیکنیم که پشت این دیوارهای بلند و سرکوب خونین، افرادی را که به انتظار نشستهاند، رویاهایی را که محبوس شدهاند و جانهایی را که تهدید کردهاند و گرفتهاند.ما هرگز صدای یاران نادیده را فراموش نخواهیم کرد.»
لزوم همبستگی و اتحاد کارگران و دانشجویان
سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه نیز در یک بیانیه با تاکید بر لزوم همبستگی و اتحاد کارگران و دانشجویان نوشت: «بخش عظیمی از دانشجویان یا کارگرند و یا متعلق به خانوادههای کارگری هستند» و افزود: «مشکلات و سختیهای کارگران، از جمله دستمزدهای زیر خط فقر، گرانی و تورم نجومی، بیکاری و بیتأمینی، و سرکوب و اذیت و آزار نهادهای امنیتی، درد مشترک کلیت طبقه کارگر و فرزندان کارگران، از جمله در میان خیل عظیم دانشجویان است.»
سندیکا تاکید کرد که از ابتدای تاسیس تاکنون همواره از حمایت دانشجویان آگاه و پیشرو در دانشگاههای تهران و دیگر شهرها برخوردار بوده و خود را نیز همواره در کنار دانشجویان عزیز و جنبش مستقل و آزادیخواه و برابریطلب دانشجویی دانسته است.
این تشکل اضافه کرد که این «همسرنوشتی تصادفی نیست» و نوشت: «مقاومت و مبارزه با ساختارهایی که انسان را به ابزار سودآوری و فساد و تبعیض بدل کردهاند؛ ساختارهایی که با سرکوب، زندان، بیکاری و فقر میکوشند صدای اعتراض را خاموش کنند، کارگران، معلمان، پرستاران، دانشجویان و تمامی زحمتکشان را در کنار هم قرار میدهد.»
سندیکا در بیانیه خود «همصدا با جنبش دانشجویی»، خواستار لغو فوری مجازات اعدام و آزادی بیقید و شرط همه دانشجویان زندانی و فعالین کارگری، معلمی و مدنی شد که «تنها به جرم دفاع از حقوق اولیه خود و مردم محروم در بند هستند.»
به نوشته این بیانیه، «اتحاد کارگر و دانشجو، اتحاد همه اقشار تحت ستم و برابریطلب، میتواند در برابر سرکوب ایستادگی کند و برای ساختن جهانی انسانیتر، آزادتر و عادلانهتر گامهای مؤثرتری بردارد.»
«راه رهایی از این وضعیت سیاه، همگرایی و اتحاد ستمدیدگان و طردشدگان است»
انجمن فرهنگیان هرسین در بیانیهای با اشاره به اینکه حاکمیت استبداد در ایران برچیده نشده است، تاکید کرد: «تداوم مبارزه علیه هر نوع استبداد نیز در حوزه دانشجویی زنده و پویاست.»
این تشکل صنفی مستقل معلمان نوشت: «پیشرو بودن دانشجویان آگاه و مبارز علیه فقر و نابرابریهای اجتماعی و همگامی آنان با جنبشهای اجتماعی مردم تحت ستم، امید رهایی را افزون ساخته است.»
در بیانیه با اشاره به ستمهای قدرت حاکم علیه تمامی اقشار مردم؛ زنان، کارگران، کشاورزان، بازنشستگان ، معلمان، دانشجویان، و پرستاران، تاکید کرد: «راه رهایی از این وضعیت سیاه، همگرایی و اتحاد ستمدیدگان و طردشدگانی است که حاکمیت آنان را از زیستن حداقلی دور ساخته است.»
انجمن فرهگیان هرسین همچنین خواستار بازگرداندن دانشجویان اخراجی به دانشگاهها و آزادی تمامی دانشجویان زندانی شد.
احسان فریدی: آزادی از دل و اراده مردمان همین سرزمین زاده میشود
احسان فریدی ۱۶ آذر در بیانیهای به مناسبت روز دانشجو نوشت: «آزادی از بیرون تحمیل نمیشود؛ بلکه تنها از دل ایمان و اراده همین دانشجویان و مردم سرزمینمان زاده خواهد شد.»
او خطاب به دانشجویان افزود: «معیار سنجش ما نه عنوانهاست و نه مدرکها، تنها ایستادگی ماست که نشان خواهد داد از این آزمون چگونه بیرون آمدهایم.»
این دانشجوی محکوم به اعدام دانشجویان را «امیدهای زنده این سرزمین» خطاب کرد که به آزادی ایمان دارند، حقیقت را معامله نمیکنند و در سختترین لحظات، «راه ایستادن را بر فراموشی و سازش» ترجیح میدهند.
پیشتر امیرحسین مرادی و علی یونسی، دانشجویان محبوس در زندانهای اوین و قزلحصار، در یادداشتهایی در آستانه روز دانشجو، به اعدامها، فقر و استبداد حاکم بر ایران اشاره کردند.
آنها بر ضرورت شکستن سکوت، مبارزه نسل جوان برای آزادی و نقش دانشگاه بهعنوان قلب تپنده اعتراض در برابر استبداد تاکید کردند.
این رسانه یکشنبه ۱۶ آذر نوشت اسرائیل وارد مرحلهای شده که مقامهای ارشد از آن بهعنوان «گرگومیش جنگ» یاد میکنند؛ مرحلهای که با آتشبس موقت و آغاز فشارهای دیپلماتیک همراه است.
در این شرایط، ترامپ بر دیپلماسی و اعتمادسازی تاکید میکند، در حالی که نتانیاهو همچنان بر موضع «پیروزی کامل» و نابودی حماس و حزبالله پافشاری دارد.
به گزارش واینت، دایره نزدیکان نتانیاهو بسیار محدود است و همین موضوع، دید استراتژیک کابینه و نهاد دفاعی را تضعیف میکند. این روند فضای بیشتری برای نقشآفرینی ترامپ در جهتدهی به مسیر اسرائیل ایجاد کرده است.
این رسانه افزود فعالیتهای نظامی ممکن است همچنان ادامه یابند، اما «مرکز ثقل» اکنون به سمت دیپلماسی در حال حرکت است؛ جایی که پایههای ترتیبات امنیتی، سیاسی و منطقهای آینده مورد مذاکره قرار میگیرند.
در روزهای اخیر، گمانهزنیها درباره چشمانداز منازعات منطقهای، بهویژه توافق صلح غزه، خلع سلاح حزبالله لبنان، و روابط سوریه و اسرائیل بالا گرفته است.
در همین حال، نامشخص بودن وضعیت برنامه هستهای جمهوری اسلامی بر پیچیدگیها و تردیدها نسبت به آینده و واکنش احتمالی اسرائیل افزوده است.
فشار ترامپ بر نتانیاهو برای تغییر مسیر
واینت به نقل از مقامهای ارشد اسرائیل گزارش داد ترامپ ۱۰ آذر در تماس با نتانیاهو، او را ترغیب کرد بهتدریج از عملیات تهاجمی و تهدیدهای تنشزا در غزه، لبنان و سوریه فاصله بگیرد و به سمت دیپلماسی و اقدامات اعتمادساز حرکت کند.
ترامپ استدلال کرد این تغییر برای پیشبرد مرحله غیرنظامی «طرح ۲۰بندی» او برای غزه و حرکت بهسوی پایان پایدار و بلندمدت خصومتها همراه با احتمال گسترش پیمان ابراهیم ضروری است.
انتظار میرود نتانیاهو این مسائل را در سفر هفتم دی خود به واشینگتن یا اندکی پس از آن با ترامپ مطرح کند.
واینت به نقل از یک منبع امنیتی نوشت مقامات بلندپایه ارتش اسرائیل نیز به نتانیاهو توصیه کردهاند پس از بیش از دو سال جنگ، روند بازسازی و تبدیل ارتش به نیرویی بزرگتر و مدرنتر را برای مقابله با چالشهای آینده آغاز کند.
بر اساس این گزارش، در ستاد کل ارتش اسرائیل نیز حمایت گستردهای از همسویی با رویکرد واشینگتن در مورد غزه وجود دارد.
قواعد «روز بعد»
واینت نوشت به نظر میرسد ترامپ در حال تعیین قواعد جدید برای دوران پس از جنگ است.
نخستین قاعده این است که محور اصلی تلاشها در غزه، لبنان و سوریه باید بهسمت دیپلماسی حرکت کند.
بر اساس این گزارش، اسرائیل ممکن است همچنان تفاهمهای آتشبس را اجرا کند و فشارهای گزینشی بر حماس و حزبالله وارد آورد، اما این روند عمدتا با حملات هوایی محدود و دقیق و نه عملیات زمینی انجام خواهد شد.
در این چارچوب، خلع سلاح گروههای مسلح با فشار و توافقات دیپلماتیک از طریق میانجیگری پیگیری خواهد شد، نه یورشهای عمیق ارتش اسرائیل به مناطق تحت کنترل حماس یا حزبالله.
از همه طرفها نیز انتظار میرود در چارچوب قواعد جدید، اقدامات اعتمادساز انجام دهند.
به گزارش واینت، ایال زمیر، رییس ستاد ارتش اسرائیل، همچون ترامپ خواهان گذار به یک آتشبس پایدار در منطقه است.
دکترین امنیتی جدید اسرائیل بر پیشگیری زودهنگام از تهدیدها، حفظ دفاع پیشرونده از طریق حضور میدانی در کانونهای خطر و مناطق غیرنظامی، و آمادگی کامل در برابر هرگونه حمله غافلگیرانه تاکید دارد.
اما مسائلی مانند محدودیت بودجه و نبود یک «نقشه راه سیاسی روشن»، این گذار را پیچیده میکند.
واینت افزود بدون توافقی هماهنگ با واشینگتن برای پایان دادن به منازعات کنونی و تعریف ترتیبات امنیتی جدید، ارتش اسرائیل قادر نخواهد بود از درگیریهای فرسایشی فاصله بگیرد و وارد مرحله بازسازی و آمادگی برای تهدیدهای آینده شود.
