به نوشته والاستریت ژورنال، همزمان با حملات اخیر اسرائیل به مراکز هستهای جمهوری اسلامی ایران، این پرسش مهم در محافل بینالمللی مطرح شده است: آیا این حملات میتواند منجر به فاجعهای نظیر چرنوبیل یا فوکوشیما شود؟
کارشناسان هستهای در پاسخ به این نگرانیها میگویند: نه. تاسیسات غنیسازی، برخلاف راکتورهای هستهای، ساختاری ندارند که در صورت حمله باعث انتشار گسترده مواد رادیواکتیو شود. حتی اگر آسیب ببینند، احتمال وقوع یک حادثه زیستمحیطی گسترده بسیار پایین است.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، با وجود تاکید بر لزوم رعایت استانداردهای ایمنی، اعلام کرده که میزان تشعشعات در خارج از مرکز نطنز—که جمعه گذشته هدف حمله قرار گرفت—در سطح نرمال باقی مانده است. در عین حال، گزارشهایی از آلودگی محدود شیمیایی و احتمال پراکندهشدن ایزوتوپهای اورانیوم در داخل ساختمان منتشر شده است. کارشناسان آژانس معتقدند خطرات احتمالی با تجهیزات حفاظتی قابل کنترل است.
از سوی دیگر، تاسیسات فردو که در عمق کوههای ایران ساخته شدهاند، از آسیبپذیری کمتری برخوردارند. اسکات روکر، کارشناس امنیت مواد هستهای از اندیشکده «ابتکار تهدید هستهای»، در اینباره میگوید: «حمله به فردو از نظر زیستمحیطی نگرانکننده نیست. اورانیوم تازه غنیشده آنقدر ضعیف است که حتی میتوان بدون تجهیزات خاص آن را حمل کرد.»
با این حال، نگرانی اصلی نه از جنس فنی، بلکه سیاسی است. حمله به تاسیسات غنیسازی در ایران در شرایطی انجام شده که تنشهای منطقهای در اوج است. از این رو، هرچند خطر وقوع فاجعه هستهای در کار نیست، اما پیامدهای امنیتی و ژئوپولیتیکی این حملات ممکن است بلندمدت و پیچیده باشد.
در نتیجه، تحلیلگران تاکید میکنند که آنچه باید مورد توجه قرار گیرد، نه فقط خطرات فنی این حملات، بلکه تاثیر آنها بر مسیر دیپلماسی و ثبات منطقهای است.
